استان سمنان را بهتر بشناسید

معرفی استان سمنان

استان سمنان یکی از پهناورترین استان‌های کشور ایران است و شهر سمنان مرکز و پرجمعیت‌ترین شهر این استان است.

مساحت این استان برابر با ۹۷٬۴۹۱ کیلومتر مربع است که ۵٫۹ درصد مساحت کل کشور را شامل می‌شود و این استان از نظر مساحت هفتمین استان ایران است.

جمعیت این استان حدودا 800 هزار نفر میباشد و کمترین تراکم نسبی جمعیت در ایران را دارد.

این استان به دلیل موقعیت ویژه جغرافیایی و قرارگیری در مرکز کشور، استانی امن و دارای پتانسیل های فراوان محیطی، انسانی و اجتماعی جهت رسیدن به اهداف بلندمدت توسعه می باشد.

 استان سمنان از نظر میزان باسوادی در بین استان های کشور رتبه سوم را دارا می باشد.

از مشاهیر و مفاخر استان سمنان می توان به فروغی بسطامی، شیخ ابوالحسن خرقانی، ابن یمین فرومدی، منوچهری دامغانی، شیخ علاءالدّوله سمنانی، حاج ملاعلی سمنانی( ملقب به حکیم الهی) و... اشاره نمود.

همچنین قدیمی‌ترین مسجد ایران به نام مسجد تاریخانه «چهل ستون» که ۱۳۰۰ سال قدمت دارد در شهر دامغان این استان قرار دارد.

بیشتر بخوانید:

ایران را بهتر بشناسید

در این قسمت به صورت کلی بخش های زیر را به مرور می کنیم:

اقتصاد استان سمنان

صنایع و معادن استان سمنان

کشاورزی و دامپروری استان سمنان

گردشگری استان سمنان

حمل و نقل استان سمنان

هتل های استان سمنان

انرژی استان سمنان

علم و فناوری در استان سمنان

با کلیک بر روی هر کدام میتوانید درباره آن موضوع بیشتر بخوانید. (در حال بروز رسانی)

مشخصات کلی استان کرمان

مساحت: ۹۷٬۴۹۱ کیلومتر مربع

جمعیت : حدود 800 هزار نفر

مرکز: شهر سمنان

دین: اکثریت اسلام-شیعه

زبان: فارسی، سمنانی

موقعیت جغرافیایی: نیمه شمالی ایران

همسایگان استان سمنان:

 شمال: استان گلستان

شمال غربی: استان مازندران

شمال شرقی: استان خراسان شمالی

غرب: استان تهران، استان قم

جنوب: استان اصفهان

جنوب شرقی: استان یزد

شرق: استان خراسان رضوی

سمنان، پایتخت سمنان

سمنان یکی از شهرهای ایران، مرکز استان سمنان و شهرستان سمنان است. این شهر، در جنوب رشته کوه البرز و شمال دشت کویر قرار دارد.

شهر سمنان یکی از گزینه‌های انتقال پایتخت سیاسی کشور در سال ۱۳۹۲ بود.

آب و هوای این شهر در تابستان، گرم و در زمستان، سرد می‌باشد و بادهای کویری و غربی نیز، در آب و هوای سمنان، تأثیر دارند.

همچنین جمعیت این شهر در حدود ۱۸۵٬۱۲۹ نفر میباشد.

شهرهای استان سمنان

مناطق حفاظت شده استان سمنان

استان سمنان دارای 2 منطقه حفاظت شده به نام های توران و پرور دارد.

منطقه حفاظت شده پرور: این منطقه با مساحت ۶۴,۸۴۴ هکتار در ۵۰ کیلومتری شمال شرقی شهرستان‌ سمنان قرار د‌ارد و بخش کوچکی از آن در استان مازندران است که در سال 1355 تحت مناطق حفاظت شده قرار گرفت.

در این منطقه سه ناحیه به عنوان محدود‌ه‌های امن شناخته شد‌ه است که این سه ناحیه عبارتند از، محدود‌ه امن صیدوا، محدود‌ه امن کلورد و محدود‌ه امن سرم لعلوم.

منطقه حفاظت شد‌ه پرور د‌ارای چشمه‌های بسیار زیاد‌ی است‌ که از مهمترین آنها می توان به چشمه رود‌بارک، آبشرف، سیاه رودبار، ویان، لیسه، فینسک و … اشاره نمود و سنگ آب مرنو، سفید خاک و چهل نو از سنگاب‌های مهم منطقه می باشند.

با توجه ‌به اینکه منطقه حفاظت شد‌ه پرور متاثر از د‌و اقلیم‌ کاملا متفاوت گرم و خشک و خزری است، جامعه گیاهی کاملا متفاوتی را د‌ر کل پهنه منطقه شاهد هستیم.

از مهمترین پوشش های گیاهی این استان میتوان از افرا، بلوط، راش، زرشک، باریجه، انواع گون‌ها و... نام برد.

همچنین از پوشش جانوری این منطقه حفاظت شده میتوان به مرال، شوکا، گراز، خرس قهوه‌ای، پلنگ، سیاه گوش، کاراکال، گربه پالاس، آهو، تشی، هد‌هد، شاه بوف، جغد، سینه سرخ، افعی، کفچه مار، مار جعفری، انواع آگاما، بزمجه، لاکپشت، انواع وزغ ها و... اشاره کرد.

منطقه حفاظت شده پرورو

منطقه حفاظت شده توران: این منطقه با ۱,۰۳۷,۱۲۰ هکتار در استان سمنان قرار دارد و در سال 1351 به عنوان منطقه حفاظت شده شناخته شد.

به بعضی از دشت ها در این منطقه دق می گویند. نام ‌گذاری بیشتر این دق‌ها ریشه‌ تاریخی د‌ارد. دق‌های مهمی که د‌ر د‌اخل این منطقه قرار د‌ارند عبارتند از: دق بیارجمند، دق دوشاخ و د‌ق اسب‌اند‌از.

ارتفاعات مهم منطقه شامل کوههای ماجراد، کوه پیغمبران، سوخته کوه، پر و بال، شوراب الکم، تنگه تاریک و کوه غریبه می باشد.

مهمترین رودخانه این منطقـه که در اکثر فصول سال آب د‌ر آن جاری است رودخانه کال شور میباشد که به خاطر وجود املاح بسیار زیاد نمک، غیر قابل شرب است و از چشمه‌های مهم این منطقه می توان چشمه غریبه، سی تل، افغانی ها، لکم، تلخاب، کال مرا، پرو بال، پونیدر، هنی، نیستانه، چشمه ماجراد، چشمه پریه، ابوالیحیی و... را نام برد.

پوشش جانوری این منطقه شامل گورخر ایرانی، یوزپلنگ آسیایی، پلنگ، کفتار، گرگ، جبیر، آهو، عقاب طلایی، شاهین، بحری، شاه بوف، آگاما، بزمجه، مارشاخد‌ار ایرانی، کفچه‌ مار، گرزه مار و... میباشد.

شاه بوف در منطقه حفاظت شده توران

فرهنگ استان سمنان

مردم سمنان به زبان سمنانی و با لهجه‌های مختلفی سخن می‌گویند و بیشتر آن‌ها مسلمان و پیرو شیعه هستند.

لباس محلی سمنانی امروزه به تن کسی دیده نمی‌شود اما در قدیم لباس زنان شامل چارقد، پیراهنی به نام شوی، شلیته و پاپوش بوده است و لباس مردان شامل سرپوش مردانه، تن‌پوش تابستانی، زمستانی و پاپوش بوده است.

موسیقی که در استان و شهرستان سمنان دیده می‌شود تاثیرپذیرفته از مقامات و ملودی‌های مازندرانی، خراسانی و اقوام مهاجرترک است که امروزه به شکل موسیقی کلاسیک ایرانی و موسیقی سنتی اقوام ترک زبان شنیده می‌شود و رایج است. 

آداب و رسومی چون برگزاری اعیاد مذهبی و ایرانی در این شهر اهمیت دارد و برای هرکدام مراسم خاص خود را دارند و همچنین مراسم 11 محرم در شهر دامغان این استان بسیار معروف است.

از غذاهای محلی اسن استالن میتوان به مانی پلو، نرگسی پلو، رشته پلو، خورش هویج و پسته دامغانی، خورش گردو اسفناج، کشک و گوجه، خلال پلو، سبزی پلو دامغانی و... است.

مراسم نخل گردانی در دامغان

اقتصاد استان سمنان

استان سمنان به دلیل برخورداری از ذخایر معدنی متنوع با خلوص بالا، میراث فرهنگی و تاریخی، ظرفیت کشاورزی و موقعیت جغرافیایی، گلوگاه اقتصادی شرق کشور محسوب می‌شود.

در استان سمنان اقتصاد بیشتر خانوارها به خصوص مناطق روستایی بر پایه کشاورزی و دامپروری بنا شده و در سال های گذشته کاهش نزولات جوی، بحران کم آبی و خشکسالی مشکلاتی را برای بهره برداران و دامداران این بخش ایجاد کرده است.

صنایع و معادن استان سمنان

صنایع: بخش صنعت استان به خاطر نزدیكی به استان تهران، دارا بودن شبكه ارتباطی پیشرفته و راه‌آهن با استان‌های تهران،‌ خراسان، مازندران و جنوب كشور و كشف ذخایر معدنی مهم، طی سال‌های اخیر از اهمیتی ویژه برخوردار شده است و سمنان یكی از قطب‌های صنعتی كشور است.

در حال حاضر 505 واحد صنعتی در این استان مستقر است و صنایع كانی غیرفلزی، صنایع سلولزی، صنایع نساجی، صنایع چرم و... از جمله صنایع مهم این استان هستند.

از مهمترین شهرک های صنعتی استان سمنان میتوان از شهرک صنعتی آرادان، شهرک صنعتی قلعه نو خرقان، شهرک صنعتی دامغان، شهرک صنعتی سمنان و.... نام برد.

همچنین از صنایع دستی مهم این استان میتوان از قالی بافی، سفالگری و سرامیک، گلیم بافی، نمدمالی، چاپ قلمکار، بافتنیهای سنتی، چوغا، چلنگری، برگ بافی و... نام برد.

هنر چلنگری

معادن: استان سمنان از نظر تنوع مواد معدنی یكی از مناطق غنی كشور به شمار می‌آید و بالغ بر 70 معدن فعال و مهم دارد.

کلا معادن استان در حدود 330 معدن بهره برداری شده است.

معادن فعال استان را زغال‌سنگ، كرومیت، گچ، نمك، سنگ لاشه، سیلیس، سولفات دوسود، دولومیت،‌ پتاس، خاك‌های صنعتی، مس، سرب، روی، بوكسیت، منگنز، گوگرد، فسفات و... تشكیل می‌دهند.

همچنین این استان از در زمينه برخي از موادمعدني همچون نمک، سنگ گچ، سلستين، زئوليت و... دارای رتبه اول میباشد.

نفت، گاز و انرژی استان سمنان

ذخایر آبی استان سمنان: این استان دارای 3 سد به نام های سد شهید شاهچراغی دامغان، سد مجن و سد کالپوش است.

 همچنین تعدادی سد از جمله سد آستانه، سد گل رودبار، سد بیارجمند و... نیز در دست احداث است.

سد شهید شاهچراغی دامغان

برق استان سمنان: صنعت برق در این استان به‌عنوان تأمین‌کننده انرژی و یکی از مهم‌ترین صنایع زیرساختی، نقش برجسته‌ای را در توسعه صنعتی ایفا می‌کند.

در حال حاضر برق مصرفی استان سمنان از نیروگاه های سوخت فسیلی استیل آذین ایرانیان، نیروگاه شهید بسطامی شاهرود و نیروگاه قدس سمنان تامین میشود.

همچنین استان سمنان به دلایل مختلف از جمله شفافیت آسمان، تابش بسیار خوب خورشید، وجود بیش از 300 روز آفتابی در سال و... مستعد توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر و از جمله انرژی خورشیدی و بادی است.

نیروگاه گازی شهید بسطامی شاهرود

نفت و گاز استان سمنان: چند سالی است که وجود منابع نفتی در استان سمنان تایید شده است اما بهره برداری از آن با توجه به کمبود منابع و نیاز به هزینه سنگین صلاح نیست.

همچنین شرکت های پالایش نفت و گاز پیروزی در شاهرود مستقر است و مواد اولیه این واحد تولیدی، نفت خام و میعانات گازی است که خوراک 13هزار بشکهای روزانه آن توسط شرکت نفت تامین میشود.

پایانه این پالایشگاه نیز با 120 دستگاه تریلی نفت کش در حال حاضر فعالیت مستمر دارد.

پالایشگاه نفت و گاز پیروزی شاهرود

کشاورزی و دامپروری استان سمنان

کشاورزی: بیشترین تولیدات کشاورزی استان سمنان، محصولات باغی است و بخش زیادی از آن مربوط به زردآلو، گیلاس، آلبالو، انار، پسته، گوجه‌سبز، سیب و گردو است.

همچنین کشت محصولاتی همچون پسته، زردآلو و انار در این استان جز رتبه های برتر در سطح کشور است.

صادرات بخش کشاورزی این استان شامل پسته و انار میباشد.

از دیگر محصولات مهم و قابل کشت در این استان میتوان از زرشک، بادام، انجیر، به، آلو، انواع انگور، خربزه، چغندر قند، گندم، جو  و... نام برد.

باغ پسته در دامغان

دامپروری: حدود ۲٫۵ میلیون راس دام در استان سمنان وجود دارد و ۲۵ درصد گوشت قرمز در این استان توسط عشایر تولید می شود.

دامداری در این استان به دو روش صنعتی و سنتی فعالیت دارد.

از مهمترین دام های پرورشی این استان گوسفند، بز، گاو، شتر و... میباشد و مهمترین محصولات دامی این استان شامل شیر، گوشت قرمز، پوست، پشم و... میباشد که کرک و موی بز از این استان، صادرات قابل توجهی دارد.

همچنین در این استان زنبور داری و پرورش ماهی نیز رواج دارد و استان سمنان در پرورش ماهی تیلاپیا، جز استانهای برتر کشور است.

پرورش ماهی تیلاپیا در استان سمنان

گردشگری استان سمنان

استان سمنان مملو از مکان های تاریخی و گردشگریست، طوری که با چندساعت رانندگی میتوان از دل کویر، به جنگل های سردسیر رسید.

تعدادی از مکان های گردشگری استان سمنان

• چشمه قلقل
• چشمه علی دامغان
• جنگل ابر
• جنگل اولنگ
• آبشار مجن
• سد شهید شاهچراغی دامغان
• خانه رجبی
• برج چهل دختر
• مسجد جامع سمنان
• برج پیر علمدار
• برج طغرل
• قلعه دولت آباد
• بازار سمنان
• مسجد تاریخانه دامغان
• آرامگاه شیخ ابوالحسن خرقانی
• قلعه گردکوه
• معدن نمک گرمسار (حوضچه سبز جادویی)
• آب انبار ناسار
• کویر ریگ جن
• کویر رضا آباد شاهرود
• پیست اسکی شهمیرزاد
• پارک آبشار شاهرود
• اوپرت
• موزه شاهرود
• و....

معدن نمک گرمسار (حوضچه سبز جادویی)

کویر رضا آباد شاهرود

چشمه علی دامغان

جنگل ابر شاهرود

مسجد تاریخانه دامغان

اوپرت

برج پیر علمدار

برج طغرل

آبشار مجن شاهرود

برج چهل دختر

حمل و نقل استان سمنان

سفر به استان کرمان از طریق حمل و نقل عمومی، به سه دسته تقسیم میشود: ریلی، هوایی، زمینی

ریلی: در این استان چند ایستگاه راه آهن وجود دارد که از مهمترین آنها میتوان به راه آهن سمنان، راه آهن دامغان، راه آهن شاهرود، راه آهن گرمسار و... اشاره کرد.

همچنین راه آهن گرمسار در این استان از مسیرهای مهم ریلی کشور است.

هوایی: استان سمنان دارای دو فرودگاه به نام های فرودگاه سمنان و فرودگاه بین المللی شاهرود است.

مسیر بین المللی فرودگاه شاهرود، به شهر نجف در کشور عراق میباشد.

فرودگاه سمنان

زمینی: حمل و نقل زمینی چه از جهت مسافری و چه از نظر باربری، اهمیت ویژه ای در استان سمنان دارد.

همچنین حمل و نقل عمومی نیز در هر استانی از اهمیت بالایی برخوردارند و ترمینال ها، این اهمیت را دو چندان میکنند.

از مهمترین ترمینال های استان سمنان میتوان به ترمینال سمنان، ترمینال شاهرود، ترمینال سرخه و... اشاره کرد.

همچنین استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی داخل استان سمنان، به چند دسته تقسیم میشوند:

• اتوبوسرانی (شهر سمنان)
• تاکسیرانی

هتل های استان سمنان

استان سمنان با آب و هوای متفاوت خود پر از مناطق طبیعی زیباست و جدای از آن، به دلیل قدمتی که دارد، مکان های تاریخی زیادی را در خود جای داده است که گشتن در آن خالی از لطف نیست.

همچنین این استان در مسیر مشهد قرار دارد و بسیاری از مسافران، برای شب مانی و استراحت، این استان را انتخاب میکنند.

از مهمترین هتل های این استان میتوان به هتل دربند سمنان، هتل سنگسر سمنان، هتل جهانگردی دامغان، هتل قصر بسطام شاهرود، هتل پارامیدا شاهرود و... اشاره کرد.

هتل دربند در سمنان

علم و فناوری استان سمنان

در استان سمنان تعداد 23 مرکز علمی و دانشگاهی تعریف شده است.

استان سمنان میزبان 85 همایش علمی تخصصی و 12 سخنرانی علمی بوده است و پژوهشگران دانشگاهها و مراکز علمی استان سمنان, 53053 مقاله علمی شامل 6064 مقاله ژورنالی و 28279 مقاله در همایشهای علمی داخلی و 6064 مقاله بین المللی منتشر نموده اند.

از مهمترین مراکز دانشگاهی این استان میتوان از دانشگاه سمنان، دانشگاه صنعتی شاهرود، دانشگاه دامغان، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار و... اشاره کرد.

پارک علم و فناوری استان سمنان در شهریور ماه سال 1381 بر اساس مصوبه شورای گسترش آموزش عالی، همزمان با تبدیل یا ادغام سایر مراکز استانی سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران، فعالیت خود را در استان سمنان، شهرستان شاهرود آغاز نمود.

همچنین پارک علم و فناوری استان سمنان به‌­منظور گسترش فرهنگ نوآوری و تبدیل ایده‌های دانش‌محور و فناورانه شرکت‌­ها و موسسات فناور و دانش‌­بنیان به کسب و کار و ایجاد فضای لازم برای گسترش و رشد شرکت‌های کوچک و متوسط دانش‌مدار، از پژوهشگران و صاحبان طرح­‌های فناورانه برای تولید محصولات و یا تجاری­‌سازی دستاوردهای پژوهشی خود در مراکز رشد و معاونت فناوری و نوآوری پارک حمایت می­‌کند.