استان گیلان را بهتر بشناسید

استان گیلان را بهتر بشناسید 

استان گیلان یکی از استان‌های شمالی ایران به مرکزیت کلانشهر رشت است. این استان در سال 1344 در تقسیمات کشوری، به عنوان استان مستقل شناخته شد.

مساحت استان گیلان ۱۴٬۰۴۴ کیلومترمربع و جمعیت آن حدودا 2.700.000 نفر است و تراکم جمعیت در این استان با ۱۷۷ نفر در هر کیلومترمربع جایگاه سوم را در ایران دارد.

این استان، از شمال به دریای کاسپین و کشور آذربایجان محدود است و از طریق آستارا با آن کشور دارای مرز بین‌المللی است.

کلانشهر رشت با داشتن ۴۶ درصد جمعیت کل استان، مرکز استان گیلان و پرجمعیت‌ترین شهر شمال کشور و یازدهمین شهر پرجمعیت ایران است.

طبیعت گیلان، پوشیده از جنگل و دارای آب و هوای معتدل و مرطوب است. این استان شامل مناطق سرسبز شمال غربی رشته‌کوه البرز و بخش غربی کرانه‌های جنوبی دریای کاسپین است.

بیشتر بخوانید:

ایران را بهتر بشناسید

در این قسمت به صورت کلی بخش های زیر را به مرور می کنیم:

اقتصاد استان گیلان

صنایع و معادن استان گیلان

کشاورزی و دامپروری استان گیلان

گردشگری استان گیلان

حمل و نقل استان گیلان

هتل های استان گیلان

نفت، گاز و انرژی استان کرمان

علم و فناوری در استان گیلان

با کلیک بر روی هر کدام میتوانید درباره آن موضوع بیشتر بخوانید. (در حال بروز رسانی)

مشخصات کلی استان گیلان

مساحت: ۱۴٬۰۴۴ کیلومتر مربع

جمعیت : حدود 2.700.000 نفر

مرکز: شهر رشت

دین: اکثریت اسلام-شیعه

زبان: گیلکی-تالشی

گویش : رشتی

موقعیت جغرافیایی: شمال ایران

همسایگان استان گیلان:

 شمال: کشور آذربایجان، دریای کاسپین

 جنوب: استان زنجان، استان قزوین

شرق: استان مازندران

غرب: استان اردبیل

رشت، پایتخت گیلان

رشت یکی از کلان‌شهرهای ایران و مرکز استان گیلان در شمال ایران است و از این شهر به عنوان شهر همیشه بیدار یاد می‌کنند.

این کلانشهر پرجمعیت‌ترین شهر شمال ایران در بین سه استان حاشیه دریای خزر و بزرگترین و پرجمعیت‌ترین شهر گیلک‌نشین جهان می باشد.

جمعیت این شهر در تعطیلات و ماه‌های گردشگری سال بالغ بر دومیلیون نفر است.

همچنین رشت فشرده‌ترین شهر ایران به لحاظ نسبت جمعیت به وسعت است و از لحاظ نسبت جمعیت در روز و شب نیز رتبه نخست کشور را دارد.

آب و هوای رشت ازجمله آب و هوای معتدل کاسپین و شبه مدیترانه‌ای است که دارای تابستان‌های گرم و شرجی و زمستان‌های سرد و مرطوب است. همچنین این شهر دارای رتبهٔ اول میزان بارش مراکز استان‌های ایران و به شهر باران های نقره ای مشهور است.

رشت بیش از ۴٬۵ قرن پیش مرکز گیلان شد.

همچنین این شهر نقشی کلیدی در بزنگاه‌های تاریخ ایران مانند انقلاب مشروطه، جنبش جنگل و انقلاب اسلامی سال ۱۳۵۷ در ایران داشت و با توجه به فرهنگ مردم آن و قرار گرفتن در جاده راه ابریشم از دیرباز به عنوان مرکز تجارت شمال، همواره به عنوان دروازه تمدن مدرن از آن یاد می‌شود و دارای پیشینه‌ای درخشان در عرصه مبادلات خارجی بوده‌است.

رشت در سال ۲۰۱۵ به شبکه شهرهای خلاق جهان به عنوان شهر خلاق خوراک‌شناسی زیر نظر یونسکو پیوست و تنها شهر ایران به همراه ۱۸ شهر دیگر جهان است که در زمینه خوراک‌شناسی در یونسکو ثبت شد.

امروزه شهر رشت یکی از قطب‌های کشاورزی در سطح کشور محسوب می‌شود. رشت یکی از قطب‌های تولید برنج ایران، تولیدکنندهٔ بزرگ فولاد و قطب تولید نانو داروهای ضد سرطان کشور است و یکی از مهم‌ترین شهرهای ایران به شمار می رود.

همچنین از سال 1394، روز 12 دی به عنوان روز رشت به ثبت رسید.

شهر های استان گیلان

مناطق حفاظت شده استان گیلان

استان گیلان، به لحاظ خصوصیات زیست‌محیطی خود، یکی از زیباترین مناطق ایران است که گونه‌های نادری از گیاهان و حیات وحش را در خود جای داده‌است.

مناطق حفاظت شده استان گیلان شامل: منطقه حفاظت شده سلکه، منطقه حفاظت شده سرخانکل، منطقه حفاظت شده ناواسالم، منطقه حفاظت شده تالاب استیل، منطقه حفاظت شده آلالان، منطقه حفاظت شده سیاه‌کشیم، منطقه حفاظت شده لیسار، منطقه حفاظت شده لوندویل، منطقه حفاظت شده امیرکلایه و منطقه حفاظت شده سرولات و جواهردشت میباشد.

منطقه حفاظت شده سلکه: این منطقه با وسعت ۳۶۰ هکتار در قسمت جنوب شرقی تالاب انزلی در استان گیلان قرار دارد.

همچنین بدلیل مهاجرت پرندگان در فصول زمستان یکی از مناطق مهم اکولوژیک جهت زمستان گذرانی پرندگان محسوب میشود.

پوشش گیاهی پناهگاه حیات وحش سلکه شامل گیاهان خشکیزی به طور عمده توسکا، بید، صنوبر، علف هفت بند، سرخاب کولی و گیاهان آبزی شامل نیلوفر تالابی، تراپا، نی، لویی، اسپرغان، آلاله آبی، تخت قورباغه، بارهنگ آبی و … می باشد.

عمده پرندگان منطقه گونه های مهاجر آبی شامل: انواع قو، غاز، مرغابی ها، چنگر، چنگر نوک سرخ، انواع حواصیل، اگرت، گاوچرانک، چوب پا، آووست، ماهیخورک، پرستو، انواع گونه های شکاری مثل سنقر تالابی، عقاب تالابی و … می باشند.

منطقه حفاظت شده سرخانکل: این منطقه به وسعت ۱۲۱۴٫۲۴ هکتار و محیط ۱۷٫۱۴ کیلومتر در بندر انزلی واقع است و دو رودخانه هندخاله و سیاه درویشان به ترتیب درضلع شرقی و غربی این منطقه جریان دارند.

پناهگاه حیات وحش سرخانگل در محدود تالاب بین‌المللی انزلی قرار دارد و شامل پرندگان مهاجر نظیر غاز، قو، طاووسک، کاکایی، یلوه، چنگر و انواع مرغابی هاست.

این منطقه شامل ماهیان بومی و ماهیان مهاجر از جمله ماهیان بومی همچون هشترخان، سوف، سیم، شوک (اردک ماهی)، کپور و ماهیان مهاجر شامل سفید کولی، ماهی سفید و... است.

همچنین گونه غالب گیاهی این منطقه نی و لوئی است.

منطقه حفاظت شده سرخانکل

منطقه حفاظت شده ناواسالم: این منطقه به وسعت ۶۰۰۰ هکتار در شهرستان طالش قرار دارد.

از مهمترین گونه های درختی این منطقه می توان به راش، بلوط، افرا، ممرز، گردو، توسکا، نمدار، بارانک، گیلاس و از مهمترین گونه های درختچه ای می توان به زالزالک، ازگیل، گلابی، گوجه، همیشک و از مهمترین گونه گیاهان علفی می توان تمشک، بنفشه، پامچال، همیشک و … اشاره نمود.

همچنین از پوشش جانوری این منطقه می توان به مرال، شوکا، خرس، پلنگ، روباه جنگلی، گرگ، سنجاب، خارپشت، سمور، مارکوهی، کورمار، مارآبی، انواع سوسمار، مارمولک، عقاب جنگلی، قرقی، دال، کلوغ زاغی، توکا، انواع دارکوب، جغد و... اشاره کرد و از آبزیان فقط یک گونه ماهی قزل آلا خال قرمز در رودخانه ناورود وجود دارد.

منطقه حفاظت شده تالاب استیل: این منطقه به وسعت 140 هزار هکتار، تالابی است که در ۷ کیلومتری شهر آستارا و در حاشیه جاده آستارا به تالش قرار دارد.

از ویژگی‌های مهم این تالاب وجود ماهیان مشهوری مانند کپور و اردک ماهی است همچنین این تالاب طبیعی جایگاه پرندگان کمیاب بوده که برای زاد و ولد از اروپای مرکزی، ماورای خزر و مناطق قطبی به این منطقه مهاجرت می‌کنند که مهم‌ترین آن چینگیر نوک‌سرخ است.

از ویژگی‌های تالاب استیل آستارا این است که درختان این تالاب از جمله توسکا به علت اینکه ریشه آن‌ها در آب قرار دارد، همواره در پهنای تالاب جابه‌جا می‌شوند و حرکت می‌کنند. به همین علت، تالاب استیل به تالاب درختان شناور هم معروف است.

منطقه حفاظت شده آلالان: این منطقه به وسعت 80 هکتار در شهرستان طالش قرار دارد.

گونه گیاهی غالب این منطقه توسکای قشلاقی است و از دیگر گونه های گیاهی منطقه می توان به لیلکی، خرمالو، انار از گیل وانواع تمشک اشاره کرد.

از پوشش جانوری این منطقه نیز میتوان به مار آبی، مار چلیپر، کلمره، لوس مار، لاک پشت برکه ای اروپایی، لاسرتای شکم سبز، قورباغه درختی، شغال، گربه جنگلی، راسو، خفاش لب کوتاه و... اشاره کرد.

منطقه حفاظت شده سیاه‌کشیم: منطقه حفاظت شده سیاه‌کشیم به مساحت آن ۴۱۱۴ هکتار در استان گیلان می‌باشد.

پوشش گیاهی این منطقه شامل نی، سه‌کوله‌خیز، آزولا و سیم واش است و گونه جانوری آن چنگر طاووسک می‌باشد.

همچنین این منطقه جنوبی‌ترین بخش تالاب انزلی را شامل می‌شود.

چنگر طاووسک در منطقه حفاظت شده سیاه کشیم

منطقه حفاظت شده لیسار: منطقه حفاظت شده لیسار به وسعت ۳۱۰۴۴ هکتار در غرب استان گیلان و در ۱۳ کیلومتری شمال شهر تالش قرار دارد که بخشی از جاده تالش به آستارا از آن عبور می‌کند.

این منطقه شامل مناطق ساحلی، جلگه ای، کوهستانی و جنگلی میباشد.

وجود مراتع زیبا همچون سوباتان، برزبیل و داش باشی و مناطق مهمی همچون جهنم دره و آثار تاریخی قلعه صلصال در این منطقه جوکندان-لیسار قرار دارد.

منطقه حفاظت شده لوندویل: این منطقه با وسعت ۱۰۷۴ هکتار در استان گیلان و میان بخش لوندویل و بخش مرکزی شهرستان آستارا واقع شده‌است.

این منطقه نمونه‌ای منحصر به فرد از باقیماندهٔ جنگل‌های جلگه‌ای هیرکانی است. حدود ۱/۳ منطقه از برکه، آب‌بندان و تالاب‌های مشجر تشکیل شده‌است.

از گونه‌های مهم گیاهی می‌توان از نی، لویی، انار وحشی، توسکای قشلاقی، ازگیل، لرگ، لیلکی، تمشک و... نام برد.

گونه های جانوری این منطقه هم شامل روباه معمولی، گراز، سمور آبی، سیاه کاکل، پری شاه رخ، درن فک، قوی فریاد کش، انواع اردک، حواصیل، گیلانشاه خالدار، عقاب‌ها، قرقاول، درنا، سمور آبی، گورکن، فوک دریای خزر و... است.

منطقه حفاظت شده امیرکلایه: این منطقه به وسعت ۱۲۳۰ هکتار در بخش شیر جوپشت شهرستان لاهیجان و در ۲۸ کیلومتری شمال غربی لنگرود، در نزدیکی جاده بندر کیاشهر به لنگرود واقع است.

تالاب امیر کلایه در این منطقه از محدود تالاب‌های آب شیرین در استان گیلان است.

این تالاب به عنوان یک اکوسیستم آبی زیستگاه ۱۱ گونه از ماهیان است و لای ماهی از مهمترین گونه آبزیان در این تالاب است.

گیاه غالب منطقه نی می‌باشد که علاوه بر آن گیاهان شناور (عدسی آبی) و گیاهان غوطه ور به فراوانی دراین منطقه وجود دارند.

تالاب امیر کلایه

منطقه حفاظت شده سرولات و جواهردشت: منطقه حفاظت شده سرولات و جواهر دشت، با پهنای ۲۱۲۵۴ هکتار در مجاورت روستای ییلاقی جواهردشت در دهستان سیاهکلرود در بخش چابکسر از شهرستان رودسر در شرق گیلان واقع شده است.

رودخانه خشکه رود (کرک رود) و سیاه لات در این منطقه جاری می‌باشد.

پوشش گیاهی این منطقه شامل توسکا، راش، بلوط، خرمندی، ممرز، لرگ، کوله خاس، پامچال، بنفشه، سیکلامین، فرفیون، گزنه، گون، گرامینه، سرخدار و...میباشد.

از گونه های جانوری این منطقه میتوان به جانورانی از قبیل پلنگ، مرال، کل، خرس قهوه ای، شوکا و بز، شغال، گراز و... اشاره نمود.

همچنین پرنده بومی قرقاول، بلدرچین (وشم) از پرندگان شاخص ناحیه شمالی در این منطقه جنگلی محسوب می شوند.

فرهنگ استان گیلان

شعر و موسیقی از دوره‌های گذشته جایگاه مهمی در فرهنگ گیلانیان داشته‌است به نحوی که در بیشتر مراسم سنتی مثل مراسم عروسی، مراسم پیشواز نوروزی (عروس گوله، نوروزی خوانی، آینه تکم و…) مراسم کشاورزی (نشاء، وجین و…) و... ترانه‌های خاصی اجرا میشده‌ است.

درحال حاضر، زیر نظر سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، 9 موزه در گیلان مشغول فعالیت هستند و موزه رشت، که سابقاً خانه میرزا حسین خان کسمائی بود در سال ۱۳۴۹ تأسیس شد.

تنوع غذایی محلی در استان گیلان بسیار بالاست و از مهمترین غذاها میتوان به واویشکا، کباب ترش، ترش آش، کاله کباب، باقالی قاتوق، آش قلیه، اشپل لقمه، میرزا قاسمی، ماهی شکم پر و... اشاره کرد.

لباس محلی مردم استان گیلان

اقتصاد استان گیلان

اقتصاد گیلان، بر پایه کشاورزی، دامداری، صیدماهی و پرورش زنبور عسل و کرم ابریشم استوار است.

نقش صنعت در اقتصاد گیلان حدود 20 درصد بوده و 40 درصد از اشتغال استان در حوزه صنعت وجود دارد.

بیش از سه هزار واحد تولیدی و صنعتی و ۱۲۰ هزار واحد صنفی دارای پروانه در این استان داریم.

صنایع و معادن استان گیلان

صنایع استان گیلان: صنایع فلزی یکی از صنایع شاخص استان گیلان می‌باشد.

صنایع فلزی کاربردهای مختلفی دارد و از مهم‌ترین کاربرد صنایع فلزی در استان گیلان ساخت ابزارآلات کشاورزی و قطعات ماشین‌ها است.

از مهمترین واحد های صنعتی فعال مرتبط با صنایع فلزی، میتوان به نیکان پودر کیاشهر، تولیدی کسری فلز اشرفیه، حسین قوتی کیسمی و تعاونی مقتول گستر گیلان اشاره کرد.

یکی دیگر از مهمترین صنایع استان گیلان نیز صنایع دستی است که در اقتصاد این استان، نقش مهمی دارد.

از مهمترین صنایع دستی این استان میتوان از سبدبافى، حصيربافى، مرواريد‌بافى، خيزران بافى (بامبوبافى)، سفالگرى، نمدمالى، دست‌بافت‌هاى ابريشمى، پشمى و نخى، گليم و جاجيم‌بافى، قالى‌بافى، چموش‌دوزى، صنايع دستى چوبى، کدوى نقش‌دار و... نام برد.

هنر سبد بافی در استان گیلان

معادن استان گیلان: در حال حاضر گیلان با داشتن ظرفیت های متنوع معدنی، بهترین فرصت در راستای افزایش تولید ملی در سطح کشور قلمداد می شود.

در این استان حدود 110 معدن شناسایی شده است که نیمی از آن فعال و ما بقی به صورت نیمه فعال در حال فعالیت اند.

مهمترین مواد معدنی موجود در معادن استان، شامل سنگ لاشه، شن و ماسه، سنگ آهک، سیلیس، مارون، میکا و ... است.

همچنین از مهمترین معادن استان گیلان میتوان به معدن زغال سنگ سنگرود، معادن سنگ آهک، معدن مارن، معدن صدف دریایی آستارا و تالش، معدن خاک نسوز سنگرود، معدن میکای املش و... اشاره کرد.

معدن زغال سنگ سنگرود

نفت، گاز و انرژی استان کرمان

ذخایر آبی استان گیلان: در این استان سه سد به نام های سد تاریک، سد سفید رود (منجیل) و سد بیجار دارد.

سد سفید رود، قدیمی ترین سد این استان است.

همچنین همزمان با ساخت سد تاریک، نیروگاه آن نیز ساخته شد و هدف از اجرای این طرح تولید سالیانه ۱۶/۴۶ گیگاوات ساعت انرژی می‌باشد.

سد بیجار

برق استان گیلان: صنعت برق به‌عنوان تأمین‌کننده انرژی و یکی از مهم‌ترین صنایع زیرساختی، نقش برجسته‌ای را در توسعه صنعتی هر استان ایفا می‌کند. 

در حال حاضر برق مصرفی استان گیلان از دو نیروگاه سیکل ترکیبی گیلان و نیروگاه پره سر تامین میشود.

سوخت اصلی این واحدها، گاز طبیعی است و سوخت پشتیبان آن گازوئیل است.

نیروگاه سیکل ترکیبی گیلان

نفت و گاز استان گیلان: یکی از مهم ترین مخازن نفتی و گازی کشف شده دریای خزر در منطقه گیلان واقع شده است.

طبق تحقیقات انجام شده، این استان دارای 3 چاه میدان نفتی است که 2 مورد از آن تا به حال کشف شده است.

اولین میدان کشف شده در این استان، میدان گازی سردار جنگل است که در دریای خزر و انتهای بخش مرزی ایران قرار دارد که در استان گیلان واقع شده‌است. این میدان، ۲۴ کیلومتر طول و ۱۶ کیلومتر عرض دارد و از لایه‌های مختلفی تشکیل شده‌است.

همچنین گیلان از قدیمی ترین خطوط لوله های گازی شمال و جنوب کشور را دارد.

میدان گازی سردار جنگل

کشاورزی و دامپروری استان گیلان

کشاورزی: استان گیلان در زمینه تولید چای، زیتون، فندق و بادام زمینی مقام اول و به لحاظ تولید برنج مقام دوم در ایران را داراست.

از دیگر محصولات کشت شده در این استان میتوان به توت، گیلاس، آلو، انواع مرکبات و... اشاره کرد.

همچنین رودبار و منجیل به دلیل اقلیم مدیترانه‌ایش، نظام کشاورزی بی‌همتایی در ایران دارد که منشأ اصلی درآمد در آن زیتون و گندم است.

شالیکاری در استان گیلان

دامپروری: دامداری در همهٔ محلات جلگه مرکزی استان گیلان به دلیل فقدان مرتع خوب، وضع پایینی دارد ولی برای ساکنان تالش و گالش کمربند کوهستانی منبع درآمدی اصلی ست.

 روستانشینان تالش و مرکبات پروران شرق گیلان هم گوساله و گوسفند نگهداری می‌کنند.

شیلات و صنایع وابسته، یکی دیگر از حوزه‌های فعالیت در استان گیلان است و علاوه بر آبزی‌پروری در مزارع پرورش ماهی، صید ماهیان استخوانی و غضروفی (ماهیان خاویاری) از دریای خزر نیز بخشی از این فعالیت محسوب می‌شود.

مراکز مهم صید ماهی عبارتند از بندر آستارا، بندر کیاشهر و بندرانزلی. 

گیلان حدوداً نصف تولید خاویار و استروژن ایران را در اختیار دارد.

گردشگری استان گیلان

استان گیلان از جمله استان هایی است که به دلیل طبیعت فوق العاده و داشتن جنگل های فراوان و نزدیکی به دریای خزر، هر ساله گردشگران زیادی را به سمت خود میکشاند.

تعدادی از مکان های دیدنی استان گیلان:

• ماسوله
• قلعه رودخان
• غار دربند رشی
• دیلمان
• داماش
• تالاب کیاکلایه
• تالاب انزلی
• جنگل گیسوم
• دریاچه ویستان
• آبشار لونک
• چشمه آبگرم علی داشی
• آبشار لاتون
• دریاچه سقالکسار
• کوه درفک
• و...

روستای ماسوله

قلعه رودخان

منطقه دیلمان

لایجان

لاله تالابی در تالاب انزلی

کوه درفک

روستای سرولات-گیلان

آبشار لونک

آستارا- گیلان

دریاچه سقالکسار

Amirreza Zarghami - GILAN-Masal

 - -

حمل و نقل استان گیلان

در استان گیلان سه راه برای سفر و حمل و نقل از نقطه ای به نقطه دیگر از کشور وجود دارد: حمل و نقل جاده‌ای، حمل و نقل ریلی و حمل و نقل هوایی.

ریلی: ایستگاه راه آهن رشت که جزئی از خط راه‌آهن قزوین-رشت محسوب می‌شود در ۱۲ کیلومتری جنوب شهر رشت در نزدیکی روستای فلک‌ده قرار دارد همزمان با افتتاح خط قزوین-رشت تأسیس شده‌است.

هوایی: استان گیلان تنها یک فرودگاه دارد که در شهر رشت قرار دارد به نام فرودگاه بین المللی سردار جنگل رشت.

فرودگاه رشت در بلوار ولیعصر کلانشهر رشت واقع شده‌است و تأسیس این فرودگاه به سال ۱۳۵۴ خورشیدی بازمی‌گردد.

در فرودگاه سردار جنگل رشت زیرساخت و ظرفیت برای ۸۰ پرواز در روز در مسیرهای داخلی و خارجی وجود دارد.

شرکت های هواپیمایی که در استان گیلان فعالیت می کنند:

زمینی: استان گیلان شامل مسیر هایی است که باعث شده سفرها به این استان از استان های دیگر راحت باشد.

ترمینال های مسافربری این استان نیز از اهمیت بالایی در جا به جایی مسافر دارند.

استان گیلان سه ترمینال مهم دارد که شامل ترمینال گیل رشت، ترمینال آستارا، ترمینال لاهیجان و ترمینال بندر انزلی است.

ترمینال گیل رشت

حمل و نقل عمومی داخل استان به دسته تقسیم میشود:

• قطار بین شهری
• اتوبوسرانی
• تاکسیرانی

هتل های استان گیلان

 پیدا کردن یک هتل خوب مهمترین کاری است که در برنامه ریزی سفر باید در نظر داشته باشید.

استان گیلان با توجه به گردشگران زیادی دارد، نیازمند محل اسکان خوب برای مسافران است و به همین دلیل هتل های خوبی را میتوان در این استان پیدا کرد.

از جمله هتل های استان گیلان میتوان به هتل رسپینا لاهیجان، هتل معین فومن، هتل ستاره دریا لنگرود، هتل کادوس رشت، هتل بهشت تالاب انزلی، هتل دلفین انزلی و... اشاره کرد.

هتل ستاره دریا، هتلی 5 ستاره در لنگرود

علم و فناوری استان گیلان

در استان گیلان تعداد 46 مرکز علمی و دانشگاهی تعریف شده است.

استان گیلان میزبان 43 همایش علمی تخصصی و 5 سخنرانی علمی بوده است.

پژوهشگران دانشگاه ها و مراکز علمی استان گیلان, 43898 مقاله علمی شامل 4061 مقاله ژورنالی و 24296 مقاله در همایش های علمی داخلی و 4061 مقاله بین المللی منتشر نموده اند.

از مهم ترین مراکز دانشگاهی این استان میتوان از دانشگاه علوم پزشکی گیلان، دانشگاه گیلان، دانشگاه آزاد اسلامی واحد آستارا، دانشگاه آزاد اسلامی واحد لاهیجان و... نام برد.

دانشگاه گیلان واقع در رشت

همچنین پارک علم و فناوری نیز در این استان ساخته شده است که از اهداف آن میتوان به تولید فناوری،انتقال فناوری و بومی سازی آن، تسهیل در تجاری سازی فناوری، کمک به توسعه و رونق اقتصادی منطقه، کمک به ارتقاء ارزش افزوده از طریق، توسعه فعالیتهای دانش و فناوری محور، توسعه فعالیتهای کارآفرینی فناورانه سازگار با ویژگیهای اقلیمی و قابلیتهای منطقه، تسهیل در انتقال فناوری از مراکز دانشگاهی و تحقیقاتی به مراکز اجرایی و تولیدی و مساعدت در ایجاد تشکلهای نوین تولیدی و خدماتی اشاره کرد.

پارک علم و فناوری گیلان، واقع در رشت