بازار مشترک - الهام صادقی: گندم یکی از مهمترین کالاهایی به شمار می رود که نقش قابل توجهی در تامین امنیت غذایی دارد. از این رو محصول راهبردی محسوب می‌ شود.
این در حالی بوده که در سال های گذشته نیز همواره مقام معظم رهبری بر مقوله خودکفایی در زمینه محصولات استراتژیک تاکیدات ویژه ای داشته اند و این امر را نیز پیگیری کرده ‌اند. همچنین ایشان در سخنرانی نوروزی شان نیز بیان داشتند که «کشور باید در محصولات پایه غذایی همچون گندم، جو، ذرت، خوراک دام و دانه‌های روغنی به امنیت کامل و خودکفایی لازم دست پیدا کند.»

ابزار تشویقی در قالب جایزه برای گندمکاران

در این راستا البته در سال جاری زراعی دولت تلاش کرده تا برای حمایت از گندم کاران نرخ خرید تضمیمی گندم را افزایش دهد و این رقم را به 11 هزار و 500 تومان برساند، آنچه که به طور قطع می تواند زمینه ساز افزایش تولید این محصول استراتژیک در کشور باشد.
البته طبق اظهارات علیقلی ایمانی، نایب رئیس بنیاد ملی گندمکاران کشور؛ قیمت خرید تضمینی گندم برای سال زراعی جدید کیلویی ۱۰ هزار و ۵۰۰ تومان است، ضمن اینکه به این عدد و رقم یک هزار تومان نیز در قالب جایزه اضافه خواهد شد.

آغاز خرید تضمیمی در استان های گرمسیری

با این توضیحات خرید تضمیمی از گندمکاران استان های گرمسیری از جمله خوزستان، کرمان، سیستان بلوچستان، فارس و بوشهر آغاز شده است، علاوه بر این در ماه های آینده نیز این خرید تضمینی در مناطق سردسیر اجرایی خواهد شد.
این در حالی بوده که البته در سال اخیر برخی از سیاست های غلط موجب شده تا  میزان بالایی از نیاز کشور به گندم از طریق واردات تامین شود. ضمن اینکه هدفگذاری هایی که در پیش از این برای دستیابی به خودکفایی تولید گندم و برپایی جشن ویژه در این زمینه مدنظر بود نیز آنگونه که باید و شاید محقق نشد.
نتیجه این شد که به طور مثال در بازه زمانی فروردین تا آذرماه سال گذشته بالغ بر پنج میلیون تن گندم وارد کشور شده است که ارزش آن  حدود 1.6 میلیارد دلار بوده و رقم قابل توجهی به ویژه در شرایط اقتصادی کنونی است.
این امر در اوضاع و احوالی رخ داده است که پیش تر کشور توانسته با تولید بالغ بر 14 میلیون تن گندم ضریب خودکفایی و تأمین امنیت غذایی را فراهم آورد.

مواردی مهمی که باید بدانیم

اما اینکه دستیابی به این هدف چه دستاوردهای ارزنده و ضروتی در شرایط کنونی جدا از مقولاتی که تا به امروز از آنها مطلع هستیم، می تواند داشته باشد، مقوله ای است که در بیان آن می توان گفت؛ با اپیدمی بیماری کووید19 در جهان شاهد هستیم؛ بهای مواد غذایی در دنیا به میزان بسیار بالایی افزایش یافته است. آنچه که هزینه سنگینی را به کشورهای وارد کننده مواد غذایی تحمیل کرد، حتی باعث شد زنگ خطر قحطی را در کشورهای فقیر به صدا در آورد.
علاوه براین در کشورهای ثروتمند و برخوردار نیز این شرایط چالش هایی را رقم زد، به طور نمونه می توان به انگلیس اشاره کرد که این شرایط و  البته برگزیت موجب شد تا با تشدید کمبود نیروی کار و بروز مشکلات در زمینه تامین برخی از مواد غذایی این کشور دچار مشکل شده تا به آنجا که حتی فروشگاه‌ های زنجیره‌ ای و بزرگ مواد خوراکی اقدام به حذف اقلام پر مشتری از فهرست فروش خود کردند.

تغییر شرایط اقلیمی در جهان و تغییر شاخص های قیمت

همچنین نباید فراموش کرد که مدت هاست، شرایط اقلیمی در جهان دچار تغییرات قابل توجهی شده است، این وضعیت نامساعد در زمینه آب‌ و هوایی موجب شده تا روند تولید محصولات کشاورزی نیز اختلال شود.

این موارد باعث شده تا تحلیلگران و صاحب نظران این حوزه عنوان کنند، اوضاع و احوال کنونی برای بازه زمانی به نسبت طولانی بر بازار و بهای مواد غذایی مختلف اثرگذار خواهد بود. ضمن اینکه شاهد هستیم در حال حاضر هم قیمت مواد غذایی و محصولات کشاورزی در بالاترین سطح خود قرار داشته است. از سوی دیگر باید عنوان کرد بررسی ها گویای این مطلب بوده که شاخص ‌های قیمت سازمان ملل هم دوسال اخیر نیز به میزان 40 ‌درصد روند صعودی داشته است.

اثرگذاری درگیری میان روسیه و اوکراین بر بازار گندم

در کنار آنچه که عنوان شد باید به یاد داشت که این شرایط با وقوع درگیری میان روسیه و اوکراین شدت بیشتری به خود گرفته است، چرا که اوکراین یکی از تولیدکنندگان بزرگ در زمینه برخی از محصولات کشاورزی، به‎ویژه در حوزه گندم و ذرت به شمار می رود.
به آنچه که اشاره شد این را نیز باید اضافه کرد؛ تحریم‌‌‌ هایی که  از سوی کشورهای غربی به علت وقوع درگیری های رخ داده میان دو کشور عنوان شده علیه روسیه اعمال شده، در کنار تدابیری که گروهی از کشورها در راستای حفاظت از تولیدات خود در زمینه محصولات کشاورزی و مواد غذایی داخلی مدنظر قرار داده اند، موجب شده تا زمینه ساز بروز عوامل تهدید کننده برای امنیت غذایی جهان باشند.

در چنین اوضاع و احوالی به طور قطع دستیابی به خودکفایی در خصوص تولید محصولات استراتژیک می تواند جدا از کسب وجهه بین المللی در این زمینه بخش زیادی از هزینه های کشور از این بابت را کاهش دهد، علاوه براین در صورت اتخاذ چنین تدابیری شاید بتوان برنامه ریزی دراز مدت نیز داشت تا در آینده ایران به یکی از صادر کنندگان این محصول و دیگر مواد غذایی در جهان تبدیل شود که این امر نیز دستاوردهای قابل ملاحظه ای برای ایران خواهد داشت.

در کنار آنچه که اشاره شد نباید فراموش کرد که بالا بودن میزان مصرف و واردات گندم از سوی کشورهای مختلف جهان رقم زننده شرایطی ارزشمند و قابل توجه برای کشورهای تولید کننده آن بوده زیرا که به طور قطع با توجه به اینکه افراد روزانه 40 تا 45 درصد انرژی دریافتی و 40 درصد پروتئین مورد نیاز خود را از طریق گندم تامین می‌ کنند، موجب خواهد شد کشورهایی که در زمینه کشت و برداشت آن عملکرد ضعیفی دارند همواره محتاج به واردات باشند.

دیدگاه ها

دیدگاهتان را بنویسید

لطفا دیدگاه خود را از طریق فرم زیر اسال نمایید

نظرسنجی

مارا دنبال کنید