دکتر سید جلال ابراهیمی- مدیر مرکز پژوهش و تحقیقات ایران و ترکیه

گوزلر گوشه نویس روزنامه ملی گازاته می گوید نباید این تفکر که امنیت هر کشور از حدود جغرافیا و مرزهای آن به طرف داخل کشور تعریف می شود و به تعبیر دیگر امنیت هر کشور با مرزهایش تعریف نمی شود. او معتقد است که امنیت ترکیه با بوسنی، هرزگوین، اوکراین و کشورهای هم مرز او عراق، سوریه نیز باید مد نظر نظامی، سیاسی، اقتصادی یعنی دیپلماسی اقتصادی باشد او امنیت ترکیه را تا دره فرغانه آسیای مرکزی نیز تسری می دهد و آمریکا جنگ های نیابتی، پیمانکاری های دست دوم و سوم و استراتژی های نظامی اقتصادی را با ایجاد درگیری های قومی، قبیله ای، حتی فرقه ای، مذهبی را حتی احتمالا قبل از خروج از افغانستان تعریف کرده است و نباید خروج یکباره و غافل گیر کننده نیروهای نظامی را ساده انگارانه تلقی کرد و آن را یک اشتباه سیاسی تعریف کرد گرچه خود ایجاد جو خبری و رسانه ای و اشتباه آمریکا در تخلیه نظامی افغانستان می تواند یکی از طرفندهای غول های خبری وابسته به سیا باشد.
سوال بر این است که غرب از این دکترین و استراتژی چه منافعی دارد، آمریکا با این خروج هزینه های نگهداری نیروی نظامی را بسیار محدود کرد کمک به افغان ها را به طرف NGO و سازمان های بین المللی کشانید.
در مبارزه با داعش در منطقه تعریف دیگری کرد و از سوی دیگر دوره جدیدی را در حوزه افغانستان که غرب چین است آغاز نمود و از طرفی اقوام افغانی و جوانان آن را چه پشتو چه هزاره، چه هراتی، چه مزار شریفی و شیعه و سنی را در مقابل هم قرار داد، طبیعی است که برای تسلیح نیروهای تعریف شده و قدرت های نیابتی خود از پاکستان تا آسیای میانه استفاده خواهد کرد و این در حالیست که در زمان استقرار نظامی خود به تمامی وجوه استراتژی آن آگاهی پیدا کرده است و می تواند به موقع استفاده کند.
و بدین ترتیب فرودگاه کابل که وسعت و امکانات آن در خروج نظامیان و عوامل آمریکایی به تصویر کشیده شد دری است سترگ ولی تحت کنترل که می تواند به تمام جهات جغرافیای افغانستان باز شود.


کنترل فرودگاه کابل یعنی کنترل افغانستان. چون هر گونه ورود و خروج به افغانستان از این منطقه است ضرب المثلی که تمام راه ها به رم ختم می شود که در دوره امپراطوری روم گفته می شد حالا همه راه ها به افغانستان به فرودگاه کابل ختم می شود که ورود هر گونه مواد غذایی کمک های بشر دوستانه، نمایندگان سیاسی و پرسنل های متخصص اطلاعاتی و تسلیحاتی لزوما باید از آن طریق صورت گیرد و بدین جهت کنترل آن برای آمریکا یا توسط عوامل آمریکا، ناتو، (ترکیه) قابل دسترسی و آسان خواهد بود و به دست آوردن اطلاعات لحظه به لحظه ورود و خروج اشخاص، پرسنل ها و نیروهای امنیتی، آسان تر است.
کارشناسان سیاسی، نظامی، دیپلماتیک ترک معتقداند که افغانستان و دره فرغانه با سیاست های برنامه ریزی شده آمریکا در آن منطقه می تواند بر آینده سیاسی ترکیه، پاکستان و هند تاثیر بگذارد در حالی که هم اکنون روابط ترکیه با این دو کشور در شرایطی بی تنش است از طرفی با توجه هم مرز بودن افغانستان با چین و حضور ترک های چینی در غرب افغانستان و شرق چین هر گونه اشتباه سیاسی در معادلات منطقه می تواند تاثیر گذار باشد به خصوص در روابط چین و ترکیه.
از طرفی روسیه در زمان ژنرال ترکی و حزب پرچم بر سیاست و قدرت نظامی چپ های افغانستان مسلط بود و بر مواضع استراتژیک و اطلاعات سرزمینی و بومی و قبایل افغانستان و گرایش های مذهبی و فرق سنی مذهب آن در تعارض و تقابل با شیعان آگاهی اطالاعاتی و سیاسی دارد.
ترکیه باید در این حوزه نیز دست به عصا باید راه رود که اگر به منافع روسیه در این حوزه لطمه وارد کند در هزاران کیلومتر دورتر از افغانستان یعنی در مرزهای سوریه و ادلب و هم چنین حوزه مدیترانه اوکراین و مرزهای شمالی دریای سیاه نقشه های سیاسی و دیپلماسی جدید را باید تعریف کند.
سئوال دیگر این است که آیا حضور ترکیه در فرودگاه کابل یعنی حضور آمریکا و ناتو در آن منطقه است؟
و اگر جواب مثبت است یعنی حضور نظامیان ترک جایگزین نظامیان آمریکا و حافظ منافع ناتو باید تلقی می شود.
طبیعی است که آمریکا منافع خود را بر منافع هم پیمان خود ترکیه ترجیح می دهد و در گذشته نه چندان دور شاهد عدم تولید قطعات F35 که قرار بود در شهر قاضی آنتب تولید شود و یا عدم تحویل قطعات تعمیراتی هواپیماهای جنگی F16 و اعزام برای به روزرسانی این نوع از جنگنده ها بودیم که به اختلاف نظر در حوزه F35 و S400 معروف شده است.
فرودگاه کابل برای ترکیه می تواند چهار راه حوادث باشد چون هم اکنون حمایت غیر مستقیم آمریکا از PKK و PYD در شرق فرات که کمک های تسلیحاتی می کند شاهد هستیم که با این دو گروه نظامی سیاسی و ترکیه به طور مستقیم در جنگ و ستیز است.
در خاتمه باید گفت که چین در بغل دست خود یعنی غرب کشور چشم طمع اقتصادی بر منابع عظیم معدنی افغانستان نفت، طلا، مس، مولیبدن، تیتانیوم و ده ها ماده معدنی گران قیمت نهفته در سرزمین افغانستان دارد و آمریکا نیز با مطالعات تکتونیکی و زمین شناسی که توسط کارشناسان زمین شناسی و معدن یاب در پوشش نظامیان انجام داده است به این آسانی این موقعیت اقتصادی را از دست نمی دهد و از طرفی افغانستان یک موقعیت ویژه استراتژیک نظامی در پشت دره خیبر به افغانستان و آسیای میانه است که مورد رقابت روسیه، چین، آمریکا است.

دیدگاه ها

دیدگاهتان را بنویسید

لطفا دیدگاه خود را از طریق فرم زیر اسال نمایید

نظرسنجی

مارا دنبال کنید