معرفی استان لرستان

استان لرستان با مرکزیت شهر خرم آباد، از استان‌های غربی ایران است.

این استان ۲۹۳۰۸ کیلومتر مربع مساحت و در حدود 1850000 نفر جمعیت دارد و سیزدهمین استان کشور از نظر جمعیت می‌باشد.

لرستان سرزمینی کوهستانی است و غیر از چند دشت محدود، سراسر آن را کوه‌های زاگرس پوشانده‌است. اشترانکوه با ۴۱۵۰ متر ارتفاع بلندترین نقطه استان واقع در حدفاصل شهرستان‌های دورود، ازنا و الیگودرز و پست‌ترین نقطه آن در جنوبی‌ترین ناحیه استان واقع شده و حدود ۵۰۰ متر از سطح دریا ارتفاع دارد.

بر اساس یافته‌های باستان‌شناسی این منطقه یکی از نخستین سکونتگاه‌های قدیمی بشر است و مفرغ لرستان از شهرت باستان‌شناسی زیادی برخوردار است.

لرستان تنها استان ایران است که به دلیل اهمیت فوق‌العاده تاریخی یکی از ۴ بخش اصلی موزه ملی ایران را به خود اختصاص داده‌است. این ۴ بخش اصلی عبارتند از پیش از تاریخ، تاریخی و لرستان، دوران اسلامی، مهر و سکه.

استان لرستان سومین استان پر آب کشور است و ۱۲ درصد آبهای کشور را در اختیار دارد.

این استان علی‌رغم غیرمرزی بودنT خسارت‌های بسیاری در جریان جنگ ایران و عراق متحمل شده‌است.

استان لرستان با بارش میانگین سالانه ۵۵۰ تا ۶۰۰ میلی‌متر بعد از استانهای گیلان و مازندران سومین، استان از نظر بارندگی در کشور است.

به‌طور کلی در استان لرستان سه ناحیه مشخص آب و هوایی دیده می‌شود: سرد کوهستانی، معتدل مرکزی، گرم جنوبی

این استان، بالاترین نرخ بیکاری را در بین دیگر استانهای کشور داراست.


بیشتر بخوانید:

ایران را بهتر بشناسید


در این قسمت به صورت کلی بخش های زیر را به مرور می کنیم:

اقتصاد استان لرستان

صنایع و معادن استان لرستان

کشاورزی و دامپروری استان لرستان

گردشگری استان لرستان

حمل و نقل استان لرستان

هتل های استان لرستان

انرژی استان لرستان

علم و فناوری در استان لرستان

با کلیک بر روی هر کدام میتوانید درباره آن موضوع بیشتر بخوانید. (در حال بروز رسانی)

مشخصات کلی استان لرستان

مساحت: ۲۹٬۳۰۸ کیلومتر مربع

جمعیت : حدود 1850000 نفر

مرکز: شهر خرم آباد

دین: اکثریت اسلام-شیعه

زبان: فارسی-لری

موقعیت جغرافیایی: غرب ایران

همسایگان استان لرستان:

غرب: استان ایلام

شمال غربی: استان کرمانشاه

شرق: استان اصفهان

 شمال: استان همدان

شمال شرقی: استان مرکزی

جنوب: استان خوزستان

جنوب شرقی: استان چهارمحال و بختیاری

 

خرم آباد، پایتخت لرستان

خرم آباد بیست و سومین شهر پرجمعیت ایران و مرکز استان لرستان است.

این شهر با مساحت حدودا 62 کیلومتر مربع، جمعیتی در حدود 400000 نفر را در خود جای داده است.

شهر خرم‌آباد دارای آب و هوایی مدیترانه‌ای با میزان بارندگی بسیار به ویژه در فصل‌های بهار و زمستان است و از این روی ششمین مرکز استان پربارش در ایران محسوب می‌شود.

مردم لر و لک در این شهر ساکن هستند و به‌طور کلی اهالی خرم‌آباد بخشی از مردم فیلی به‌شمار می‌آیند. زبان اصلی مردم این شهر لری خرم‌آبادی است.

همچنین  پتروشیمی خرم‌آباد و شرکت صدر فولاد از جمله مهم‌ترین صنایع فعال در خرم‌آباد هستند.

آثار تاریخی به جای مانده نشان می‌دهد خرم‌آباد یکی از شهرهای مهم غرب ایران در دوره ساسانیان بوده و فلک‌الافلاک یا دژ شاپورخواست از آثار به جای مانده دوره ساسانیان نماد شهر است.

شهرهای استان لرستان

ازنا الیگودرز بروجرد پل دختر
چگنی خرم آباد دلفان درود
رومشکان سلسله کوهدشت  

 

 


 

مناطق حفاظت شده استان لرستان

استان لرستان تنها دارای دو منطقه حفاظت شده به نام های اشترانکوه و سفیدکوه خرم آباد است.

منطقه حفاظت شده اشترانکوه: این منطقه با وسعت ۹۸,۴۰۷ هکتار در جنوب و جنوب شرقی شهرستان دورود و در بخش غربی شهرستان ازنا و الیگودرز در استان لرستان واقع شده است.

منطقه حفاظت شده اشترانکوه از تنوع زیستی گیاهی و جانوری بسیار بالایی برخورداراست. تاکنون ۶۰۰ گونه گیاهی و ۲۷۴ گونه جانوری در این منطقه شناسایی شده اند که از ۶۰۰ گونه گیاهی شناسایی شده ۶۸ گونه آن انحصاری این منطقه است.

دریاچه گهر یکی از زیباترین دریاچه های کوهستانی خاورمیانه، در ارتفاع ۲۴۰۰ متری در این منطقه قرار دارد. عمق دریاچه گهر حدود ۲۸ متر و مساحت سطح آبی آن ۱۰۰ هکتار است.

پوشش گیاهی منطقه شامل گونه های بلوط ایران، ارس یا سروکوهی، بادامک، گلابی وحشی، زالزالک، گون، درمنه، بومادران، آویشن، سریش ایرانی، لاله واژگون، کما، کلاه میرحسن، پونه اشترانکوهی، محلب، شیرخشت لرستانی، سیر، موسیر و … می باشد.

همچنین پوشش جانوری این منطقه شامل پلنگ ایرانی، خرس قهوه ای، گربه وحشی، کفتار، گرگ، روباه، کبک، عقاب طلایی، کرکس، شاهین، لاک پشت مهمیزدار، آگامای صخره ای فلس درشت، گرزمار، افعی شاخدار، سوسمار مارچشم و... است.

دریاچه گهر درود، در منطقته حفاظت شده اشترانکوه

منطقه حفاظت شده سفیدکوه خرم آباد: منطقه حفاظت شده سفیدکوه با مساحت ۶۸,۷۷۶ هکتار واقع در استان لرستان، در ناحیه ای کوهستانى با تنوع زیستی بالا، چشم انداز های زیبایی از جنگل و مراتع کوهستانی و رودهای پر آب در سلسله جبال زاگرس واقع شده است.

رودخانه ها و آبشارهای فصلی فراوان، غارهای متعدد و تنوع زیستی گیاهی و جانوری و صخره های صعب العبور و زیبا، جنگلهای سرسبز بلوط با درختان تنومند از جاذبه های اکوتوریستی منطقه حفاظت شده سفید کوه به شمار می روند.

از جمله گیاهان سفیدکوه می توان بلوط ایرانی، بنه، گیلاس وحشی، خینجوک، زیتون، زالزالک، بادام کوهی، آلوچه، نسترن وحشی، بومادران، فرفیون زگیل دار، گوش بره طناز، سریش ایرانی، گنگرصحرایی، لاله واژگون، خاکشیر، نیلوفر، مریم گلی، کلاه میرحسن و انواع گون ها اشاره نمود.

از جانوران شاخص این منطقه میتوان از سنجاب ایرانی، کل وبز، خرس قهوه ای، پلنگ، گربه وحشی، رودک، گرگ، عقاب طلایی، سهره طلایی، یلوه حنایی، سارصورتی، جی جاق، گرزمار، افعی و... نام برد.

گرزمار در منطقه حفاظت شده سفیدکوه


فرهنگ استان لرستان

مردم لرستان از اقوام لر، لک و بختیاری هستند و به زبان لری، لکی و لری بختیاری تکلم می‌کنند.

پوشش مردم لرستان متناسب با آب‌ و هوای کوهستانی و با تنوع رنگ فراوان است. ساکنان بسیاری از روستاهای این استان هنوز هم لباس محلی می‌پوشند. لباس‌هایی که وقار، صلابت و شکوه کوهستان را به بیننده القا می‌کند.

 

پوشش مردان «شال» پارچه‌ چلواری سفید که بر کمر می‌بندند. «ستره» قبایی مخصوص. «کلاه نمدی». «کپنک یا فرجی» قبای پشمی و محکم. «گیوه». «چوخا» نوعی قبا که مخصوص نواحی شرقی لرستان است.

زنان استان لرستان؛ «کراس» نوعی پیراهن آزاد و بلند بدون یقه. «کلنجه» جلیقه‌ی یراق دوزی و سکه دوزی شده. «گل‌ونی» پارچه‌ ابریشمی مخصوص که بر سر می‌بندند.

همچنین مراسم چمر یکی از کهن‌ترین و باستانی‌ترین آیین برجامانده از ایران و به احتمال زیاد برآمده از تمدن عیلام است.  مراسم پرس مردمان لر بسیار پرشکوه و نمادین است. زنان و مردان آواز سوگ سر می‌دهند. آوازی که «هوره و مور» نامیده می‌شود و بسیار به «زندخوانی» شبیه است. آواز سوگ حاوی تک بیت‌هایی در وصف متوفی است. در این مراسم زنان «وی - وی» گویان روی می‌خراشند و مردان پیشانی.

موسیقی در ابعاد مختلف زندگی مردمان لر، جشن‌ها و شادی‌ها و حتی مراسم سوگ آنان عجین است. موسیقی لرستان از سرچشمه‌های موسیقی ردیف و ردیف نوازی است که بخش مهم آن از طریق کمانچه و کمانچه نوازی محلی بر موسیقی رسمی ایران تاثیر گذاشته است. موسیقی محلی لرستان از لحاظ محتوا دارای انواع مختلف است که به طور معمول در دستگاه ماهور اجرا می‌شود و در سطح جهانی شناخته شده است.

از غذاهای محلی این استان میتوان به چزنک رغو، کباب بروجرد، خورشت کلیه ترش، سغدو، دنو رو، آش ترخینه، کوفته نخودچی، آبگوشت کشک لری و... اشاره کرد.

رقص با لباس محلی در مراسم عروسی لرستان


اقتصاد استان لرستان

نرخ بیکاری در استان لرستان همواره جز بالاترین نرخ‌های بیکاری در ایران است.

لرستان به سبب داشتن کوهستانهای پهناور و مراتع بسیار، از گذشته‌های دور زیستگاه مردمی بوده که دامپروری و کشاورزی پیشه اصلی آنان بوده‌است و به همین سبب ساختار طایفه‌ای در این استان از اهمیت بسیاری برخوردار بوده‌است. 

امروزه درصد قابل توجهی از ساکنان شهرهای استان لرستان را کارمندان ادارات دولتی، آموزشی و نظامی تشکیل می‌دهند. 

صنایع و معادن استان لرستان

صنایع: از لحاظ صنعتی استان لرستان همچنان در حال توسعه می‌باشد که می‌توان به صنایع ساختمانی، سیمان، فلزی، سرامیک، غذایی، پوشاک، صنایع دستی و شیمیائی اشاره کرد.

شهرهای خرم آباد، ازنا و پلدختر دارای بیشترین مجتمع صنایع بالادستی در استان لرستان هستند.

پتروشیمی خرم‌آباد و شرکت صدر فولاد از جمله مهم‌ترین صنایع فعال در خرم‌آباد هستند.

از مجتمع های استان لرستان میتوان از مجتمع فولاد الیگودرز، مجتمع صدر فولاد، مجتمع تاسیسات شهید جعفرزاده و... نام برد.

همچنین در این استان، شهرک های صنعتی مهمی همچون شهرک صنعتی درود، شهرک صنعتی خرم آباد، شهرک صنعتی ازنا، شهرک صنعتی چگنی، شهرک صنعتی دلفان، شهرک صنعتی سلسله و... در حال کار و تولید هستند.

شهرک صنعتی شماره 4 خرم آباد

بیش از چهل گونه از صنایع دستی در استان لرستان رواج دارند که مهمترین آنها عبارتند از: فرش بافی، ورشوسازی، گلیم بافی، قلمزنی روی ورشو، جاجیم بافی، خراطی چوب، نمد مالی، ساخت و قلم زنی مصنوعات ورشویی، سیاه چادر بافی، گیوه دوزی و... .

هنر خراطی روی چوب

معادن: در این استان بیش از 250 معدن وجود دارد که تنها 60 درصد این معادن فعال و در حال بهره برداری هستند.

از معادن این استان 18 ماده معدنی استخراج میشود که مهمترین آنها سنگ‌های تزئینی، چینی، گوهره و گرانیت است.

همچنین این استان از لحاظ ماده معدنی گچ در منطقه پلدختر بسیار غنی است و میتوان از صادرات گچ به دیگر کشورهای هم مرز با ایران، بازار خوبی را رقم زد.

از دیگر معادن این استان شامل سنگ تراورتن، مرمریت، فلدسپات، تالک، سنگ آهک، سرب و روی می‌باشد.

معدن سنگ تراورتن


نفت، گاز و انرژی استان لرستان

ذخایر آبی استان لرستان: استان لرستان به دلیل داشتن منابع آبی فراوان، دارای سدهای متعددی از جمله سد آبسرده، سد ایوشان، سد بختیاری، سد حوضیان، سد خاکی سرفراش، سد دره باغ، سد رودبار الیگودرز، سد گلرود، سد مروک، سد هاله و  سد معشوره است.

همچنین ساخت سد در این استان همچنان ادامه دارد و سال های آینده، شاهد سدهای جدیدی در لرستان خواهیم بود.

سد هاله

برق استان لرستان: در حال حاضر برق مصرفی استان لرستان از نیروگاه های سوخت فسیلی سیکل ترکیبی خرم آباد و نیروگاه گازی درود تامین میشود.

همچنین برخی از سدهای این استان همچون سد آبسرده، سد بختیاری، سد رودبار الیگودرز و سد گلرود دارای نیروگاه تولید برق آبی هستند.

همچنین استان لرستان به دلیل تابش بالای نور خورشید به خصوص در فصل بهار و تابستان، پتانسیل قابل قبولی در دریافت انرژی خورشیدی دارد.

ایستگاه الیگودرز، کوهدشت و پلدختر همواره دارای ارقام تابش دریافتی بالایی بودند اما با توجه به دمای بالای دو ایستگاه کوهدشت و پلدختر می توان گفت که شهرستان الیگودرز دارای بهترین شرایط برای نصب سلول های خورشیدی در بین سایر نقاط استان است.

نیروگاه گازی درود

نفت و گاز استان لرستان: استان لرستان در نیم قرن گذشته با بهره گیری از مراکز انتقال نفت و تأسیسات خود در عرصه انتقال نفت و ارتباطات، کارنامه درخشانی داشته است.

این منطقه وظیفه انتقال نفت خام مورد نیاز پالایشگاه های اراک، تهران، کرمانشاه ، تبریز و نیز انتقال فرآورده های تولیدی و وارداتی از جنوب به شمال کشور را به عهده دارد و سوخت مصرفی استان لرستان و استانهای همجوار (مركزي، كرمانشاه، ايلام) را تأمین می نماید.

همچنین ۱۸ میدان نفتی در محدوده شهرهای رومشکان، کوهدشت و پلدختر در این استان شناسایی‌شده است و برخی کارهای مطالعاتی نیز در رابطه با این ظرفیت عظیم آغازشده است.

در سالهای اخیر، شیل‌های نفتی و شیل‌های گازی در  استان لرستان کشف شده است که در دست مطالعه و بهره برداری است.

پتروشیمی خرم‌ آباد در سال۱۳۸۶ توسط شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران و با همکاری کنسریوم ایتالیایی تکنیمونت و نارگان بنیانگذاری شد. بزرگی این پتروشیمی ۱۳۰ هکتار است و مالکیت این مجتمع به‌طور کامل متعلق به شرکت پتروشیمی باختر است.

تا قبل از سال 1379 تنها دو شهر اليگودرز و بروجرد از نعمت گاز بهره مند بودند ولی از ابتدای سال 1379 به ما بقی شهرهای استان نیز گاز رسانی انجام شد.

پتروشیمی لرستان


کشاورزی و دامپروری استان لرستان

کشاورزی: سطح اراضی کشاورزی لرستان حدود ٨٠٠ هزار هکتار است و در واقع میتوان گفت ۴.۷ اراضی کشاورزی کشور در لرستان وجود دارد.

همچنین ٤٠ درصد اقتصاد استان لرستان مربوط به بخش کشاورزی است.

بیشترین میزان تولید محصولات باغی این استان مربوط به شهرستان‎های بروجرد، خرم‌آباد، دورود، سلسله، کوهدشت، الیگودرز، پلدختر، ازنا، چگنی و رومشکان است.

از محصولات کشاورزی مهم این استان که قابلیت صادرات را دارند میتوان به گردو، انجیر، انار، زردآلو، سیب، زعفران و... اشاره کرد.

باغ زردآلو در استان لرستان

دامپروری: حدودا ۱۶۰۰ واحد صنعتی دام پروری دام و طیور در قالب صنعتی در حال فعالیت در استان لرستان هستند.

پرورش مرغ های تخم گذار، مرغ های گوشتی، بوقلمون و شترمرغ در این استان رایج است.

استان لرستان در محصولات دامی همچون گوشت قرمز، گوشت مرغ، شیرخام و... دارای رتبه های بالایی در کشور است.

همچنین شیلات در استان وضعیت خوبی به لحاظ آب‌های فراوان دارد و بیش از 500 مزرعه پرورش ماهی در لرستان وجود دارد و در پرورش ماهیان ‌غیر ساحلی، قطب کشور است.


گردشگری استان لرستان

لرستان، تنها استان ایران است که یکی از چهار بخش اصلی موزه ملی ایران را به خود اختصاص داده است. آثار زندگی در این منطقه به مهاجرت قوم ماد، و حتی قبل از آن برمی‌گردد.

این استان دقیقا مصداق یکی از استان‌های چهارفصل و خوش آب و هواست که مملو از آبشارهای زیبا و مکان های تاریخی در اقصی نقاط این استان است.

تعدادی از مکان های گردشگری استان لرستان

  • آبشار بیشه
  • قلعه فلک الافلاک
  • دریاچه گهر درود
  • دره خزینه
  • دریاچه کیو
  • دشت لاله های واژگون
  • تنگه شیرز
  • تنگه هلت
  • آبشار سفید
  • مخمل کوه
  • بام لرستان
  • آبشار نوژیان
  • سنگ نبشته
  • خانه ابو
  • تپه چغا
  • غار کلماکره
  • دره کهمان
  • تونل برفی ازنا
  • آبشار گریت
  • و...

قلعه فلک الافلاک خرم آباد

لاله های واژگون

تونل برفی ازنا

دریاچه گهر درود

تپه چغا

خانه ابو

تنگه شیرز

دریاچه کیو

بام لرستان

آبشار بیشه


حمل و نقل استان لرستان

حمل و نقل در هر استانی از اهمیت بالایی برخوردار است و شهر مسافرپذیر لرستان نیز از این قائه مستثنی نیست.

سفر به استان لرستان از طریق حمل و نقل عمومی، به دو دسته تقسیم میشود: هوایی، زمینی

متاسفانه این استان از حمل و نقل ریلی، تا به الان بی بهره بوده است.

هوایی: استان لرستان تنها یک فرودگاه به نام فرودگاه بین المللی شهدای خرم آباد دارد که در جنوب شهر خرم آباد قرار دارد.

فرودگاه خرم‌آباد پس از فرودگاه مسجد سلیمان، فرودگاه بندر لنگه و قلعه مرغی، چهارمین فرودگاه ایران می‌باشد و اولین هواپیما در سال ۱۳۰۴ در این فرودگاه به زمین نشست.

شرکت های هواپیمایی فعال در این فرودگاه، ایران ایر، هواپیمایی ماهان و هواپیمایی پارس است.

فرودگاه بین المللی شهدای خرم آباد

زمینی: حمل و نقل زمینی چه از جهت مسافری و چه از نظر باربری، اهمیت ویژه ای در استان لرستان دارد.

آزادراه/

جاده ها

مبدا مقصد شهرها

محل خروج/

ورود

آزادراه 5 خرم آباد تهران پردیس، پرند، ساوه، اراک، شازند،بروجرد آزاراه اراک-خرم آباد
آزادراه 5 بروجرد بندر امام خمینی خرم آباد، اندیمشک، دزفول، شوشتر، ملاثانی، اهواز، بندر امام خمینی آزادراه اراک-بروجرد
جاده 35 خرم آباد زنجان بیجار، قروه، سنقر، نورآباد بزرگراه ملایر-بروجرد
جاده 37 خرم آباد تاکستان همدان، ملایر، بروجرد بزرگراه ملایر-بروجرد
جاده 37 بروجرد خرمشهر خرم آباد، اندیمشک، شوش، اهواز آزادراه خرم زال
جاده 58 الیگودرز کاشان دلیجان، محلات، خمین جاده خمین-الیگودرز
جاده 62 درود طبس نایین، اصفهان، نجف آباد، تیران، داران، الیگودرز، ازنا جاده داران-الیگودرز

از ترمینال های مهم این استان در حمل و نقل عمومی میتوان از ترمینال مسافربری شرق خرم آباد، ترمینال مسافربری شمال خرم آباد، ترمینال درود، ترمینال الیگودرز و... نام برد.

همچنین استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی داخل استان لرستان، به دو دسته تقسیم میشوند:

  • اتوبوسرانی (تعداد محدود)
  • تاکسیرانی

هتل های استان لرستان

استان لرستان به دلیل داشتن مناطق طبیعی و گردشگری بکر، آبشارهای متعدد، مکان های تاریخی فوق العاده و...، هرساله گردشگران زیادی به این استان سفر میکنند و مسافران میتوانند در هر شهری از این استان، هتلی مناسب برای اسکان خود پیدا کنند و بی دلیل نیست که استان لرستان مملو از هتل ها و اقامتگاه های مناسب برای مسافران باشد.

از مهمترین هتل های لرستان میتوان به هتل جهانگردی الیگودرز، هتل شاپورخواست خرم آباد، هتل آزادی خرم آباد، هتل زاگرس بروجرد، هتل ایران زمین درود و... اشاره کرد.

هتل زاگرس، هتلی 4 ستاره در بروجرد


علم و فناوری استان لرستان

در استان لرستان تعداد 19 مرکز علمی و دانشگاهی تعریف شده است.

استان لرستان میزبان 31 همایش علمی تخصصی بوده است. پژوهشگران دانشگاهها و مراکز علمی استان لرستان, 23776 مقاله علمی شامل 2654 مقاله ژورنالی و 14857 مقاله در همایشهای علمی داخلی و 2654 مقاله بین المللی منتشر نموده اند.

از مهمترین مراکز آموزشی در این استان میتوان از دانشگاه لرستان، دانشگاه آزاد اسلامی واحد الیگودرز، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خرم آباد و... نام برد.

دانشگاه لرستان در خرم آباد

همچنین پارک علم و فناوری لرستان براساس مصوبه شورای گسترش آموزش عالی فعالیت خود را تحت نظر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در اواخر بهمن ماه 1390 آغاز به کار کرد.

زمینه اصلی فعالیت‌های پارک علم و فناوری لرستان مطابق موافقت اصولی عبارتند از: کشاورزی، دامپروری، صنایع غذایی، صنایع دارویی، باستان‌شناسی و گردشگری، گیاهان دارویی و داروهای گیاهی و صنایع کانی‌های غیرفلزي مي‌باشد.

پارک علم و فناوری لرستان در راستای اجرای نمودن رسالت خود اهداف زیر را دنبال می نماید: 

  • تولید فناوری،انتقال فناوری و بومی سازی آن
  • تسهیل در تجاری سازی فناوری
  • کمک به توسعه و رونق اقتصادی منطقه
  • کمک به ارتقاء ارزش افزوده از طریق توسعه فعالیتهای دانش و فناوری محور
  • توسعه فعالیتهای کارآفرینی فناورانه سازگار با ویژگیهای اقلیمی و قابلیتهای منطقه
  • تسهیل در انتقال فناوری از مراکز دانشگاهی و تحقیقاتی به مراکز اجرایی و تولیدی
  • مساعدت در ایجاد تشکلهای نوین تولیدی و خدماتی

پارک علم و فناوری لرستان

دیدگاه ها

دیدگاهتان را بنویسید

لطفا دیدگاه خود را از طریق فرم زیر اسال نمایید

نظرسنجی

مارا دنبال کنید