بازار مشترک- الهام صادقی: آنگونه که سازمان چای کشور اعلام کرده است، 45 هزار چایکار در کشور داریم که در سال جاری 135 هزار و 470 تن برگ سبز چای تولید کرده اند و میزان تولید چای خشک نیز 30 هزار و 480 تن برآورد شده است. البته این را نیز باید عنوان کرد که میزان تولید این محصول امسال چهار درصد در مقایسه با سال آینده افزایش نشان می دهد.
عادت به نوشیدن چای در 160 کشور جهان
در این میان باید گفت؛ آمار و ارقام نشان می دهد چایکاران در حدود 50 کشور در جهان مشغول کاشت این محصول هستند و میزان تجارت سالانه چای در مناطق مختلف ۴۲ میلیارد دلار عنوان شده است. این در حالی بوده که به طور تقریبی بیش از سه میلیارد نفر در بیش از ۱۶۰ کشور عادت به نوشیدن چای دارند.
اما در این بازار بزرگ جهانی کشورمان چه سهمی دارد؟ در پاسخ به این پرسش باید عنوان کرد که حدود 10 هزار و 696 تن چای که ارزش آن 10 میلیون و 405 هزار و 483 دلار برآورد می شود.
افزایش 2.2 درصدی صادرات چای خشک
همچنین طبق آمار و ارقام موجود میزان چای خشک صادراتی کشورمان در نیمه نخست امسال در مقایسه با مدت مشابه سال 1399 به میزان 2.2 درصد روند صعودی داشته است.
ضمن اینکه باید گفت؛ روسیه، تاجیکستان، ترکمنستان، عراق، ترکیه، بلژیک، جمهوری آذربایجان، ازبکستان، افغانستان، استرالیا، کانادا، آلمان، سوئیس، هند، گرجستان، کنیا، قزاقستان، لبنان، فنلاند و قطر 20 کشوری هستند که در بهار امسال چای از ایران خریداری کرده اند.
این در حالی است که کنیا، هند و روسیه مقصدهایی هستند که به ترتیب بیشترین صادرات چای ایران در بازه زمانی اشاره شده به آنها صورت گرفته که ترتیب حدود 1018 تن، 955 تن و 767 تن بوده است.
حدود 8.20 درصد صادرات چای در سه ماهه نخست امسال؛ که عددی در حدود 889 تن است و ارزش آن معادل 806.543 دلار عنوان شده به دو کشور عضو اتحادیه اوراسیا به عبارتی روسیه و قزاقستان صادر شده است، صادراتی که از مزایای تعرفه ترجیحی مربوط به توافقنامه آزاد ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا بهره برده، اما این رقم چندان قابل توجه نیست.
واردات 1.5 کیلو چای در ازای هر کیلو صادرات
در این میان البته به موضوع دیگری نیز باید اشاره کرد اینکه در سال‌های 1379 تا 1388 اگر چه میزان قابل توجهی چای در مزارع کشور کشت می شد، ولی کارخانجات قادر به فروش آن نبودند این شرایط موجب می شد تا چای در انبارها تلنبار شود. البته در همان زمان برای برون رفت از این شرایط هیات دولت مصوبات متعددی را صادر کرد و در نهایت طبق راهکار ارائه شده مقرر شد تا چای صادر شود. البته در این زمینه واردات چای نیز مدنظر قرار گرفت.
براین اساس و طبق اظهارات حبیب جهانساز، رئیس سازمان چای کشور در نهایت مصوب شد تا در ازای هر کیلو چای صادراتی 1.5 کیلوگرم چای وارد کشور شود. هرچند که بعدها برخی ها انتقاداتی درباره ارائه مجوز واردات به کارخانجات چای عنوان کردند.
ایران در جمع 10 کشور وارد کننده چای
از این موارد که بگذریم آنگونه که گزارش های سازمان فائو نشان می دهد، در سال 2019-2020 پاکستان، روسیه، انگلیس، ایالات متحده آمریکا، مصر، مراکش، ایران، امارات، آلمان و چین،۱۰ کشور اولی بوده اند که از نظر حجم واردات چای داشته اند.
البته از نظر ارزشی باید عنوان کرد؛ ترتیب این کشورها اینگونه اعلام شده است که پاکستان، آمریکا، روسیه، انگلیس، ایران، هند، عربستان، مراکش، آلمان و امارات جایگاه اول تا دهم را در جهان به خود اختصاص داده اند.
نام ایران در شرایطی در فهرست یکی از 10 کشور وارد کننده چای در جهان قرار دارد که میزان قابل توجهی از اراضی چایکاری به حال خود رها شده اند. باغاتی که احیای آنها به طور قطع می تواند نه تنها بخش قابل توجهی از نیاز به این محصول را در داخل کشور برطرف کند، بلکه به احتمال زیاد در زمینه صادرات نیز اثرگذار خواهد بود.
پیش بینی احیای 500 هکتار از باغات رها شده درسال جاری
البته به گفته رییس سازمان چای کشور، در سال 1399 حدود 400 هکتار از باغات رها شده چای احیاء شده اند. ضمن اینکه پیش بینی برای امسال نیز احیای 500 هکتار از باغات رها بوده آن هم در شرایطی که 10 هزار هکتار از اراضی چای پتانسیل زراعی دارند.
این اظهار نظر در حالی بیان شده که برخی افراد به این نکته اشاره دارند که ضعف مدیریتی در صنعت چای موجب خواهد شد تا این بخش در چند سال آینده با مشکلاتی مواجه شود که در سال های گذشته آن را تجربه کرده است.
آنچه که پرویز محمدنژاد، عضو فراکسیون حمایت از محصولات استراتژیک کشاورزی و صنایع وابسته مجلس هم به آن اشاره کرده است. به اعتقاد وی میزان مصرف چای در ایران هر ساله رقمی معادل 110 هزار تن براورد می شود در شرایطی که میزان تولید آن تقریباً 28 هزار تن بوده و به این ترتیب تولیدات کشور تنها 30 درصد نیاز داخل را تأمین می کند.
آنچه که از نظر وی به ضعف مدیریتی و عدم توازن در صنعت چای باز می گردد. براین اساس و با توجه به اظهارات وی می توان گفت که 70 درصد چای کشور وارداتی است. آنچه که گوشزد می کند باید در زمینه واردات قواعدی را در نظر گرفت تا از آسیب دیدن چایکاران کشور در اثر واردات این محصول جلوگیری شود.
محمدنژاد این را هم گفته است که مشکل کنونی، ترکیب چای وارداتی با چای داخلی بوده است. اقدامی که به نوعی بیانگر این مطلب اسن که ما هنوز موفق نشده ایم بازار داخلی را با تولید چای ارگانیک ایرانی آشنا کنیم. آنچه که موجب شده تا درصد بالایی از تولیدات چایکاران کشور در کارخانجات انبار شود و مشتری نداشته باشد.
به هر حال باید گفت؛ می توان برای افزایش میزان تولیدات داخلی باغ های رها شده را دوباره به چرخه تولید باز گرداند، ضمن اینکه نباید از یاد برد احداث یک باغ چای تا ۱۴ سال زمان می برد، هرچند درحال حاضر باغ هایی داریم که می توان با برنامه ای پنج ساله تولید برگ سبز را به وسیله آنها افزایش داد، ضمن اینکه کیفیت چای را بالا ببریم تا واردات کاهش یابد. همچنین اختصاص تسهیلات مشخص به این شاخه از صنعت زراعی اهمیت زیادی دارد.
دیدگاهتان را بنویسید
دیدگاه ها