دغدغه های نخ نما تا سال سخت راهنمایان گردشگری

پایگاه خبری بازار مشترک- الهام صادقی: گردشگری صنعتی مهم و درآمدزا برای بسیاری از کشورهای جهان است که عواید آن گاها حتی بیشتر از سایر بخش های صنعتی خواهد بود. حرفه ای عظیم و سودآور که البته در بازه زمانی یکسال اخیر دچار چالش های فروانی شده و ویروس کرونا آن را به میزان قابل توجهی حتی متضرر کرده است.

بسته شدن دفاتر گردشگری جدا از تعطیلی این مراکز اما تبعات فراوانی برای شاغلان این حرفه داشته است، افرادی که یکی از ضلع های مهم صنعت بزرگ و جهانی توریست را به خود اختصاص می دهند. 

ضلع سوم و مهم مثلث درآمدزای گردشگری
به عبارتی باید گفت که جدا از تمامی بحث های مربوط به فراهم بودن بسترهای لازم در این زمینه و البته تبلیغات مثلث درآمدزای گردشگری، ضلع سومی نیز دارد که می تواند نقش تعیین کننده و اثرگذاری در این حوزه داشته باشد. اشخاصی که در این صنعت نقشی مهم و فعال و راهبردی دارند و عملکرد آنها بر میزان کیفیت برگزاری تورهای توریستی و  رضایت گردشگران نیز اثرگذار هستند.
راهنمایان گردشگری که به عنوان سفیران صلح نیز از آنها نام برده می شود، نقش پر رنگ و قابل توجه در خصوص شناساندن ظرفیت‌های هر کشور و نگهداری از میراث ملموس و ناملموس آن دارند.

با این وجود اما اکنون در روز جهانی راهنمایان گردشگری بسیاری از آنها با توجه به اپیدمی جهانی کووید19 بیکار بوده و چشم انتظار راه افتادن دوباره کسب کار خود هستند. شرایطی که نه تنها در کشور ما بلکه در تمامی کشورهای جهان قابل مشاهده است.

چه تعداد راهنما در کشور داریم؟
جدا از همه مواردی که به آنها اشاره شد اما شاید برای بسیاری از ما جالب باشد که بدانیم در کل کشور چند نفر به عنوان راهنمای گردشگری مشغول به کار هستند، هرچند همانطور که گفته شد در بازه زمانی یک سال اخیر پاندمی کرونا به این حرفه آسیب فراوانی زده است، اما به هر حال آمارهای موجود نشان می دهند، حدود 14هزار نفر راهنمای گردشگری در کشور داریم که از وزارت میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع ‌دستی کارت راهنمای گردشگری دریافت کرده‌ یا در نوبت دریافت این کارت هستند.

البته هنوز به طور دقیق آماری وجود ندارد که بتوان به استناد آن عنوان کرد، چه تعداد از این افراد در بخش خروجی، ورودی یا تورهای داخلی مشغول به کار هستند. بنابراین به علت وجود همپوشانی در بخش تورهای ورودی، خروجی و البته داخلی، عدد و رقم تفکیک شده ای در این زمینه وجود ندارد.

البته این را هم باید گفت که طبق اظهارات ولی تیموری، معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی یک میلیون ۳۴۴ هزارنفر در حوزه گردشگری کشور مشغول فعالیت هستند که سایر مشاغل مربوط به این بخش را در بر می گیرد.

بیکاری 100درصدی تا آغاز به کار دوباره تورها
با این وجود اما درشرایط کنونی آنگونه که حسین یگانه، نایب‌ رییس جامعه راهنمایان گردشگری کشور گفته است، 100درصد راهنمایان گردشگری بیکار شده اند، هرچند که این روزها متولیان امر در تلاش هستند تا در قالب محدودتر و با رعایت پروتکل‌ های بهداشتی شرایط را برای ادامه کار صنعت گردشگری و به تبع آن راهنمایان آن فراهم آورند.

با این وجود ولی بازگشت این افراد به کار خود بعد از بیکار شدن یک‌ ساله شان از آنجا موضوعی قابل بحث است که   بیشتر راهنمایان گردشگری، شغل دوم ندارند، زیرا که این حرفه هم تمام وقت بوده و هم نیاز به تمرکز شغلی بالایی دارد.

به طور نمونه راهنمایان باید در خصوص مباحث مختلف مطالعه داشته و اطلاعات کافی و کاربردی را کسب کنند. برخورداری از مهارت هایی مانند فن بیان قوی تا داشتن دانش مربوطه در حوزه های مختلف مانند فرهنگ، جغرافیا، تاریخ، مذاهب، جمعیت، سیاست، اطلاعات تطبیقی و ... همه و همه مواردی است که راهنمایی تورها باید بر آنها اشراف داشته باشند. 

دغدغه های قدیمی، اما ادامه دار
دراین میان باید به این موضوع نیز پرداخت که شاغلان در این بخش از صنعت جدا از آنچه که شیوه بیماری کووید19 برای آنها به وجود آورده است، اما دغدغه های قدیمی دیگری نیز دارند. به طور نمونه آرش نورآقایی، دبیرکل کانون انجمن های راهنمایان گردشگری و دبیر فدراسیون جهانی راهنمایان گردشگری بیان کرده است که راهنمایان هنوز بیمه نشده اند و جزو مشاغلی به شمار نمی روند که به طور جدی به آنها توجه شود.

بر این اساس اکنون در روز جهانی راهنمایان گردشگری امید می رود با توجه به اظهارات مسئولان ستاد مقابله با کرونا برای برپایی تورهای نوروزی، روزهای سخت و بیکاری سفیران گردشگری پایان یابد، هرچند که این امر هم نیازمند یاری همه مردم برای رعایت دستورالعمل ها بوده هم مسئولان امر در حوزه های مرتبط باید تدابیر جدی و اثرگذاری در این زمینه اتخاذ کنند.

البته اشاره به این موضوع نیز ضرورت دارد که در همین خصوص دولت در اوایل سال جاری عنوان کرد که به فعالان آسیب دیده از کرونا، تسهیلاتی جبرانی خواهد داد، تدبیری که اگرچه  تیر ماه امسال سبک و سیاق آن در قالب ارائه وام تعریف کرد، اما اینکه شیوه عنوان شده چه گره ای از کار راهنمایان در این صنعت بزرگ باز خواهد کرد خود جای بحث فراوان دارد.

ضمن اینکه وقتی که سفرها و تورهای گردشگری به روال سابق برپا نمی شود، مشکل همچنان ادامه خواهد داشت. علاوه بر این نباید از یاد برد که بیشتر راهنمایان گردشگری هم، فِریلَنسر هستند، به زبان ساده تر به صورت آزاد کار می کنند و در استخدام نهاد یا جای مشخصی نیستند. از سوی دیگر انجمن های صنفی موجود هم بنیه مالی برای حمایت کامل از آنها ندارند که این امر گاها ممکن است گذران معیشت را برای آنها دشوار کند.
به هر حال پاندمی کرونا حدود یک سال است که گردش چرخ صنعت توریسم را کند و حتی متوقف کرده است و موجب شده فعالان این شاخه از صنعت یا خانه نشین شوند یا به سراغ شغل های ساده برای گذران معیشت خود بروند.

اکنون اما در روز جهانی راهنمایان گردشگری امید می رود روزهای سخت برای این افراد به روزهای پایانی خود نزدیک شود، با این وجود اما نباید از یاد برد که دغدغه این افراد تنها مربوط به شرایط پیش آمده به دلیل شیوع فراگیر بیماری کووید19 نمی شود، بلکه ابعاد بسیار وسیع تری دارد که نیازمند حمایت بیشتر از سوی متولیان امر است.