استان چهارمحال و بختیاری را بهتر بشناسید

معرفی استان چهارمحال و بختیاری

استان چهارمحال و بختیاری، یکی از استان‌های مرکزی کشور به مرکزیت، شهرکرد است. نام چهارمحال و بختیاری اشاره به دو بخش منطقه چهارمحال و منطقه بختیاری دارد.

این استان با مساحت ۱۶٬۴۲۱ کیلومتر مربّع یک درصد از کل وسعت ایران را تشکیل میدهد و جمعیتی در حدود یک میلیون نفر را دارد.

استان چهارمحال و بختیاری از جمله بخش‌های کوهستانی فلات مرکزی ایران محسوب می‌شود.

زبان‌های لری بختیاری، فارسی و ترکی قشقایی در میان ساکنان این استان رایج است.

شهرکرد با ۲۰۶۶ متر ارتفاع از سطح دریا، بلندترین مرکز استان در ایران است و میانگین ارتفاع در استان چهارمحال و بختیاری حدود ۲۱۵۳ متر است و به همین خاطر استان چهارمحال و بختیاری را بام ایران می‌دانند.

بیشتر بخوانید:

ایران را بهتر بشناسید

در این قسمت به صورت کلی بخش های زیر را به مرور می کنیم:

اقتصاد استان چهارمحال و بختیاری

صنایع و معادن استان چهارمحال و بختیاری

کشاورزی و دامپروری استان چهارمحال و بختیاری

گردشگری استان چهارمحال و بختیاری

حمل و نقل استان چهارمحال و بختیاری

هتل های استان چهارمحال و بختیاری

انرژی استان چهارمحال و بختیاری

علم و فناوری در استان چهارمحال و بختیاری

با کلیک بر روی هر کدام میتوانید درباره آن موضوع بیشتر بخوانید. (در حال بروز رسانی)

مشخصات کلی استان چهارمحال و بختیاری

مساحت: ۱۶٬۴۲۱ کیلومتر مربع

جمعیت : حدود 1000000 نفر

مرکز: شهر کرد

دین: اکثریت اسلام-شیعه

زبان: فارسی، لری بختیاری، ترکی قشقایی

موقعیت جغرافیایی: نیمه غربی ایران

همسایگان استان چهارمحال و بختیاری:

 شمال و شرق: استان اصفهان

شمال غربی: استان لرستان

جنوب: استان کهکلویه و بویراحمد

غرب: استان خوزستان

شهر کرد، پایتخت چهارمحال و بختیاری

شهرکرد، مرکز شهرستان شهرکرد و استان چهارمحال و بختیاری است. 

شهر کرد با مساحت ۱۷۶۷ كيلومتر مربع، جمعیتی در حدود 200000 نفر را در خود جای داده است.

نام پیشین آن «دهکرد» بوده‌ است که پس از تبدیل به شهر در سال ۱۳۱۴  به شهرکرد تغییر نام داده شده‌است.

این شهر، مرتفع‌ ترین مرکز استان در ایران است و از همین رو به بام ایران نیز شهرت یافته است.

آب وهوای شهرکرد در تابستان ها، معتدل و زمستان ها بسیار سرد است.

شهرکرد به دلیل وجود رشته‌کوه‌های مرتفع و برف‌گیر  زاگرس در بهار دارای طبیعتی زیبا و سرسبز  و به دلیل قرار گرفتن در ارتفاعات و طبیعت بکر دارای هوایی تمیز و سرشار از اکسیژن است.

این شهر به دلیل داشتن هوای خنک در تابستان گردشگران بسیاری را به خود جذب می‌کند.

شهرهای استان چهارمحال و بختیاری

مناطق حفاظت شده استان چهارمحال و بختیاری

این استان دارای 5 منطقه حفاظت شده به نام های تنگ صیاد، هلن، سبزکوه، شیدا و  قیصری میباشد.

منطقه حفاظت شده تنگ صیاد: این منطقه با وسعت ۲۲,۸۹۶ هکتار در سال 1252 تحت عنوان منطقه حفاظت شده قرار گرفت.

منطقه تنگ صیاد ناحیه ای کوهستانی و مرتفع می باشد. از نظر تقسیمات کشوری این محدوده در قسمت هایی از بخش شرقی شهرستان شهرکرد و بخش غربی شهرستان بروجن در استان چهارمحال و بختیاری واقع شده است.

۲۰ تیپ گیاهی و ۲۵۲ گونه گیاهی متعلق به ۵۲ تیره که حدود ۳۰ گونه انحصاری ایران می باشد در این منطقه شناسایی گردیده که نشان دهنده اهمیت این ذخیره گاه ژنتیکی است. شاخص ترین گونه های گیاهی منطقه تنگ صیاد شامل گون، کرک و جاز می باشد.

از پوشش جانوری این منطقه میتوان از کل و بز، قوچ و میش، پلنگ، روباه، گربه وحشی، لاک پشت برکه ای خزری،  آگامای الیویه، مار پلنگی، کبک دری، عقاب طلایی، وزغ معمولی و... نام برد.

منطقه حفاظت شده تنگ صیاد

منطقه حفاظت شده هلن: این منطقه با وسعت ۴۰۱۳۱ هکتار در شهرستان های اردل و لردگان و کیار از توابع استان چهار محال و بختیاری واقع شده است.

حدود ۳۰ هزار هکتار از این منطقه را جنگل به خود اختصاص می دهد که ۷۱ درصد از مساحت منطقه را شامل می شود و دارای گونه غالب بلوط می باشد.

در کنار این گونه، گونه های دیگری نیز وجود دارد که می توان گز، بادام، ارژن، گون، بنه، کلخونک، کلاه میر حسن، زالزالک، پلاخور، شکر تیغال و دافنه را نام برد.

گونه های شاخص جانوری منطقه حفاظت شده هلن شامل شغال، تشی، روباه معمولی، گراز، گرگ، خرگوش، کل و بز، خرس قهوه ای، سنجاب ایرانی، کبک، آگاما، کبوتر جنگلی، کمر کلی بزرگ، زاغ نوک قرمز، زاغی، کلاغ معمولی، دلیجه، عقاب طلائی، لاک پشت آبزی، افعی می باشند.

منطقه حفاظت شده سبزکوه: منطقه حفاظت شده سبز کوه با وسعت ۵۶,۳۰۸ هکتار در شهرستان های بروجن، لردگان و کیار قرار دارد و در سال 1365 تحت عنوان منطقه حفاظت شده قرار گرفت.

رودخانه ونک که از پیوستن رودخانه کره بس تشکیل و از داخل منطقه عبور می کند تنها رودخانه منطقه می باشد.

از پوشش گیاهی این منطقه میتوان به  زالزالک، بادام، گوش بره، ارس، کیکم ، گون، دافنه شن، گون گزی، گون کتیرایی و... اشاره کرد.

پوشش جانوری این منطقه نیز شامل پلنگ، گربه وحشی، کفتار، راسو، رودک، خرس قهوه ای، سنجاب ایرانی، روباه، شغال، پایکا، خفاش ها، تشی، تیهو، دلیجه، عقاب طلائی، جی جاق، سارگپه، کلاغ ابلق، مار جعفری، مار پلنگی، انواع مارمولک و... است.

منطقه حفاظت شده سبزکوه

منطقه حفاظت شده شیدا: منطقه حفاظت شده شیدا با وسعت ۲۳,۸۹۸ در استان چهارمحال و بختیاری و قسمتی از آن در استان اصفهان قرار دارد و در اواخر سال 1386 به عنوان منطقه حفاظت شده ثبت شد.

وقوع یخبندان از آبان ماه تا فروردین ماه به مدت ۶ ماه از سال از جمله محدودیت های قابل ذکر در منطقه است.

پوشش جانوری این منطقه شامل شغال، گرگ، کل و بز، قوچ و میش، تشی، خرگوش، گراز، روباه معمولی، انواع جوندگان، کلاغ معمولی، عقاب طلایی، سبزقبا، کلاغ سیاه، دارکوب باغی، کبوتر چاهی، آگاما، انواع مارها و... میباشد.

هر چند آثار تخریبی در عرصه منطقه طرح مشاهده می گردد و به نظر می رسد ترکیب گیاهی دستخوش تغییرات زیادی گردیده است اما با این وجود این منطقه طرح دارای پتانسیل خوبی برای رویاندن گیاهان مختلف می باشد.

از نظر سیستماتیکی تعداد ۴۰۱ گونه گیاهی متعلق به ۲۴۸ جنس و ۵۶ تیره در این منطقه تعیین گردیده است.

منطقه حفاظت شده قیصری: این منطقه با وسعت ۹,۸۲۹ هکتار در شهرستان های کوهرنگ و اردل واقع شده است و در سال 1386 تحت عنوان منطقه حفاظت شده قرار گرفت.

منابع آب منطقه علاوه بر نزولات آسمانی شامل چشمه های متعدد دائمی، رودخانه شهریاری و آب کوهرنگ است که از وسط منطقه با طول تقریبی ۱۵ کیلومتر عبور می کند و منطقه را به دو نیم تقسیم می کند.

پوشش گیاهی این منطقه شامل گون، کنگر، گل حسرت، گل ماهور، شیر خشت، ارژن، گز، نسترن، کیکم، آلبالوی وحشی، ریا، تمشک، ارس، بنه، زالزالک، دافنه و... میباشد.

از پوشش جانوری این منطقه میتوان از گرگ، خرس قهوه ای، شغال، روباه معمولی، تشی، عقاب طلایی، سارگپه، کبک معمولی و کبک دری، قزل آلای رنگین کمان، سیاه ماهی، افعی، آگامای سفید و... نام برد.

سارگپه در منطقه حفاظت شده قیصری

فرهنگ استان چهارمحال و بختیاری

وجــــود سه قوم اصیل در چهارمحــال و بختیـاری (بختیاری، فارس، ترک قشقایی) تنوعی از فرهنگ‌های مختلف را در این استان به وجود آورده است.

زندگی کوچ‌نشینی و آیین و فرهنگ بختیاری و قشقایی همراه با لباس محلی اقوام مختلف، آیین‌های محلی (بازی های بومی- محلی، مراسمات عروسی و عزاداری، رسوم) در کنار زبان لری، فارسی و ترکی تنها گوشه‌ای از اصالت فرهنگی این دیار را به نمایش گذاشته است.

از مراسمات این استان میتوان به آداب شکار ایل بختیاری، آداب سوگواری بختیاری، شال اندازی، براشکنادن، چل کچلون، طلب باران و... اشاره کرد.

از غذاهای سنتی این استان میتوان از آش انار، آوریز، او ترشی، گردو پلو، کاچی شیر، کشک و کدو، کباب بختیاری، شله بریان، گوشت گندم، اماج، آش شنگ و موچه، نان گرده و... نام برد.

پوشش محلی زنان و مردان چهارمحال و بختیاری

اقتصاد استان چهارمحال و بختیاری

هرچند استان چهار محال و بختیاری در زمینه کشاورزی، باغداری و دام‌داری در سطح کشور مطرح تر است اما صنعت هم در این استان از رونق خوبی برخوردار است.

صنایع و معادن استان چهارمحال و بختیاری

صنایع: از مهم‌ترین کارخانه‌های صنعتی استان می‌توان به فولاد سفید دشت، مالت‌سازی هفشجان، فولاد بروجن، نساجی حجاب بروجن، نهان گل بروجن، فولاد فرخ شهر، بروجن خودرو، سیمان لردگان و... اشاره کرد.

همچنین مهمترین شهرک های صنعتی این استان شامل شهرک صنعتی تشنیز، شهرک صنعتی ناغان، شهرک صنعتی بروجن، شهرک صنعتی بن، شهرک صنعتی شهر کرد و... است.

کارخانه فولاد سفید دشت

همچنین صنایع دستی این استان شامل وريس بافي، خورجين، چوغا، سياه چادر، توبره، مهده، جل، گلیم بافی، فرش سروکاج، نمد مالي ، گيوه دوزي، قفل سازي و... میباشد.

هنر چوقا دوزی در استان چهارمحال و بختیاری

معادن: استان چهارمحال و بختیاری یکی از استان‌های کوهستانی کشور به شمار می‌رود که دارای معادن با ارزشی است ودرحال حاضر بالغ بر 185 معدن در چهارمحال و بختیاری فعالیت دارد.

بیشتر معادن این استان در مسیر تولید شن و ماسه، سنگ نما، سنگ گچ، سیلیس، مواد اولیه سیمان، خاک نسوز، مرمریت، سنگ لاشه و... فعالیت دارند.

استخراج خاک نسوز از بزرگترین معدن غرب آسیا، معدن شهید نیلچیان

نفت، گاز و انرژی استان چهارمحال و بختیاری

ذخایر آبی استان چهارمحال و بختیاری: این استان دارای 6 سد به نام های سد زاینده رود، سد بیدکان، سد چشمه زنه، سد کارون4، سد سورک و سد باباحیدر است.

سد کارون ۴ در شهرستان لردگان قرار دارد و بر روی سرشاخه های اصلی رودخانه کارون از جمله رودخانه های ارمند و بازفت احداث شده‌است. در حال حاضر از این سد می‌توان به عنوان بزرگ‌ترین سد دو قوسی خاورمیانه نام برد.

سد کارون 4

برق استان چهارمحال و بختیاری: در حال حاضر تامین برق این استان از نیروگاه های آبی کوهرنگ و سد کارون4 تامین میشود و در این استان نیروگاه سوخت فسیلی موجود نمیباشد.

همچنین جنوب و جنوب شرق استان چهارمحال و بختیاری سالانه بیش از سه هزار و ۳۰۰ ساعت تابش خورشید را دارد که از آن میتوان در تولید انرژی پاک به خوبی بهره برداری کرد.

نفت و گاز استان چهارمحال و بختیاری: استان چهارمحال و بختیاری جز استانهای نفت خیز کشور ایران است و در شهرستان لردگان، بالغ بر 20 حلقه چاه نفت برای بهره برداری از این طلای سیاه حفاری کرده اند.

همچنین مجتمع پتروشیمی لردگان با عنوان تغییر یافته شرکت کود و اوره شیمیایی لردگان، در سال ۱۳۹۹ به افتتاح رسیده‌است.

محصول تولیدی این شرکت آمونیاک و اوره است.

شرکت گاز استان چهارمحال و بختیاری جزء شرکتهای فرعی شرکت ملی گاز ایران بوده که تا سال 1378به عنوان ناحیه ای از منطقه 2گاز رسانی و فروش محسوب می گردید و از ابتدای سال 79 کلیه امورات خود را به صورت کاملا مستقل انجام داده است.

شروع گازرسانی در استان از سال 1358 آغاز شده و در حال حاضر 100 درصد شهر ها و 96 درصد روستاهای این استان از نعمت گاز بهره مند هستند.

پتروشیمی لردگان

کشاورزی و دامپروری استان چهارمحال و بختیاری

کشاورزی: حدود 25 درصد اشتغال این استان در بخش کشاورزی است و ۱.۲ درصد اراضی زراعی کشور در چهارمحال و بختیاری قرار دارد.

این استان در دو بخش تولید هلو و گردو جز رتبه های برتر در کشور است و از دیگر محصولات کشاورزی چهارمحال و بختیاری میتوان به شلیل، سیب زمینی، چغندر قند، گندم، نباتات علوفه ای، قارچ خوراکی و... اشاره کرد.

باغ هلو در استان چهارمحال و بختیاری

دامپروری: استان چهارمحال و بختیاری جز استانهای امن در تولید فراورده های دامی است و به دو روش سنتی و صنعتی انجام میشود.

مهمترین دام های پرورشی این استان شامل گاو شیری، پرورش گاو و گوساله، پرورش گوسفند، بز و... میباشد.

همچنین صادرات محصولات دامی این استان شامل محصولات لبنی، ماهی سردآبی و ماهی منجمد است که غالبا به کشورهای عراق و اوراسیا صادر میشوند.

همچنین چهارمحال و بختیاری با توجه به شرایط اقلیمی و مناسبی که از لحاظ ارتفاع و آب و هوا دارد، در پرورش زنبور نیز توانست موفق عمل کند و سالانه بالغ بر 18 تن عسل به کشوهایی همچون مالزی صادر میکند.

پرورش زنبور در شهرستان فارسان

گردشگری استان چهارمحال و بختیاری

چهارمحال و بختیاری از استان های غرب ایران است که با ارتفاع زیادش به بام ایران معروف است و این استان از مناطق خوش آب و هوا با طبیعتی بکر و چشم نواز هست که دیدن از آن ها می تواند تعطیلات خوشی را برای هر گردشگری رقم بزند.

تعدادی از مناطق دیدنی استان چهارمحال و بختیاری

• آبشار دره عشق
• آبشار آتشگاه 
• پارک جنگلی پروز
• غار سراب
• تالاب گندمان
• تالاب چغاخور
• چشمه کوهرنگ
• آبشار زرد لیمه
• تالاب سولقان
• خانه ستوده چال شتری
• قلعه صمصام السلطنه
• دریاچه شلمزار
• روستای لندی
• حمام پرهیزکار
• پیست اسکی چلگرد
• غار تانا
• گورستان تاریخی بزلر
• چشمه وقت و ساعت
• آجر نوشته ایلامی
• قلعه دزک
• پل زمان خان
• قلعه هوره

آبشار دره عشق

پل زمان خان

غار سراب

آبشار آتشگاه

پیست اسکی چلگرد

غار تانا

خانه ستوده چال شتری

قلعه هوره

تالاب گندمان

قلعه دزک

حمل و نقل استان چهارمحال و بختیاری

حمل و نقل در هر استانی از اهمیت بالایی برخوردار است و شهر مسافر پذیر چهارمحال و بختیاری نیز از این قائه مستثنی نیست.

سفر به استان چهارمحال و بختیاری از طریق حمل و نقل عمومی، به دو دسته تقسیم میشود: هوایی و زمینی.

هوایی: در این استان تنها یک فرودگاه به نام فرودگاه بین المللی شهر کرد وجود دارد و مرتفع ترین فرودگاه ایران است.

شرکت های هواپیمایی این فرودگاه شامل هواپیمایی ماهان، هواپیمایی زاگرس و هواپیمایی پارس است.

فرودگاه بین المللی شهر کرد

زمینی: به دلیل عدم وجود راه آهن در این استان و داشتن تنها یک فرودگاه، حمل و نقل زمینی در این استان از اهمیت بالایی برخوردار است.

حمل و نقل عمومی نیز در هر استانی از اهمیت بالایی برخوردارند و ترمینال ها، این اهمیت را دو چندان میکنند.

از ترمینال های مهم این استان میتوان از ترمینال آزادی شهر کرد، ترمینال غربی شهر کرد، ترمینال دهلران و... نام برد.

همچنین استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی داخل استان چهارمحال و بختیاری، به چند دسته تقسیم میشوند:

• اتوبوسرانی
• تاکسیرانی

هتل های استان چهارمحال و بختیاری

این استان با توجه به طبیعت زیبا و تابستان هایی با آب و هوای ملایم، گردشگران زیادی را به سمت خود میکشاند. از این رو اسکان مسافران در این استان از اهمیت بالایی برخوردار است.

از مهمترین هتل های این استان میتوان به هتل پارسیان شهرکرد، هتل بام بروجن، هتل کوهرنگ، هتل زاگرس دهلران، هتل سونک خانمیرزا و... اشاره کرد.

هتل پارسیان، هتلی 4 ستاره در شهر کرد

علم و فناوری استان چهارمحال و بختیاری

در استان چهارمحال و بختیاری تعداد 17 مرکز علمی و دانشگاهی تعریف شده است.

استان چهارمحال و بختیاری میزبان 23 همایش علمی تخصصی و 5 سخنرانی علمی بوده است و پژوهشگران دانشگاهها و مراکز علمی استان چهارمحال و بختیاری, 21416 مقاله علمی شامل 2805 مقاله ژورنالی و 9864 مقاله در همایشهای علمی داخلی و 2805 مقاله بین المللی منتشر نموده اند.

از مهمترین مراکز آموزشی این استان میتوان از دانشگاه شهر کرد، دانشگاه علوم پزشکی شهر کرد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد فارسان، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بروجن و... نام برد.

دانشگاه شهر کرد

همچنین پارک علم و فناوری استان چهارمحال و بختیاری، نهادي اجتماعي و جايگاهي براي توسعه نوآوري هاي دانش محور از طريق مساعدت در تشكيل و تقويت بنگاه هاي اقتصادي كوچك و متوسط و بخشي از راهبرد انديشمندانه و هماهنگ براي توسعه ملي محسوب مي شوند.

این پارک علاوه بر امكان فعاليت شركتهاي كوچك و متوسط دانش محورو كارآفرين در يك محيط اقتصادي، بستر لازم را جهت انتقال و توسعه فناوري، توليد باارزش افزوده بالا، جذب سرمايه‌گذاري خارجي و ورود كارآفرينان و واحدهاي صنعتي به بازارهاي جهاني را فراهم مي نمايد.