استان خراسان شمالی را بهتر بشناسید

معرفی استان خراسان شمالی

استان خراسان شمالی به مرکزیت شهرستان بجنورد در شمال شرق ایران است.

اکثریت مردم خراسان شمالی شیعه و بخشی از اقلیت آن، سنی‌ اند و گروه‌های قومی استان شامل کرد، فارس‌ و ترکمن‌ می‌باشد.

مساحت این استان ۲۸٬۴۳۴ کیلومتر مربع است که از این نظر پانزدهمین استان ایران است و جمعیتی در حدود ۸۶۳٬۰۹۲ نفر را در خودذ جای داده است.

همچنین کرد‌های کرمانج ۴۶٫۱ درصد ترکیب جمعیت استان را تشکیل می‌دهند.

آثار کشف‌شده در این استان نشان از قدمت تاریخی کهن آن دارد و محوطه باستانی معروف به پهلوان و کوه حیدران جاجرم، قدمتی بیش از ۱۲ هزار سال دارند.

این استان، از نظر موقعیت جغرافیایی از شمال با کشور ترکمنستان (با ۲۸۱ کیلومتر مرز مشترک)، از شرق و جنوب با استان خراسان رضوی، از جنوب غربی با استان سمنان و از غرب با استان گلستان هم‌مرز است.

بیشتر بخوانید:

ایران را بهتر بشناسید

در این قسمت به صورت کلی بخش های زیر را به مرور می کنیم:

اقتصاد استان خراسان شمالی

صنایع و معادن استان خراسان شمالی

کشاورزی و دامپروری استان خراسان شمالی

گردشگری استان خراسان شمالی

حمل و نقل استان خراسان شمالی

هتل های استان خراسان شمالی

انرژی استان خراسان شمالی

علم و فناوری در استان خراسان شمالی

با کلیک بر روی هر کدام میتوانید درباره آن موضوع بیشتر بخوانید. (در حال بروز رسانی)

مشخصات کلی استان خراسان شمالی

مساحت: ۲۸٬۴۳۴  کیلومتر مربع

جمعیت : حدود 900 هزار نفر

مرکز: شهر بجنورد

دین: اکثریت اسلام-شیعه و سنی

زبان: فارسی-کردی

موقعیت جغرافیایی: شمال شرقی ایران

همسایگان استان خراسان شمالی:

 شمال: کشور ترکمنستان

شرق و جنوب: استان خراسان رضوی

جنوب غربی: استان سمنان

غرب: استان گلستان

بجنورد، پایتخت خراسان شمالی

بجنورد مرکز استان خراسان شمالی می باشد که در کوهپایه‌های آلاداغ واقع شده‌است.

در منابع قدیمی و فرهنگ‌های لغت نام این شهر، «بیژن‌گُرد» و «بیژن‌یورد» آورده شده‌است. بیژن یورد به معنی «سرزمین بیژن» و «آبادشده به دست بیژن» است. 

آب و هوای بجنورد به‌طور کلی معتدل کوهستانی می‌باشد از این‌رو تابستانهای بجنورد آب و هوای نسبتاً ملایم و زمستانهایش سرد زمستانی می‌باشد.

کردهای کرمانج، ساکنین اصلی شهر بجنورد بوده و اکثریت جمعیت این شهر را تشکیل می‌دهند و مردم فارس(تات‌ها)، ترکمن‌ها و ترک‌های خراسانی نیز از جمله دیگر مردمان بومی بجنورد هستند.

شهرهای استان خراسان شمالی

مناطق حفاظت شده استان خراسان شمالی

استان خراسان شمالی شامل 4 منطقه حفاظت شده به نام های سالوک، گلیل و سرانی، ساریگل و قرخود است.

منطقه حفاظت شده سالوک: این منطقه در شمال غربی اسفراین قرار دارد و ۱۱۶۷۷ هکتار وسعت دارد.

در این منطقه دره‌های زاری، جوزی و چهار برج جنگل‌های پراکنده مشهود است. دره توی سالوک با طول حدود ۱۵ کیلومتر دارای ۱۵ چشمه دایمی به صورت نهر است.

این منطقه زیستگاه پرندگان و حیوانات بسیاری همچون آهو، قوچ، میش است و جاذبه‌های گیاهی مانند گلابی و آلوچه وحشی، زرشک، قره‌میغ، ریخوک، زالزالک، نسترن وحشی، افرا کرکو، گز انجیر و گردو است.

وجود چشمه‌های فراوان مانند چشمه سیاه خانه، چشمه دره جوز، چشمه اردغان، چشمه سفیدارلی، چشمه بازی گربه، چشمه عرب و چشمه ترنو در اسفراین از جاذبه‌های این منطقه است.

منطقه حفاظت شده سالوک

منطقه حفاظت شده گلیل و سرانی: منطقه حفاظت‌شده گلیل و سرانی با مساحت 17000هکتار، در شمال استان خراسان شمالی و هم‌مرز ترکمنستان قرار دارد.

این منطقه برای اولین بار در سال 1350 تحت عنوان منطقه حفاظت شده قرار گرفت.

این منطقه دارای ویژگی‌های خاص طبیعی، از جمله جنگل‌های انبوه درختان ارس و تنوع بسیار زیاد پوشش گیاهی است و نیز زیستگاه خالص‌ ترین قوچ اوریال میباشد.

منطقه حفاظت شده ساریگل: منطقه حفاظت‌شده ساریگل در شمال شرقی اسفراین در استان خراسان شمالی قرار دارد و ۲۲۰۰۰هکتار وسعت دارد.

ساریگل منطقه ایست با زیستگاه‌های متنوع کوهستانی مرتفع و سرد، تپه ماهورهای معتدل و سطح کم جلگه‌ای که در مقایسه با نواحی کوهستانی منطقه از اقلیمی نسبتاً گرمتر برخوردار می‌باشد. هر چند نواحی شمالی دارای زمستان‌های سردی می‌باشد که شش ماه از سال پوشیده از برف است.

پوشش گیاهی این منطقه شامل بومادران، پنیرک، چوبک، انواع گیاهان دارویی و... است.

از پوشش جانوری این منطقه نیز میتوان از گورخر، آهو، جبیر، میش مرغ، هوبره، درنا، دراج، جیرفتی، انواع پرندگان شکاری و... نام برد.

پلنگ مشاهده شده در منطقه حفاظت شده ساریگل

منطقه حفاظت شده قرخود: این منطقه در حوزه شهرستان مانه و سملقان قرار دارد و در سال 1361 تحت عنوان منطقه حفاظت شده قرار گرفت و ۴۳,۷۷۸ هکتار مساحت دارد.

پوشش گیاهی منطقه ارس، کرکو، گوجه وحشی، زالزالک، گلابی، گردو، زبان گنجشک، زرشک، گون و درمنه می باشد.

از پوشش جانوری این منطقه میتوان به قوچ میش اوریال، کل و بز، پلنگ، گرگ، گراز، خرس قهوه‌ای، آهو، کفتار، روباه، شغال، خرگوش، تشی، سمور، سنجاب، کبک، تیهو، سیاه سینه و... اشاره کرد.

فرهنگ استان خراسان شمالی

وجود قومیت های گوناگون کرمانج، فارس(تات)، ترک، ترکمن، کرد و اقلیت های بلوچ، عرب، لر و ترک ها با همه ویژگی های فرهنگی خاص خود شان سبب شده لقب "گنجینه فرهنگ ها" را به خود اختصاص دهد.

در خراسان شمالی موسیقی ترکمن ها با اقتباس از اشعار شاعر معروف ترکمن مختوم قلی اجرا می شود. بطور کلی موسیقی این خطه در قالب کردی و ترکی می باشد. از سازهای معروف موسیقی در خراسان شمالی میتوان : از کمانچه، سورنا، دوتار، دهل و نی نام برد.

از مراسم های این استان میتوان به مسابقات اسبدوانی، کشتی با چوخه، خروس جنگی و... اشاره کرد.

غذاهای محلی این استان نیز شامل آش یارمه، قطاب، شله ماش بجنوردی، قروتو، آش قلیه، قابلی، دیمه ‌دَنی و... میباشد.

مسابقات کشتی با چوخه در خراسان شمالی

اقتصاد خراسان شمالی

اقتصاد استان خراسان شمالی از کوچکترین اقتصادهاست و نشان از وضعیت قرمز این استان در رونق اقتصادی دارد.

کشاورزی از اصلی ترین فعالیت اقصادی استان به شمار می آید که به دو گونه سنتی و نیمه صنعتی رواج دارد و پس از آن، کارخانجات و صنایع از اقتصاد خوبی در استان برخوردار هستند.

صنایع و معادن خراسان شمالی

صنایع: در این استان، بالغ بر 100 واحد صنعتی وجود دارد و به طور کلی حدود 3600 کارگاه صنعتی مشغول به کار هستند.

 مجتمع عظیم پتروشیمی و سیمان بجنورد، مجتمع فولاد اسفراین و نیروگاه بزرگ برق، کارخانه قند و الیاف شیروان، کارخانه آلومینای جاجرم، کارخانه های متعدد پنبه پاک کنی، صنایع غذایی، ساختمانی، کشاورزی و دهها پرو‌‌ژه بزرگ و کوچک دیگر، نشانگر جایگاه ویژه این استان در صنعت کشور است.

همچنین از مهمترین شهرک های صنعتی این استان میتوان به شهرک صنعتی بجنورد، شهرک صنعتی اسفراین، شهرک صنعتی بام، شهرک صنعتی شیروان، شهرک صنعتی عباس آباد و... اشاره کرد.

مجتمع صنعتی فولاد اسفراین

همچنین از صنایع دستی خراسان شمالی میتوان به گلیم، سفره کردی، جاجیم، پشتی، قالی ترکمنی، نساجی سنتی، چادر شب، چاروق دوزی و... اشاره کرد.

کارگاه چاروق دوزی در بجنورد

معادن: از ۶۸ ماده معدنی که در کشور شناسایی شده است، ۲۸ مورد آن در خراسان شمالی نیز یافت می‌شود.

در این استان حدود 250 معدن ثبت شده وجود دارد ولی تنها نیمی از معادن فعال هستند از جمله معادن اکسیدآلومینیوم، کلسیت، بنتونیت، باریت، ماسهٔ سیلیسی، سنگ‌های تزئینی و … که در سطح استان بهره‌برداری می‌شوند.

متاسفانه اکثر این ثروت خدادادی خام فروشی می‌شود که نقش چندانی در توسعه اقتصادی خراسان شمالی ندارد.

نفت، گاز و انرژی استان خراسان شمالی

ذخایر آبی استان خراسان شمالی: در این استان 9 سد به نام های سد بیدواز، سد جربت، سد چری، سد سارمران، سد شورک شیروان، سد بارزو، سد شیرین دره، سد کفترک و سد کلاته سنجر وجود دارد.

همچنین تعدادی دیگر سد در این استان در حال بهره برداری هستند تا در مواقع خشکسالی، زمین های کشاورزی با مشکل کمبود آب شدید مواجه نشوند.

سد بیدواز در اسفراین

برق استان خراسان شمالی: در حال حاضر برق استان خراسان شمالی از سوخت فسیلی نیروگاه سیکل ترکیبی شیروان تامین میشود و همچنین سد های این استان، در تامین برق خراسان شمالی نقشی ایفا نمیکنند.

همچنین خراسان شمالی، به لحاظ دارا بودن بیش از ۳۳۰ روز آفتابی در سال، هوای معتدل و دمای مناسب یکی از بهترین مناطق برای احداث نیروگاه‌های خورشیدی در کشور محسوب می‌شود و در این استان نزدیک 100 نیروگاه خورشیدی فعال است و همچنان این روند احداث نیروگاه خورشیدی ادامه دارد.

نیروگاه سیکل ترکیبی شیروان

نفت و گاز استان خراسان شمالی: در استان خراسان شمالی نفت به صورت طبیعی وجود ندارد اما فرآورده های نفتی این استان در دو انبار نفت بجنورد و اسفراین نگهداری میشود.

همچنین مجوز احداث پالایشگاه نفت در این استان صادر شده است اما همچنان به بهره برداری نرسیده است.

عملیات گازرسانی به منطقه خراسان شمالی از سال ۶۱ یعنی ۴ سال پس از پیروزی انقلاب اسلامی آغاز گردیده است و ضریب نفوذ گاز در شهرهای این استان ۱۰۰% و در روستاها ۹۸.۵% می باشد.

کشاورزی و دامپروری استان خراسان شمالی

کشاورزی: خراسان شمالی از مناطقی است که با دارا بودن مزارع زیاد و حاصل‌خیز و باغات فراوان با گونه‌های مختلف باغی و ثمربخش٬ می‌تواند به یکی از قطب‌های صادراتی محصولات کشاورزی ایران تبدیل شود اما تا کنون این اتفاق نیفتاده است.

از جمله محصولات مهم این استان میتوان از گوجه فرنگی، کدو، سیب زمینی، خربزه، هندوانه، کلم، کاهو، خرما، ملون، فلفل و... نام برد که به کشورهایی همچون افغانستان، آذربایجان، عراق، آلمان، گرجستان، ایتالیا، آلبانی، امارات، ترکیه، روسیه، بلغارستان، مالزی، قزاقستان، ازبکستان، پاکستان، عمان و ترکمنستان، اوکراین و سوریه هم صادر میشوند.

همچنین از محصولات باغی این استان میتوان به زیتون، بادام، پسته، آلبالو، هلو، شلیل، شفتالو، انجیر، انار، شاه توت، به، سنجد، گوجه سبز و... اشاره کرد.

باغ به، در استان خراسان شمالی

دامپروری: خراسان شمالی، قطب دامپروری شرق ایران است.

از پرورشی های این استان میتوان به گوسفند، بز، گوساله، مرغ و... اشاره کرد و از مهمترین محصولات دامی میتوان از شیر، تخم مرغ، کره و... نام برد.

همچنین در این استان پرورش ماهی نیز رواج دارد و بسیاری از مردم، پرورش ماهی را جایگزین برنجکاری کرده اند و در این استان میتوان هم ماهی گرمابی و هم ماهی سردابی پرورش داد.

البته در کنار دامپروی، پرورش زنبور عسل و کرم ابریشم نیز صورت می گیرد.
 

گردشگری استان خراسان شمالی

استان خراسان شمالی دارای مکان های زیاد تاریخی و طبیعی  میباشد که در اینجا به تعدادی از آنها اشاره میکنیم.

تعدادی از مکان های دیدنی استان خراسان شمالی

• گردشگاه بش قارداش
• نارین قلعه جاجرم
• چهارطاقی تیموری
• حسینیه جاجرمی
• مسجد خسروشیر ( منارمسجد)
• آبشار حمید
• دره بازخانه
• چشمه آب گرم ایوب پیامبر
• دریاچه سد شیرین دره
• آبشار اسفجیر
• پارک ملی ساریگل
• آبشار بیار
• ارگ تاریخی بلقیس
• شهر تاریخی بلقیس
• سرچشمه شوقان
• عمارت آینه خانه مفخم
• آبشار کهنه اوغاز
• غارهای اسفیدان
• آبشار جم
• قلعه سالوک
• آب انبار بلقیس
• و....

عمارت آینه خانه مفخم

ارگ تاریخی بلقیس

گردشگاه بش قارداش

پارک ملی ساریگل

نارین قلعه

آبشار حمید

شهر تاریخی بلقیس

آبشار جم

حمل و نقل استان خراسان شمالی

سفر به استان کرمان از طریق حمل و نقل عمومی، به دو دسته تقسیم میشود: هوایی و زمینی

هوایی: استان خراسان شمالی تنها یک فرودگاه فعال به نام فرودگاه بجنورد دارد.

شرکت های هواپیمایی فرودگاه بجنورد شامل هواپیمایی ماهان و آسمان و ایران ایر میباشند که تنها به تهران پرواز دارند و بالعکس.

همچنین فرودگاه جاجرم در این استان، از سال 1376 در دست ساخت میباشد و با توقف های زیاد بین پروژه، همچنان به بهره برداری نرسیده است.

فرودگاه بجنورد

زمینی: به دلیل عدم وجود راه آهن و کمبود پرواز به بسیاری از شهر ها، حمل و نقل زمینی در این استان از اهمیت بالاتری برخوردار است.

حمل و نقل عمومی نیز در هر استانی از اهمیت بالایی برخوردارند و ترمینال ها، این اهمیت را دو چندان میکنند.

از مهمترین ترمینال های مسافربری این استان میتوان به ترمینال بجنورد، ترمینال اسفراین، ترمینال شیروان و... اشاره کرد.

ترمینال مسافربری بجنورد

همچنین استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی داخل استان کرمان، به چند دسته تقسیم میشوند:

• اتوبوسرانی
• تاکسیرانی

هتل های استان خراسان شمالی

استان خراسان شمالی هتل های متنوعی را با رنج قیمت های مختلف داراست و باعث شده است اسکان در این استان برای مسافران به راحتی انجام شود.

از مهمترین هتل های این استان میتوان به هتل داریوش بجنورد، هتل نگین بجنورد، هتل جهانگردی شیروان، هتل رضا شیروان و... اشاره کرد.

هتل داریوش، هتلی 4 ستاره در بجنورد

علم و فناوری استان خراسان شمالی

در استان خراسان شمالی تعداد 20 مرکز علمی و دانشگاهی تعریف شده است.

پژوهشگران دانشگاهها و مراکز علمی استان خراسان شمالی, 7939 مقاله علمی شامل 916 مقاله ژورنالی و 5344 مقاله در همایشهای علمی داخلی و 916 مقاله بین المللی منتشر نموده اند.

از برترین دانشگاهای این استان میتوان به دانشگاه بجنورد، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی خراسان شمالی، دانشکده علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی اسفراین، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیروان و... اشاره کرد.

دانشگاه بجنورد

همچنین پارك علم و فناوري خراسان شمالی بر پايه چشم‌انداز راهبردي افزایش کارآفرینی و توسعه استان، افزایش توانمندی نخبگان استان در خلق ایده و صنعتی کردن آن، افزایش قدرت رقابت پذیری صنایع استان، جذب سرمایه گذاران داخلی و خارجی جهت حمایت از ایده های نو و فناورانه آغاز به فعالیت نموده است. امید است این مجموعه در آينده‌اي نزديك بتواند جلوه‌هاي درخشانی از مشاركت در فرايند خيزش و جهش صنعتي ايران اسلامي را به نمايش بگذارد.

اهداف پارک علم و فناوری خراسان شمالی شامل موارد زیر میباشد.

• کمک به افزایش ثروت در جامعه از طریق توسعه اقتصاد دانش محور.
• تجاری سازی نتایج تحقیقات و تحقق ارتباط بخش های تحقیقاتی، تولیدی و خدماتی جامعه.
• افزایش قدرت رقابت و رشد شرکت های متکی بر دانش.
• کمک به جذب دانش فنی و سرمایه های داخلی و بین المللی.
• افزایش حضور و مشارکت تخصصی شرکت های فناور داخلی در سطح بین المللی.
• حمایت از ایجاد و توسعه شرکت های کوچک و متوسط فناوری و حمایت از موسسه ها و شرکت های تحقیقاتی و مهندسی نوآور با هدف توسعه فناوری و کارآفرینی
• 

پارك علم و فناوري خراسان شمالی در بجنورد