بازار مشترک- الهام صادقی: اگرچه به نظر می رسد بحران و موج های فراگیری بیماری کووید19 در کشورهای مختلف جهان تا حد زیادی فروکش کرده است، اما می توان اینگونه بیان کرد؛ اکنون بحران دیگری جایگزین آن شده است که به موضوع کمبود و گرانی مواد غذایی باز می گردد. آنچه که حتی برخی از آن در قالب عبارت سایه قحطی بر سر ساکنان زمین یاد کرده اند.

سایه بحران غذایی بر سر کشورهای توسعه یافته

اما ماجرا چیست؟ در این باره باید عنوان کرد اگرچه در نخستین قدم در مواجهه با چنین خبرهایی نگاه ها بیشتر معطوف به کشورهایی می شود که کمتر توسعه یافته بوده و همواره با مشکلات و دغدغه هایی در تامین مواد غذایی روبه رو بوده اند. با این وجود باید گفت که شرایط کنونی تنها مربوط به مناطق اشاره شده نیست و در حال حاضر بحران مذکور بر سر کشورهای توسعه یافته نیز سایه انداخته است.
به طور نمونه می توان به نتایج تحقیقات دفتر آمار ملی انگلیس اشاره کرد که چندی پیش اعلام کرد؛ از هر 6 فرد ساکن این کشور یک نفر گفته است در خرید مواد غذایی با مشکلاتی رو به رو شده است. براین اساس 43 درصد افراد گفته‌اند، تنوع مواد غذایی کاهش یافته و 14 درصد نیز بیان کرده اند که برای تهیه کالای مورد نیازشان مجبور شده اند، به فروشگاه ‌های دیگر مراجعه کنند.

رشد 30 درصدی قیمت گندم در جهان

در مجموع می توان اینگونه بیان کرد؛ صعود قیمت محصولات پروتئینی در جهان که شامل گوشت و شیر می شود، همچنین رشد 30 درصدی قیمت گندم، رکورد شکنی تاریخی نرخ جو، روند صعودی 21 درصدی بهای ذرت در بازه زمانی یک سال گذشته اکنون امنیت غذایی ساکنان جهان در نقاط مختلف دنیا را تحت تاثیر خود قرار داده است.
به این ترتیب تغییرات صعودی بهای محصولات کشاورزی در بازه زمانی یک ماهه اخیر به میزانی جدی و قابل توجه بوده باعث شده تا سازمان‌ های مختلف درباره تداوم رشد قیمتی در بخش مواد خوراکی به علت افزایش تورم جهانی هشدار دهند.

هشدار جدی فائو برای سال 2050

به عنوان مثال سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد(فائو) پیش بینی کرده است؛ 39 سال بعد، یعنی در سال 2050، امکانات آب و زمین در مناطق مختلف جهان به گونه ای خواهد بود که فقط به هر کشوری اجازه تامین مواد غذایی خود را می ‌دهد. به عبارتی می توان اینگونه بیان کرد که محصولات اساسی کشاورزی، برای واردات از سایر کشورها دیگر وجود نخواهند داشت. 
آنچه که موجب شده تا اکنون رسانه ‌های جهان نسبت به پیامدهای ناشی از این امر، در کنار بحران ‌های مالی و مواردی از این قبیل در جوامع مختلف هشدار دهند.

با این وجود باید گفت که بحران غذا یا همان گرسنگی موضوعی فراگیر بوده که موجب نواخته شدن زنگ خطر در این زمینه در کشورهای مختلف جهان شده است. روندی که موجبات افزایش شاخص‌ های نابودی امنیت غذایی را به وجود آورده است. آنچه که پیش تر تنها به نیمکره ‌جنوبی زمین مربوط می شد، اما شرایط ایجاد شده اکنون باعث شده تا نیمکره ‌شمالی نیز به نقشه های بحران در این زمینه اضافه شوند.

ماراتن خرید گندم در بازار بین المللی

ضمن اینکه این روزها مناطق حاشیه‌ ای کشورهای مختلف نیز شرایط پر چالشی را برای تامین نیازهای غذایی شان متحمل می شوند. آنچه که شاید موجب شده تا شاهد شکل گیری ماراتن خرید گندم در بازار جهانی باشیم. 
این در حالی است که باید گفت جدا از آنچه که اشاره شد بحران های اقلیمی نیز عامل دیگری بوده که موجب شکل گیری چنین شرایطی شده است.
به طور مثال می توان به جدیدترین آسیب وارد شده به محصول گندم در استرالیا اشاره کرد، اینکه کشور اشاره شده در آستانه برداشت 34.4 میلیون تن گندم در فصل زراعی جاری قرار داشت که بارندگی های غیرفصلی به سطح پروتئین محصولاتش آسیب زدند.
همچنین تولید گندم روسیه نیز در سال جاری به میزان قابل توجهی کاهش داشته و به دنبال بروز این شرایط صادرات در فصل بازاریابی 2021-2022 به میزان 34 درصد کمتر شده است.
در آلمان هم به عنوان کشوری که می توان از آن به عنوان تولیدکننده بزرگ گندم در اروپا یاد کرد، نیز شرایط تا حدی مشابه است.
علاوه بر این بهای بالای فروش گندم آمریکای شمالی که پروتئین بالایی نیز دارد را فلج کرده است. به گفته یک صادرکننده کانادایی، صادرکنندگان هیچ فروشی برای تحویل در ژانویه یا تاریخ پس از آن را ثبت نکرده اند.
از سوی دیگر یکی از معامله‌گران گندم که این محصول را به خاورمیانه و شمال آفریقا می ‌فروشد، در این باره اظهار کرده است که بازار جهانی گندم در چند هفته گذشته دچار تغییرات چشمگیری شده اند تا به آنجا که درصورت داشتن سفارش گندم مرغوب نمی توان مطمئن بود آیا همان چیزی که سفارش داده شده است را می توان دریافت کرد یا محصولی که مرغوبیت کافی ندارد.

رکوردشکنی افزایش بهای محصولات خوراکی

به هرحال شرایط پیش آمده موجب شده تا اختلاف قیمت گندم با کیفیت مختلف به میزان چشمگیری افزایش پیدا کند. به طور مثال این تفاوت در خصوص گندم با کیفیت پایین و گندم مرغوب استرالیا از هشت تا ۱۰ دلار در چند ماه پیش با حدود افزایش پنج برابری به ۴۷ دلار در هر تن برسد.
در مجموع همانطور که پیش تر نیز اشاره شد می توان عنوان کرد که رکوردشکنی افزایش قیمت های محصولات خوراکی در بازارهای جهانی، روند نزولی تولید و عرضه محصولات کشاورزی، علاوه براین افزایش نرخ انرژی در جهان موجب شده تا بهای مواد غذایی نیز روند صعودی را تجربه کند این امر در کنار رشد قیمت نهاده‌های کشاورزی و افزایش هزینه‌های حمل به رشد قابل ملاحظه قیمتی در بخش محصولات غذایی منجر شده است در نتیجه امنیت تامین مواد غذایی را برای بخش قابل توجهی از مردم جهان با مخاطرات جدی مواجه شده است.

افزایش نیازمندان به غذا در بالاترین میزان 5ساله اخیر

به این ترتیب آمار افرادی که با نبود امنیت غذایی اکنون مواجه شده اند یا گروه های جمعیتی که نیاز فوری به مواد غذایی دارند به تدریج به بالاترین میزان خود در بازه زمانی پنج ساله اخیر برسد.
آن هم در اوضاع و احوالی که با استناد به آنچه که فائو بیان کرده است؛ استمرار روند گرم شدن کره زمین،‌ پاندمی بیماری کووید19، همچنین کشمکش ‌ها و بحران‌ های ژئوپلیتیک و اقتصادی بر وخامت این شرایط به میزان چشمگیری افزوده است.
ضمن اینکه همانطور که اشاره شد وضعیت آب و هوایی در مناطق مختلف جهان در سال جاری نیز روند افزایش دما را به نمایش گذاشته است و به این ترتیب به احتمال کاهش بارش ها را همچنان مطرح می کند.
آنچه که می ‌تواند موجب افزایش تعداد افرادی شود که با ریسک امنیت غذایی مواجه هستند براین اساس با مروری بر آمارها باید گفت در سال 2020 حدود 155 میلیون نفر با ریسک عدم امنیت غذایی در 55 کشور جهان مواجه بودند عدد و رقمی که در مقایسه با سال 2019 رشد 20 درصدی را نشان داده است. حال باید دید این رقم در سال جاری چه میزان برآورد خواهد شد.

دیدگاه ها

دیدگاهتان را بنویسید

لطفا دیدگاه خود را از طریق فرم زیر اسال نمایید

نظرسنجی

مارا دنبال کنید