نگاه آخر به بازار ترکیه در پایان سال میلادی

 دکتر سید جلال ابراهیمی- مدیر مرکز پژوهش و تحقیقات ایران و ترکیه

رئیس فدراسیون پیشه وران اعلام کرد این مجازات ها پاسخگو و چاره ساز نیست چون اصناف و فروشگاه ها با گردش مالی سه چهار روزه این جرایم را جبران می کنند او گفت افزایش قیمت در بعضی از کالاها بین 15 تا 25 درصد است به خصوص در مواد غذایی چون پنیر، زیتون و انواع پاک کننده ها، این در حالیست با کاهش برابری دلار به 11 لیر بازارهای زنجیره ای نرخ ها را به روز رسانی می کنند، شرایطی که تا 10 روز بیشتر تعویض برگه های قیمت هر چند ساعت یک بار صورت می گرفت ولی بسیاری از شرکت ها برای این که بتوانند خود را سر پا نگهدارند مواد اولیه را به قیمت ارز به متقاضیان عرضه می کنند.
با اعلام بسته اقدامات دولتی انتظار معکوس شدن افزایش قیمت بود ولی به جز در فروشگاه های زنجیره ای که بین 10 الی 15 درصد کاهش قیمت داشته اند بسیاری از فروشگاه ها به خصوص در مواد غذایی و منسوجات قیمت های خود را هم چنان حفظ کرده اند.
یوزباشی یکی از نمایندگان اتحادیه ها اعلام کرد اگر دلار در این سطح بماند از سه ماه بعد  تقلیل قیمت ها و ممکن است آغاز شود.
از سوی دیگر قیمت آب و برق که افزایش یافته بود هم چنان ثابت مانده است.
قرار است از اول ژانویه حداقل دستمزد 4253 لیر در هر ماه اجرایی شود با حساب قیمت روز پیس بینی می شود اگر نرخ دلار ثابت بماند قیمت ها از 20 الی 30 درصد کاهش پیدا کند. یوزباشی اعلام کرد که هم اکنون تورم 21 درصد است اگر تورم افزایش یابد امکان تقلیل قیمت نخواهد بود.
کارلی رئیس انجمن بازرگانان استانبول گفت : قیمت ها بیش تر از نرخ ارز افزایش یافته در صورت کاهش قیمت دلار کاهش قیمت اجناس امکان پذیر خواهد بود او گفت وقتی در ترکیه قیمت ها افزایش می یابد در کاهش آن بسیار سخت است ولی نمایندگان واحدهای صفی معتقدند که نباید در مدت زمان کوه انتظار افت قیمت بالا را داشت و خیلی از شرکت ها مواد اولیه را به نرخ ارز عرضه می کنند.
با بالا رفت نرخ برابر دلار به لیر (18 لیر) بسیاری از محصولات تا 100 درصد افزایش قیمت پیدا کرده ولی با اعلام بسته اقدامات دولت انتظار به معکوس شدن این نرخ ها است.
و این هفته بعضی از فروشگاه های زنجیره ای که 10 الی 15 درصد قیمت ها را کاهش داده اند.
گفته می شود که تولیدکنندگانی که مواد اولیه آن ها وابسته به ارز است قیمت های تمام شده را با احتساب قیمت ارز برآورد می کنند و بدین جهت قیمت ها در مواد غذایی و منسوجات حفظ شده است.
از سوی دیگر بر اساس منابع بانکی در ترکیه نرخ سپرده ها که در هفته گذشته 17 الی 18 درصد بود در هفته جاری به تدریج افزایش یافت و به بالای 20 درصد رسید و این افزایش باعث شد که نرخ وام های بانکی نیز افزایش یابد و بانک ها خصوصی به نرخ واکنشی به نرخ بانک های دولتی نشان دادند و بهره بانکی در بعضی از بانک ها به 30 درصد رسید در حالی که نرخ بهره بانکی در بانک های دولتی به 18 الی 19 درصد افزایش یافته است.
از سوی دیگر در آستانه سال نو میلادی دولت مصر عوارض ضد دامنیک به محصولات پلاستیکی با منشاء ترکیه را افزایش داد و تنش اقتصادی بین ترکیه و مصر اوج گرفت که این امر به دنبال حمایت اردوغان از اخوان المسلمین بوده است و اختلافات سیاسی قاهره و آنکارا بر مبادلات تجاری در حوزه فولاد، فرش دستباف، فرش ماشینی و پوشش های کف ساختمان را نیز در بر گرفت و تعرفه های گمرکی را 33 درصد افزایش داد یعنی هر متر مربع حدود دو دلار (83/1) که شدیدا در بازار فرش دستباف که توسط تجار مصرفی در شمال آفریقا توزیع می شد تاثیر گذاشته است.