عقب گرد اروپا به سمت سوخت‌های فسیلی برای تامین انرژی

بازار مشترک- الهام صادقی: برآوردها حکایت از این دارد که ذخایر گاز طبیعی در اروپا به ۷.۶ درصد کمتر از متوسط پنج ساله برای این فصل از سال رسیده است و امید چندانی وجود ندارد که بتوان این ذخایر را تا آغاز فصل سرما جبران کرد. 

افزایش بهای انرژی در اروپا

از سوی دیگر قیمت بالای گاز و برق در اروپا موجب شده تا شرکت های بزرگ فعال در حوزه های مختلف از جمله صنایع غذایی، معدن، مواد شیمیایی و ... عنوان کنند که شرایط کنونی موجب زیان دیدن حاشیه سود آنها شده تا به آنجا که مجبور به محدود کردن فعالیت های خود شده اند. این در حالی بوده که به طور مثال بهای انرژی در اروپا با توجه به کمبود گاز طبیعی همچنین کاهش بیش از انتظار تولید برق بادی روند صعودی قابل توجهی را تجربه کرده است و اکنون نیز به بیشترین میزان خود رسیده است. 
عاملی که باعث شده تا بعضی از کشور‌هایی که در قاره اروپایی واقع شده اند، دوباره به سراغ نیروگاه ‌های برق زغال سنگ شان بروند تا شاید بتوانند نیاز مصرف کنندگانشان را برای تامین انرژی بر طرف کنند.
رویکردی که موجب شده تا پیش بینی برخی از کارشناسان انرژی مانند سیموناس ویلیکیس، متخصص بازارهای انرژی اروپا در این خصوص که افزایش بهای گاز، کشورهای اروپایی را مجبور خواهد کرد تا سیاست حذف زغال سنگ و سوخت‌ های فسیلی را  که پیش تر دنبال می کردند فراموش کنند، درست از آب در آید.
در این میان اشاره به یک نکته مهم ضرورت دارد، آنچه که به نوعی باید آن را دلیلی برای بروز شرایط موجود دانست، اینکه کمبود در زمینه ذخایر انبارهای گاز اروپا موجب شده تا قیمت ‌های گاز روند صعودی را در پیش گیرد.

شرایطی که اگر برطرف نشود، این احتمال وجود دارد، همانطور که بیان شد، امسال در فصول سرما کشورهای عنوان شده به طور جدی بهره برداری دوباره از نیروگاه‌های برق زغالی و سوخت ‌های فسیلی شان را آغاز کنند تا بتوانند پاسخگوی نیاز شهروندان و صنایع خود در زمینه برق باشند.

شدت گرفتن محدودیت عرضه در بازار گاز

به هر حال همه این موارد باعث شده تا محدودیت عرضه در بازار گاز اروپا نیز شدت گیرد. آنچه که پیامدش رشد قابل توجه بهای برق و رسیدن این رقم به رکوردهای قابل توجه در اقتصادهای بزرگ این قاره بوده است. آنچه که ذخایر اندک غیرمعمول گاز و سرعت پایین باد هم در آن اثرگذار بوده است. 

رکورد زنی قیمت‌ سوخت‌های کربنی و زغال ‌سنگ 

در آن سوی ماجرا قیمت گاز طبیعی نیز در کشورهای اروپایی بعد از هفته ها افزایش متوالی رکورد ۹۷۰ دلار برای هر یک هزار متر مکعب را پشت سر گذاشته و باعث شده تا قیمت‌ سوخت‌های کربنی و زغال ‌سنگ هم رکورد بزنند.

مناطق دریاهای شمالی می توانند برق ارزان تری نسبت به نیاز ساحلی تأمین کنند و می توانند به کاهش هزینه های کربن زدایی در سایر کشورها کمک کنند.  Flickr / Vattenfall Nederland  ©

کاهش تولید برق بادی در انگلیس

در مجموع نیز این عوامل احتمال قطعی وسیع برق اروپا در زمستان امسال را قوت بخشیده است. در توضیح بیشتر می توان به شرایط رخ داده در انگلیس اشاره کرد که گفته می شود؛ بیشترین آسیب را در زمینه کاهش تولید برق بادی دیده تا به آنجا که کمتر از یک گیگاوات برق بادی تولید می ‌کند. آن هم کشوری که پیش تر 24 گیگاوات برق از انرژی باد تولید می‌ کرد و قرار بود تا سال 2030 میلادی برق تمام خانه‌ های را با باد تامین کند.
به این ترتیب قیمت های گاز و برق در اروپا تقریبا هر روز به رکوردهای جدیدی صعود می کنند و باعث اعتراض مصرف کنندگان به افزایش صورت حساب های برق شده و دولت ها را تحت فشار قرار داده است.

نیروگاهی در نزدیکی شهر رومرسکیرشن آلمان. هزینه گاز طبیعی و برق در سراسر اروپا افزایش یافته است. Ying Tang / Getty Images  ©

رشد450 درصدی بهای عمده‌ فروشی گاز 

بازگشایی صنعت و اقتصاد در کشورهای اروپایی با توجه به حذف محدودیت های کرونایی و برداشته شدن قرنطینه ها بر بهای گاز و روند صعودی قیمت آن اثرات فراوانی داشته، زیرا که این شرایط موجب افزایش تقاضا شده است. تا به آنجا که گزارش ها  نشان می دهد؛ به طور نمونه قیمت برق در آلمان و فرانسه رکورد زده و بهای عمده‌ فروشی گاز در اروپا 450 درصد رشد را در بازه زمانی یک سال اخیر تجربه کرده است.

احتمال بروز زمستانی سرد با خاموشی‌ های گسترده

در این میان اما بررسی‌ها نشان می دهد؛ کمبود گاز و زغال‌سنگ این روزها به چالشی مهم برای اروپا تبدیل شده است، به این ترتیب اگر به زودی شاهد وزش باد کافی در این مناطق از جهان نباشیم، شاید ساکنان آنها نظارگر سناریویی از یک زمستان سرد و خاموشی‌ های گسترده باشند که باعث تعطیلی مراکز تولیدی، کارخانه ها و دیگر کسب ‌و کارها خواهد شد.
ضمن اینکه گفته شده در شرایط موجود به نظر می رسد؛ کشورهای اروپایی باید امیدوار باشند تا دمای هوا در فصول سرد سال متعادل مانده به ویژه در زمستان تا بتوانند از این بحران به سلامت گذر کنند.