بازار مشترک- الهام صادقی: تعداد کم رایزن های اقتصادی و بی توجهی با برخی اقدامات برای گسترش فعالیت های تجاری به ویژه در حوزه صادرات موضوعی بوده که همواره از سوی کارشناسان به عنوان یکی از دلایل مهم چشمگیر نبودن میزان صادرات به دیگر کشورهای جهان مطرح می شود. بحثی که البته تا حدی شاید تحت تاثیر تحریم ها نیز بوده است. 

تاسیس مراکز تجاری در سایر کشورها ایده ای که 2دهه عمر دارد

این در حالی بوده که باید گفت؛ سال هاست تاسیس مراکز تجاری در سایر کشورها موضوعی به شمار می رود که مدنظر قرار گرفته اما به نظر می رسد متولیان امر چندان در این زمینه موفق نبوده اند.

اگر بخواهیم مرور دقیق تری به این مقوله داشته باشیم، باید عنوان کرد شهریورماه پنج سال قبل بود که رضا عباسقلی، مدیرکل وقت دفتر امور نمایندگی‌ های سازمان توسعه تجارت ایران از تاسیس مراکز تجاری در خارج از کشور خبر داد و بیان کرد که این موضوع در دستورکار قرار گرفته است.

مراکز تجاری، نمایشگاهی که به شکل دائمی فعالیت کنند و در آنها کالاهای تولید شده توسط صنعت گران کشورمان در معرض دید تجار و بازرگانان قرار گیرد تا بسترهای لازم بیش از گذشته برای صادرات فراهم شود.

مراکزی که کشورهای همسایه و نیز کشورهای آفریقایی در اولویت تاسیس آنها قرار داشتند. به این ترتیب عراق، ترکیه، عمان، آذربایجان، افغانستان، قزاقستان، پاکستان همچنین ارمنستان در همسایگی ایران مدنظر قرار گرفتند. آفریقای جنوبی، غنا، کنیا و نیجریه نیز کشورهایی بودند که به منظور تاسیس مراکز تجاری به آنها توجه شد.

در همان بازه زمانی البته حبیب ماهوتی، رییس انجمن شرکت های نمایشگاه های بین المللی کشور در این باره اظهار کرد که برپایی چنین مراکزی موضوعی بوده که از حدود دو هه قبل ایده آن مطرح شده ولی اما دایر شدن آن آنگونه که باید و شاید اجرایی نشده است.

به طور نمونه باید بیان کرد که در حال حاضر ایران تنها در چند کشور از جمله ارمنستان، امارات و تاجیکستان مرکز تجاری دارد که مجوزهای یک ساله برای آنها صادر می شود تا صورتی که عملکرد مثبتی داشته باشند، مجوز دائمی نیز برایشان صادر ‌شود.
وی همچنین این را هم گفته بود که در صورتی که قصد از این اقدام تنها مسایل نمایشگاهی باشد، چندان مطلوب نخواهد بود. ولی اگر قرار این مراکز به درستی اداره شوند و اثرگذار باشند باید توسط خود تجار اداره شوند.

صدور دستورالعمل حمایتی

در این میان اما در طول همه این سال ها باز هم آنگونه که باید و شاید به این موضوع توجه نشد، البته مراکزی در سایر کشورها تحت این عنوان فعالیت داشتند، اما اهدافی که مدنظر بود چندان مورد توجه قرار نگرفت. 
در ادامه اما آذرماه سال قبل دستورالعمل حمایت از تاسیس و فعالیت مراکز تجاری و بازاریابی محصولات و خدمات ایرانی در خارج کشور از سوی سازمان توسعه تجارت ایران صادر شد.

آنچه که هم به شرکت های عضو تشکل مربوطه ابلاغ شد و هم این موضوع مدنظر قرار گرفت که شرکت های علاقمند به ایجاد مراکز تجاری بتوانند نسبت به تکمیل فرم طرح توجیهی و تاسیس مراکز تجاری در این خصوص اقدام کنند.

تاسیس مراکز در اوگاندا و امارات

به دنبال این امر به تدریج کشورهای جدیدی نیز مدنظر قرار گرفت تا میزبان این مراکز از سوی ایران باشند. به طور نمونه شهریورماه سال جاری فرزاد پیلتن، مدیرکل دفتر عربی و آفریقایی سازمان توسعه تجارت از تاسیس مراکز تجاری ایران در اوگاندا و امارات در راستای اهداف توسعه بازار سخن گفت، اینکه طبق سیاست‌ های این سازمان در جهت تسهیل حضور شرکت‌ ها، کالاها و خدمات ایرانی در بازارهای هدف صادراتی همچنین مطابق تصمیمات کارگروه ذی ‌ربط در سازمان توسعه تجارت ایران، موافقت اصولی تاسیس مراکز تجاری ایران در کشورهای اشاره شد توسط بخش خصوصی کشور صادر شده است.

این موضوع در شرایطی مطرح شد که علیرضا پیمان پاک، رئیس سازمان توسعه تجارت نیز پس از آن اعلام کرد، حمایت از ایجاد و توسعه مراکز تجاری ایران در خارج از کشور از اولویت‌ های سازمان مذکور بوده تا فرصت مناسبی برای صادرکنندگان ایرانی فراهم شود.

نیاز به حمایت های لجستیکی و خدماتی

به هر حال واقعیت این است که توسعه صادرات کشورمان نیازمند حمایت های لجستیکی و خدماتی است که حداقل تا به امروز آنگونه که باید و شاید محقق نشده است. به این ترتیب امید می رود با اجرایی شدن تدابیر و برنامه هایی که گاه و بی گاه متولیان امر از آنها سخن می گویند در این زمینه اقدامات ارزنده ای صورت گیرد.
علاوه بر آنچه که عنوان شد اما باید یادآوری کرد که تعداد کم رایزنان اقتصادی نیز معضل دیگری است که بسیاری از صادرکنندگان چه در بخش خصوص و چه دولتی با ان مواجه هستند. اما در این راستا چه اقداماتی مدنظر قرار گرفته است؟

اعزام ۱۲۰ رایزن در دستورکار

در پاسخ به این پرسش باید عنوان کرد که طبق سخنان مسئولان ذی ربط در سال جاری قرار است اعزام ۱۲۰ رایزن اقتصادی تجاری مدنظر قرار گیرد، هرچند که محمد مهدی جوانمرد قصاب، رئیس امور رایزنان سازمان توسعه تجارت ایران براین باور است که ابتدا باید زیرساخت‌ ها، دستورالعمل‌ ها، مبانی مربوط به نحوه انتخاب و اعزام، میزان بودجه و … در این زمینه آماده و از سال آینده اجرایی شود.

در یک جمع بندی کلی اما با توجه به آنچه که گفته شد، همچنین اظهارات رئیس امور رایزنان سازمان توسعه تجارت ایران، فراخوان راه اندازی مراکز تجاری ارسال شده است و از تمام تجار و افرادی که حائز شرایط هستند و در کشورهای هدف برنامه قابل اجرا دارند، دعوت به مشارکت شده است. علاوه براین بیان شده که در این رابطه کارگروهی در سازمان توسعه تجارت مستقر است و تمام برنامه‌ریزی ها را کرده تا اجرایی بودن آنها را تأیید کند. 

به این ترتیب به نظر می رسد، توسعه مراکز تجاری به شکل قانونمند و با داشتن برنامه ‌های مدون و استراتژی منسجم مدنظر قرار گرفته است، اما اینکه این روند به واقع و به درستی عملیاتی شود و بتواند به نتیجه برسد خود موضوع مهمی است که هم نیاز به گذشت زمان دارد و هم نیازمند بررسی این موضوع است که آیا به واقع مراکز مذکور توانسته اند، نقش موثری در افزایش میزان صادرات کشور و جلب نظر تجار دیگر کشورها برای تهیه کالاهای تولید شده در ایران داشته باشند، یا این مقوله به مانند برخی طرح ها و برنامه های دیگر نصفه و نیمه اجرایی خواهد شد. 
 

دیدگاه ها

دیدگاهتان را بنویسید

لطفا دیدگاه خود را از طریق فرم زیر اسال نمایید

نظرسنجی

مارا دنبال کنید