بازار مشترک: جلال ابراهیمی با مقایسه تاریخ تجارت و اقتصاد ترکیه و ایران گفت: تجارت در دوره امپراطوری عثمانی در چهارچوب شریعت حرکت میکرد. تقریبا شبیه اقتصاد بازار ایران در آن دوره بود و مشابهات بازرگانی زیادی با هم داشتند و اقتصاد بازار مبتنی بر سنت و عرف متاثر بودند، با این تفاوت که ترکیه به سبب نزدیکی به اروپا یا هم مرزی با آن از اقتصاد بازار اروپا نیز متاثر بود و قبل از آن در دوره ایران و روم هر دو کشور در مسیر کاروان های تجاری یعنی جاده ابریشم قرار داشتند و پیله ورانی با هم کالا مبادله میکردند و هم اجناس محلی را با کالای تجاری مبادله می نمودند (تجارتی که هنوز هم مرسوم است که وقتی مشکل پولی، ارزی، بانکی و یا موانع پرداخت پولی وجود داشته باشد تجارت به صورت کالا به کالا صورت میگیرد).

اقتصاد ترکیه و ایران از طرفی به مورفولوژی یا چهره زمین و مناطق جغرافیایی بستگی دارد و از طرفی به دوری و نزدیکی به دریا و یا جلگه ها و دشت ها و کوه ها که بسیار با هم شباهت دارند. تراکم و تمرکز جمعیت در هر دو کشور یا در کنار دریاها و رودها و یا در جلگه های پای کوه ها است.

دیدگاه و روش اقتصاد ترکیه در 19 سال حکومت AKP (آک پارتی) با حزب عدالت و توسعه، ورود به بازار مشترک اروپا و گسترش صادرات به حوزه کشورهای اروپایی همزمان با کشورهای همسایه است .

ابراهیمی در مورد اقتصاد ترکیه در زمان ریاست اردوغان بر این کشور گفت: اقتصاد ترکیه به صدور ماشین آلات و قطعات و مواد شیمیایی و توریسم گره خورده است ترکیه سعی در حفظ بازار مشترک اروپا و ایجاد بازار در آفریقا و آمریکای لاتین و جنوب شرق آسیا است و صادرات به خصوص پوشاک ( از همه نوع) و همچنین صادرات مواد غذایی و شیمیایی برای ترکیه اهمیت خاصی دارد.

از زمانی که اردوغان روی کار آمد سیاست وارد اقتصاد ترکیه شد درست است که سیاست باید راه گشای مسیر اقتصادی باشد و تمامی دولت ها از دیپلماسی برای رشد اقتصادی و رفاه اجتماعی بهره میگیرند ولی حزب AKP سیاست را وارد اقتصاد کرد و با تفکر اردوغان در مجلس یک دست حزب حاکم بیشترین مصوبه ها و خواسته ها دکترین و برنامه های حزب حاکم است مثلا ساخت فرودگاهی در کوتاهیه که قرار بود یک میلیون و ششصد هزار نفر مسافر داشته باشد و مقرر بود که اگر کمتر از این تعداد مسافر داشت نفری یک دلار خسارت به پیمان کار داده شود که امسال 600 هزار مسافر داشت، یا کشیدن دیوار در مرز ایران و ترکیه و مرزهای بین سوریه و ترکیه که دیوار مرزی سوریه و ترکیه 800 کیلومتر است و این ها خواسته های حرب حاکم است که هزینه های آن بر مردم ترک تحمیل می شود و نتایج آن بحران های اقتصادی و ارزی است.

هم اکنون کارخانجات ترکیه مواد اولیه ندارند و افزایش قیمت دلار و یا پایین آمدن ارزش لیر که کارخانجات کوچک را مجبور به توقف تولید کرده است. ترکیه هم اکنون بالاتر از 600 میلیارد دلار به بانک جهانی بدهی دارد . صادرات به اروپا با یورو صورت میگیرد و پرداخت به بانک جهانی با دلار.

رقم توریست بعد از کرونا به نصف رسید و هتل ها در بعضی مناطق با گنجایش کار میکنند و این روسیه بود که در صنعت توریسم بداد ترکیه رسید.

از غرب زدگی به ترکیه زدگی رسیدیم!

مدیر مرکز مطالعات و پژوهش ایران و ترکیه در ادامه به توجه بیش از پیش جامعه ایرانی به سمت ترکیه نیز اشاره کرد و گفت: من نمیدانم چرا ترکیه زده شده ایم به خصوص در طبقات متوسط و کم درآمد جامعه قبلا غرب زده بودیم حالا باید بگوییم ترکیه زده شده ایم. ما داریم ترکیه را خیلی بزرگ میکنیم 2600 کمی بیشتر رقم خرید خانه توسط ایرانیان در ترکیه با میانگین 300 هزار دلار هر واحد رقم سرسام آوری است.

برای اخذ اقامت 200 هزار دلار برای وطن داش (هم وطنی یا سیتیزن) 500 هزار دلار باید در ترکیه هزینه کنند یا در بانک سپرده کنند یا اموال غیر منقول بخرند. بهره بانکی پول خوابیده را حساب کنید با هزینه های حضور در ترکیه یعنی هزینه زندگی روزمره و هزینه های خدماتی که نصیب ترکیه میشود .

در روزنامه های ترکیه می خوانیم که ایرانیان در خرید ملک ( اموال غیر منقول) در ترکیه اول شدند. قبل از آن عراق اول، آلمان دوم و ایران سوم بود اما حالا ما اول شدیم آن هم نه سرمایه گذاری در یک تولید بلکه سرمایه گذاری در خرید خانه که تا 5 سال نمیتوانیم بفروشیم و اگر بخواهم بفروشیم باید به لیر و به یک فرد ترک فروخته شود (البته بعد از اتمام دوره سپرده گزاری میتوانیم به هرکس بفروشیم یعنی 5 سال پول خوابیده).

من به عنوان یک کارشناس ترکیه و مدیر مرکز مطالعات ایران و ترکیه میگویم: در ترکیه بنزین هفت تا هشت برابر (بر حسب شهرها قیمت متفاوت است)، و گازوئیل 7 برابر است. 

گویند «مرغ آنجا رَود که دانه بُود»، در ترکیه نه دانه است نه لانه حداقل هزینه ماهانه بدون اجاره بها 4 الی 5 هزار لیر آن هم در حد طبقات متوسط رو به پایین جامعه.

ترکیه را خیلی بزرگ می کنیم

وی در ادامه گفت: امان از دست این تبلیغات بزک کرده سریال های ترکیه ( البته بگذریم از زیبایی های طبیعی و آثار تاریخی که ما خود از آنها بیشتر هم داریم فقط هتل کم داریم) وامان از این تحریم ظالمانه که ترکیه نمیتوانست و نمیتواند حتی یکسال آن را تحمل کند چون بسیاری از بانک ها با سرمایه خارجی کار میکنند به جز 10 الی 12 بانک مثل خالق بانک، عثمانلی بانکاسی، ایش بانکاسی، زراعت بانک و بانک اوقاف (واقف بانک) و یکی دوبانک دیگر.

صادرات زعفران و پسته ایرانی با بسته بندی و برند ترک 

جلال ابراهیمی در مورد سیاست های صادراتی ترکیه گفت: می گویند ترکیه در صادرات ارزش افزوده دارد ولی من می گویم برای ما ندارد. در بسیاری از مواقع ترکیه در صادراتش ارزش افزوده ندارد از ایران یا کشورهای دیگر کالا و اجناس تولیدی را می خرد و با تغییر شکل و بسته بندی صادر می کند. از نیروی گاز، برق، آب و کارگر ارزان ما و دیگر کشور ها، ترک ها کالاهای خریداری شده را بعد از بسته بندی در لیست صادرات کشاورزی خود قرار می دهد مانند زعفران و پسته که برای ایران است و یا خرما که از عراق و یا ایران خریداری می کند. خشکبار، هندونه کیوی و دیگر اقلام نیز به همین صورت.

ترکیه به هر نحو ممکن به صادرات می اندیشه و می خواهد آمار صادرات به اتحادیه اروپا را بالا ببرد. تبلیغات رسانه ای برای گرفتن چهره جهانی و جذب سرمایه خارجی در ترکیه، بسیار مهم است. 

تشکیل اتحادیه های صادراتی استان ها و کلان شهر ها باید در اولویت باشد

وی گفت: در شبکه های تجاری ترکیه در هر استان و شهری، انجمن های صادراتی به تعداد وجود دارد و ما باید با سرمشق گرفتن از آنها انجمن ها و گروه های صادراتی را ایجاد کنیم . همچنین باید داشته های استانی و منطقه ای خود را به دوزبان در سایت ها به معرض نمایش بگذاریم.

از ترکیه فقط باید به صادرات اندیشید 

ابراهیمی در ادامه به کسانی که در ترکیه خانه و ملک میخرند و یا شرکت ثبت میکنند گفت: من می گویم در ترکیه اگر خانه میخرید، اگر شرکت میزنید از آن به عنوان پایگاهی برای صادرات کالای ایرانی استفاده کنید و به امید اینکه می توانید در داخل ترکیه چیزی بفروشید نباشید. چون آنها برندساز شده اند مگر اینکه کالای شما جنسی باشد که در ترکیه تولید نشده است یا اگر هست خیلی کم است آنها هرچقد تولیداتشان را بیشتر بکنند تعرفه گمرکی را هم بالا میبرند.

ترکیه بهترین مکان برای ارتباط با کشورهای آفریقا و کشورهای جنوب دریای مدیترانه است. آنجا بازار بزرگی برای مصرف است. ترکیه همه نیرویش را برای ورود به بازارهای بکر آفریقا گذاشته و همه روز درهای تجاری را در آفریقا می کوبد تا باز کنند.

اگر می خواهید در ترکیه شرکت ثبت کنید باید هدفتان صادرات به کشورهای بیرون از مرز ترکیه، یعنی کشورهای اروپایی، آفریقایی و کشورهای حوزه دریای مدیترانه باشد و قبلا هم در ایران حریف شناسی، بازارشناسی کرده و مخاطب و طرف تجاری را پیدا کنید و بعد اقدام نمایید.

اقتصاد دوره اردوغان اقتصاد تجمل گرایی است نه رفاه گرایی

وی در مورد حزب آک پارتی و نقشش در اقتصاد ترکیه نیز گفت: اقتصاد اجتماعی که در دوره حکومت آک پارتی بوجود آمد تجمل گرایی خیلی شدید است یعنی ترکیه از برون زیباسازی شد، سریال هایی با خانه های مجلل ساخته می شود. 

رفاه گرایی اشکال ندارد، مرفه زندگی کردن با مجلل زندگی کردن فرق دارد.

دکتر جلال ابراهیمی در انتها با اشاره به حال بد این روزهای اقتصاد ترکیه گفت: به طورکلی ترکیه در یک ماه اخیر حال خوشی ندارد. سقوط دولت ها با تجمل گرایی آغاز میشود کتاب سحر حکومت و افسانه دولت رو بخوانید و ببینید دولت ها چطور سقوط می کنند تجمل گرایی رفته رفته به افراط در عیش تبدیل میشوند و سقوط به دنبال آن می آید. 

ترکیه و دولت اردوغان امروز با مسائل زیر روبه رو است :

1- اپوزیسیون فتح الله گولن( نوری ها) که بازار ترکیه را پشت سر خود دارند و روشن فکرهای مذهبی 
2-مسائل مناطق کرد نشین در شرق ترکیه، حکاری، شرناک، مرک و دیاربکر
3- درگیری با PYDو PKK در شرق عراق و مرز سوریه 
4-اختلاف نظر با روسیه در مورد اوکراین
5-فشار با پوتین در موضوع در عقب کشی نیروی ترک از مرز سوریه 

همه این مسائل و تورم شدید و افت ارزش پول ملی که سیاست اقتصادی را تبدیل کرده به یک اقتصاد سیاسی.

دیدگاه ها

دیدگاهتان را بنویسید

لطفا دیدگاه خود را از طریق فرم زیر اسال نمایید

نظرسنجی

مارا دنبال کنید