استان گلستان را بهتر بشناسید

معرفی استان گلستان

استان گلستان از استان‌های شمالی ایران است. این استان بخشی از استان مازندران بود که در سال ۱۳۷۶ به صورت استانی مستقل به نام گلستان درآمد و گرگان به عنوان مرکز آن برگزیده شد.

 مساحت استان گلستان 20438 کیلومتر مربع است و جمعیتی حدود 2 میلیون نفر در این استان ساکن هستند.

این استان دارای 438 کیلومتر مرز خشکی و 90 کیلومتر مرز آبی است.

مذهب اکثریت مردمان این استان تشیع بوده و اقلیتی از آنان اهل تسنن هستند که اغلب در شهر های بندر ترکمن و گنبد کاووس ساکن اند.

بیشتر شهرهای کنونی استان گلستان از قدمت چندانی برخوردار نیستند و از بزرگ‌شدن روستاها به وجود آمده‌اند و به عبارتی روستاشهر به‌شمار می‌آیند ولی با این وجود، شهرهای گرگان و گنبدکاووس ریشه‌ی تاریخی دارند.

پیشینه تاریخی این استان به ۷ هزار سال پیش و در غار کیارام واقع در روستای فرنگ بخش گالیکش، به دوران پارینه سنگی بر می‌گردد.

بافت تاریخی گرگان در سال ۱۳۱۰ میلادی این شهر در فهرست میراث ملی ایران به ثبت رسید.

اقوام متعددی در این استان زندگی می‌کنند که می‌توان به فارس ها، ترکمن‌ها، طبری‌ها، بلوچ‌ها، ترک‌ها، سیستانی‌ها، کردها و قزاق‌ها اشاره کرد.

آب و هوای استان گلستان معتدل است و تابستان هایی نسبتا گرم و شرجی دارد.

بیشتر بخوانید:

ایران را بهتر بشناسید

در این قسمت به صورت کلی بخش های زیر را به مرور می کنیم:

اقتصاد استان گلستان

صنایع و معادن استان گلستان

کشاورزی و دامپروری استان گلستان

گردشگری استان گلستان

حمل و نقل استان گلستان

هتل های استان گلستان

انرژی استان گلستان

علم و فناوربی در استان گلستان

با کلیک بر روی هر کدام میتوانید درباره آن موضوع بیشتر بخوانید. (در حال بروز رسانی)

مشخصات کلی استان گلستان

مساحت: 20438 کیلومتر مربع

جمعیت : حدود 2 میلیون نفر

مرکز: شهر گرگان

دین: اکثریت اسلام-شیعه، سنی

زبان: فارسی، طبری، ترکمنی

موقعیت جغرافیایی: شمال ایران

همسایگان استان گلستان:

 شمال: کشور ترکمنستان

 جنوب شرقی: استان سمنان

شرق: استان خراسان شمالی

غرب: استان مازندران، دریای خزر

گرگان، پایتخت گلستان

شهر گرگان، پایتخت کنونی استان گلستان است.

گرگان قدیمی که به عربی جرجان خوانده می‌شد شهری آباد و مهم بود که در نزدیکی گنبد کاووس امروزی قرار داشته و اینک ویرانه‌ ای بیش نیست.

همچنین نام فعلی گرگان که جایگزین نام کهنش، استرآباد شده، در واقع، برگرفته از (جرجان) و گرگان قدیم است که از شهریور ۱۳۱۶ برای این شهر استفاده شد.

شهر گرگان دارای سه منطقه شهرداری می‌باشد: شهرداری مرکزی در مرکز شهر گرگان، شهرداری منطقهٔ یک در خیابان مصطفی خمینی (کوی علی‌محمدی) و منطقه دو در در بلوار قدس (خیابان چاله‌باغ).

شهر گرگان، هم دارای اقتصادی سنتی و هم اقتصاد ماشینی است.

کشاورزی و تولید مواد اولیه در کنار کشت و صنعت گل چشمه، گرگان، تخته ی شهید با هنر و همچنین دیگر واحدهای بی شمار اقتصادی در زمینه ی پنبه پاک کنی و آرد سازی در این منطقه نوید اقتصادی خوب را در این شهر شمالی می دهند.

این استان دارای ۱۴ شهرستان  ۲۹ شهر، ۲۷ بخش و ۶۰ دهستان می‌باشد. مراوه تپه مینودشت

شهر های استان گلستان

مناطق حفاظت شده استان گلستان

استان گلستان دارای 3 منطقه حفاظت شده است به نام های منطقه حفاظت شده جهان نما، منطقه حفاظت شده لوه و منطقه حفاظت شده آلمه وایشکی.

منطقه حفاظت شده جهان نما: منطقه حفاظت شده جهان نما با مساحت ۳۱۷۴۷ هکتار در استان گلستان و در ارتفاعات شهرستان کردکوی واقع شده است.

وجود دهکده‌های ییلاقی قدیمی، آثار تاریخی و باستانی، وضعیت جغرافیایی و آب و هوایی، وجود کوه، رودخانه، چشمه، انواع وحوش و پرندگان کمیاب و نوع پوشش گیاهی از جمله جاذبه‌های این منطقه است.

پوشش گیاهی منطقه حفاظت شده جهان نما شامل درختان پهن برگ، درختچه، سرخدار، ارس، سروکوهی، پیرو، مازو، راش، ممرز، آلوچه، زرشک، آزاد، بید، هفت کول، نمدار، سیاه‌تلو، گل گاوزبان، سریش، فستوک، یونجه، گل قاصد، مریم گلی، شکر تیغال، اسپرس بوته‌ای، چوبک و... است.

بارز ترین گونه های جانوری جهان نما مرال (گوزن قرمز) و شوکا هستند و از دیگر جانوران این منطقه میتوان به خرس قهوه ای، پلنگ، گرگ، گراز، روباه، گربه جنگلی و... اشاره کرد.

منطقه حفاظت شده جهان نما

منطقه حفاظت شده آلمه وایشکی: پارک ملی گلستان یا منطقه حفاظت شده آلمه وایشکی با وسعت ۸۷,۴۰۲ هکتار در استان گلستان واقع شده است.

از مهمترین رودخانه های این منطقه می توان به مادر سو، دره شمالی، زاولی، جمشید آباد، قورتوری و زاو اشاره کرد.

در این منطقه ‌یک هفتم گونه‌های گیاهی ایران، ‌یک سوم کل پرندگان ایران و نیمی از پستانداران کشور زیست می کنند.

پوشش گیاهی این منطقه شامل درخت آزاد، خرمندی، بارانک، نمدار، زعفران آلمه، سپیدار، سرخدار، آلوچه، سیاه تلو، و گونه های متعدد جنس های زالزالک، نسترن، زرشک، پیچ امین الدوله و... میباشد.

همچنین پوشش جانوری این منطقه شامل عقاب طلایی، عقاب شاهی، بالابان، شاهین، توکا،  وزغ سبز، قورباغه جنگلی، لاک پشت چهار چنگالی، آگامای صخره ای، مارمولک بی پاسیاه ماهی، گاو ماهی، گاو ماهی رودخانه ای، ماهی لپک، سگ ماهی جویباری و... است.

منطقه حفاظت شده لوه: این منطقه با مساحت 3591 هكتار در مجاورت غربي پارك ملي گلستان وجنوب شرقي شهرستان مينو دشت واقع گرديده است.

منطقه لوه دارای پوشش گیاهی از نوع جنگلهای انبوه پهن برگ خزری شامل بلوط، آزاد، ممرز، خرمندی، انجیلی، زبان گنجشک، نمدار، اوجا، پلت، شیردار، ولیک، زرشک، توسکا، سیاه تلو، گلابی وحشی و... میباشد.

همچنین این منطقه دارای گونه های با ارزش جانوری از جمله خرس، مرال، شوکا، انواع گربه های جنگلی، گرگ، روباه و... میباشد.

منطقه حفاظت شده لوه

فرهنگ استان گلستان

در استان گلستان، به دلیل مهاجرت از برخی شهرهای دیگر به این استان، مردمانی با فرهنگ های تقریبا متفاوت زندگی میکنند که در بسیاری از شهر های استان به یک فرهنگ واحد رسیده اند.

آداب و رسوم گلستان در مناسبت‌های مختلف سال، دیدنی و جذاب است. از جمله رسوم مردم استان گلستان نزدیک سال نو می‌توان به نوروزخوانی، قاشق‌زنی در چهارشنبه سوری و … اشاره کرد. همچنین مراسم آق آش، سحرخوانی در ماه رمضان، یا رمضان و … از دیگر آداب و رسوم مردم استان گلستان به شمار می‌رود.

از جمله غذاهای محلی استان گلستان میتوان به چکدرمه، ماش پلو، باسترمه، نخودپلو، ترچلو، خورش ساک و... اشاره کرد.

بازار قدیمی نعلبندان در گرگان

اقتصاد استان گلستان

از لحاظ اقتصادی گرگان، هم دارای اقتصادی سنتی و هم اقتصاد ماشینی است. 

کشاورزی و تولید مواد اولیه در کنار کشت و صنعت گل چشمه، گرگان، تخته ی شهید با هنر و همچنین دیگر واحدهای بی شمار اقتصادی در زمینه ی پنبه پاک کنی و آرد سازی در این منطقه نوید اقتصادی خوب را در این شهر شمالی می دهند.

صنایع و معادن استان گلستان

صنایع استان گلستان:

 استان گلستان دارای حدودا 910 واحد صنعتی است که در زمینه صنایع تبدیلی کشاورزی ،‌فولاد ،‌ لوازم پزشکی ،‌ سلولزی ،‌مواد غذائی ،‌خودرو ،‌ سیمان ،‌معدنی ،‌ لبنیات ،‌ صنایع ساختمانی ،‌قیر ،‌ سورتینگ و بسته بندی،‌ کود آلی ،‌ دارو ،‌ رنگ ،‌ آرد ونان و...فعالیت دارند.

این صنایع علاوه بر تامین نیازهای داخلی بخشی از تولیدات خود را صادرمی کنند.

همچنین 13 شهرک صنعتی و 9 ناحیه صنعتی در گلستان وجود دارد که 670 واحد تولیدی استان در آنها مستقر هستند.

از مهمترین شهرک های صنعتی استان گلستان میتوان به شهرک صنعتی بندرگز، شهرک صنعتی گرگان1، شهرک صنعتی گنبد، شهرک صنعتی بندر ترکمن، شهرک صنعتی بناور و... اشاره کرد.

تولید انواع پروفیل UPVC در شهرک صنعتی آق قلا

همچنین استان گلستان در زمینه صنایع دستی هم فعالیت دارد. از مهمترین صنایع دستی این استان میتوان به ابریشم دوزی بر پارچه، گلدوزی، زیور آلات ترکمنی، ساخت آلات موسیقی، قارچین، ریسندگی و بافندگی الیاف، سبد بافی، وسایل چوبی و... اشاره کرد.

دست سازه زیور آلات ترکمنی

معادن استان گلستان:

استان گلستان دارای31 معدن فعال میباشد.

کوههای این منطقه مملو از منابع معدنی شامل ذغال سنگ ،‌خاک نسوز ،‌سنگ آهک ،‌ید ،‌کربنات کلسیم ،‌ و...با پتانسیل ذخیره ای 80 میلیون تن مواد کانی میباشد.

استان گلستان تنها تولیدکننده ید در ایران و منطقه است وبیش از 50 درصد تولیدات خود را صادر می کند.

ماده معدنی ید

نفت، گاز و انرژی استان گلستان

ذخایر آبی استان گلستان: در استان گلستان سدهای زیادی وجود دارد که تعدادی از آنها، در حال ساخت هستند.

از مهمترین سدهای استان گلستان میتوان به سد گلستان، سد وشمگیر، سد بوستان، سد نگارستان و... اشاره کرد.

سد وشمگیر قدیمی ترین سد استان گلستان است که در 24 کیلومتری مرز ترکمنستان، در روستای عباس آباد قرار دارد و بر روی رودخانه گرگان احداث شده است.

سد گلستان

برق استان گلستان: این استان از سال ۱۳۴۶ به شبكه سراسري برق پيوست.

در حال حاضر برق مصرفی استان گلستان از نیروگاه سوخت فسیلی علی آباد کتول تامین شود و سد وشمگیر در این استان هم به تولید برق کمک میکند.

همچنین استان گلستان به دلیل اینکه دارای دشتهای وسیعی میباشد و میزان ساعت آفتابی سالانه در مناطق شمالی استان گلستان در حدود 2600 تا 2800 ساعت است، میتوان میزان انرژی خورشیدی قابل حصول خورشیدی را در کلیه نقاط استان گلستان را برآورد نمود که این موضوع در دست مطالعه است.

نیروگاه سوخت فسیلی علی آباد کتول

نفت و گاز استان گلستان: در حال حاضر، پالایشگاه فعالی در این استان وجود ندارد اما طبق برنامه ریزی های انجام شده، پالایشگاه کاسپین قرار است به عنوان یکی از چند پالایشگاه بخش خصوصی در استان گلستان ساخته شود.

پالایشگاه کاسپین در نزدیکی دریای خزر با ظرفیت ۳۰۰ هزار بشکه در روز مطابق با نفت خام کشورهای حاشیه دریای خزر ساخته خواهد شد.

 سوابق درباره اکتشاف نفت و گاز در منطقه گلستان به سال‌های دهه 40 بر می‌گردد، آن زمان حدود 16 حلقه چاه اکتشافی در شمال کشور عمدتا در گلستان فعلی حفر شد و پس از آن دیگر خبری از این ماجرا در منطقه نبود.

تاکنون چندین حفاری برای رسیدن به چاه نفت در این استان ایجاد شده است که نتیجه ای نداشته و تعدادی هم متاسفانه صرفه اقتصادی نداشتند، اما همچنان کشف چاه نفت در این استان ادامه دارد.

همچنین ممکن است ذخایر مشترک نفت و گاز بین ترکمنستان و ایران وجود داشته باشد.

کشاورزی و دامپروری استان گلستان

کشاورزی استان گلستان: استان گلستان بیش از دو میلیون هکتار زمین، آبی و دیم، زیر کشت دارد.

گندم، جو، پنبه و آفتابگردان از فراورده‌های کشاورزی اصلی این استان است و بیش از نیمی از پنبه کشور، در این استان به دست می آید.

همچنین بیش از ۴۰ در صد دانه‌های روغنی کشور از زمین‌های این استان به دست می‌آید و از این نظر جز رتبه های نخست در کشور است.

از دیگر محصولات کشاورزی این استان میتوان به توت فرنگی، خرمالو، برنج، هلو، چغندر قند، انواع مرکبات و... اشاره کرد.

مزرعه پنبه در استان گلستان

دامپروری استان گلستان: دامپروری هم به روش سنتی و هم به روش نوین در این استان انجام می‌شود.

این استان دارای سرزمین‌های ییلاقی و قشلاقی مناسبی است ییلاق‌ها در بخش‌های کوهستانی جنوب استان و قشلاق‌ها در بخش‌های شمال و شمال شرقی هستند و طایفه‌های کرد بیش‌ترین کوچ‌رونده‌های استان را می‌سازند.

ماهی‌گیری در خلیج گرگان و بخش‌های غربی دریای خزر انجام می‌شود و پرورش ماهی در دریاچه‌های مصنوعی، که به آب‌بند شناخته می‌شوند، انجام می‌شود.

پرورش ماکیان، به‌ویژه مرغ، پرورش کرم ابریشم و پرورش ماهی نیز در این استان انجام می‌شود.

گردشگری استان گلستان

استان گلستان استانیست با جاذه های متعدد طبیعی و آبشار های فراوان که هرساله تعداد زیادی گردشگر برای سفر و طبیعت گردی به این استان رو می آورند.

همچنین در این استان بناهای تاریخی وجود دارد که نشان از تاریخ قدیمی این استان دارد.

از مهمترین ویژگی گردشگری این استان میتوان به مسافت های کوتاه آن اشاره کرد. غالب مناطق جنگلی و طبیعی این استان در شهر و یا نزدیکی شهر قرار دارد و در طول روز میتوان چندین جای مختلف را بازدید کرد.

این استان از جمله استانهاییست که همچنان مناطق بکر و دست نخورده زیادی دارد که بسیاری از گردشگران هنوز موفق به کشف آن نشده اند.

جنگل های استان گلستان در پاییز بسیار دیدنی هستند.

تعدادی از مناطق دیدنی استان گلستان:

• برج گنبد قابوس
• کاخ موزه گرگان
• قبرستان خالدنبی
• اسکله بندرگز
• کاخ آقا محمدخان قاجار
• جنگل النگدره
• پارک جنگلی نهارخوران
• آبشار شیرآباد
• جهان نما
• آبشار کبودوال
• آبشار لوه
• چشمه گل رامیان
• دیوار بزرگ گرگان
• خانه امیر لطیفی
• سد توشن
• برج رادکان کردکوی
• و...

آبشار شیر آباد

پارک جنگلی النگدره در گرگان

برج گرگان

جهان نما

برج قابوس در گنبدکاووس

کاخ موزه گرگان

چشمه گل رامیان

پارک جنگلی نهارخوران در گرگان

آبشار کبودوال، تنها آبشار خزه ای ایران

حمل و نقل استان گلستان

در این استان سه راه برای سفر و حمل و نقل از نقطه ای به نقطه دیگر وجود دارد: حمل و نقل جاده‌ای، حمل و نقل ریلی و حمل و نقل هوایی.

ریلی: ایستگاه راه آهن گرگان در سال ۱۳۳۹ شمسی در مسیر خط راه‌آهن بندر ترکمن-گرگان که خود جزئی از راه‌آهن سراسری ایران محسوب می‌شده افتتاح شده‌است.

در استان گلستان تنها 3 ایستگاه راه آهن وجود دارد: ایستگاه بندرگز، ایستگاه بندر ترکمن و ایستگاه گرگان.

ایستگاه راه آهن بندر ترکمن

هوایی: استان گلستان دارای 3 فرودگاه است: فرودگاه بین المللی گرگان، فرودگاه کلاله و فرودگاه گنبد کاووس.

تنها فرودگاه بین المللی این استان، فرودگاه گرگان است که در مسیرهای خارجی نجف،بغداد و عربستان فعالیت میکند.

ایرلاین های فعال فرودگاه گرگان شامل هواپیمایی پویا ایر، ایران ایر، هواپیمایی کارون، هواپیمایی آسمان و هواپیمایی قشم میباشد.

فرودگاه بین المللی گرگان

جاده ای: استان گلستان از دیگر استان های ایران است که برای سفر به این استان، از مسیر زمینی استفاده زیادی میشود و به همین دلیل جاده ها از اهمیت بالایی در این استان برخوردار هستند.

همچنین به دلیل هم مرز بودن این استان با کشور ترکمنستان، سفر برون مرزی بین این دو کشور نیز انجام میشود.

ترمینال های مسافربری نیز در بخش جدایی ناپذیر حمل و نقل زمینی در این استان است.

شهر گرگان تنها یک ترمینال مسافربری دارد که به اغلب شهرهای ایران در ساعات مشخص سرویس دهی میدهد و ترمینال گرگان نام دارد.

همچنین حمل و نقل عمومی داخل استان هم از اهمیت ویژه ای برخوردار است و همه روزه بسیاری از افراد، استفاده از حمل و نقل عمومی را به ماشین شخصی ترجیح میدهند.

 استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی داخل استان، به دودسته تقسیم میشوند:

• اتوبوسرانی
• تاکسیرانی

هتل های استان گلستان

استان گلستان همواره به دلیل داشتن طبیعتی بکر و آبشارهای فراوان، دارای مسافر های زیادی بوده است و به همین دلیل، در این استان، هتل های متفاوتی وجود دارد که گردشگران می توانند به راحتی محل اقامت خود را انتخاب کنند.

از مهمترین هتل های این استان میتوان به هتل آذین گرگان، هتل شهاب گرگان، هتل جهانگردی گرگان، هتل قصر بوتانیک، هتل پارنیا و... اشاره کرد.

هتل جهانگردی گرگان، واقع در اول جاده زیارت

علم و فناوری استان گلستان

در استان گلستان تعداد 30 مرکز علمی و دانشگاهی تعریف شده است.

استان گلستان میزبان 111 همایش علمی تخصصی بوده است. همچنین دانشگاههای استان گلستان صاحب امتیاز 32 ژورنال تخصصی علمی هستند.

پژوهشگران دانشگاهها و مراکز علمی استان گلستان, 30814 مقاله علمی شامل 3895 مقاله ژورنالی و 19188 مقاله در همایشهای علمی داخلی و 3895 مقاله بین المللی منتشر نموده اند.

از مهمترین دانشگاه های این استان میتوان به دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علی آبادکتول، دانشگاه گلستان، دانشکده فنی مائده و... اشاره کرد.

دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علی آباد کتول

همچنین پارک علم و فناوری استان گلستان، واقع در شهر آق قلا میباشد.

هدف اصلی ساخت پارک علم و فناوری در این استان، کمک به توسعه کسب و کارهای دانش محور و در نتیجه افزایش توان اقتصادی- علمی استان گلستان با تکیه بر توان علمی صاحبان ایده، نخبگان، فناوران و دانشگاهیان می باشد.

زمینه فعالیت این پارک، كشاورزي و منابع طبيعي (دانه هاي روغني و غلات)- صنعت سلولوزي- صنايع غذايي و شيلات- گياهان دارويي وفرآورده هاي آن است.