استان آذربایجان شرقی را بهتر بشناسید

معرفی استان آذربایجان شرقی

منطقه آذربایجان ایران به علت موقعیت خاص جغرافیایی، یکی از مناطق مهم ایران است. همین اهمیت، حساسیت و گستردگی باعث شده است تا این منطقه با وجود خصوصیات مشترک جغرافیایی، فرهنگی و تاریخی به سه استان آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی و اردبیل تقسیم شود.

استان آذربایجان شرقی یکی از استان‌های ایران با مرکزیت تبریز در منطقه آذربایجان ایران واقع شده است. آذربایجان شرقی بزرگ‌ترین و پرجمعیت‌ترین استان شمال غربی ایران است.

آذربایجان شرقی محل اتصال دو رشته کوه مهم و اصلی ایران، یعنی البرز و زاگرس است و بلندترین نقطهٔ آن، قلهٔ کوه سهند است. این استان دارای آب و هوای سرد کوهستانی بوده و کل محدودهٔ استان را کوه‌ها و ارتفاعات تشکیل داده‌اند.

این استان همواره تحت تأثیر بادهای سرد شمالی و سیبری و بادهای مرطوب دریای سیاه و مدیترانه و اقیانوس اطلس قرارگرفته است

 مساحت استان آذربایجان شرقی ۴۵٬۴۹۱ کیلومتر مربع است و جمعیتی حدود 4 میلیون نفر در این استان ساکن هستند.

آذربایجان شرقی تنها استان ایران است که با کشور ارمنستان هم مرز است. همچنین با کشور جمهوری آذربایجان و جمهوری خودمختار نخجوان مرز مشترک دارد.

 این استان به دلیل داشتن اشتراکات فراوان با کشورهای همسایه یکی از مهم‌ترین مناطق کشور در روابط خارجی محسوب می‌شود.

زبان مردم آذربایجان، ترکی آذربایجان بوده و این زبان در اثر گذشت زمان در مسیر تکامل خود به واسطه ارتباط نزدیک با دیگر اقوام ساکن ایران از نظر لغوی و دستوری بسیار گسترده‌تر گردیده است. زبان کنونی مردم این منطقه آذری است.

آذربایجان شرقی رتبهٔ اول صادرات غیرنفتی در کشور را داراست.

همچنین این استان از امن‌ترین و کم‌جرم‌ترین استان ایران به‌شمار می‌رود.

بیشتر بخوانید:

ایران را بهتر بشناسید

در این قسمت به صورت کلی بخش های زیر را به مرور می کنیم:

اقتصاد استان آذربایجان شرقی

صنایع و معادن استان آذربایجان شرقی

کشاورزی و دامپروری استان آذربایجان شرقی

گردشگری استان آذربایجان شرقی

حمل و نقل استان آذربایجان شرقی

هتل های استان آذربایجان شرقی

انرژی استان آذربایجان شرقی

علم و فناوربی در استان آذربایجان شرقی

با کلیک بر روی هر کدام میتوانید درباره آن موضوع بیشتر بخوانید. (در حال بروز رسانی)

مشخصات کلی استان آذربایجان شرقی

مساحت: ۴۵٬۴۹۱ کیلومتر مربع

جمعیت : حدود 4 میلیون نفر

مرکز: شهر تبریز

دین: اکثریت اسلام-شیعه

زبان: ترکی آذری

موقعیت جغرافیایی: شمال غرب ایران

همسایگان استان آذربایجان شرقی:

 شمال: کشور جمهوری آذربایجان، کشور ارمنستان

 جنوب شرقی: زنجان

شرق: اردبیل

غرب: آذربایجان غربی

تبریز، پایتخت استان آذربایجان شرقی

تبریز، یکی از قدیمی ترین پایتخت‌های ایران بوده‌ و قدمتی 3500 ساله دارد.

این شهر پایتخت سیاسی ایران در زمان روادیان، اتابکان، خوارزمشاهیان، ایلخانان، چوپانیان، جلایریان، قراقویونلوها، آق‌قویونلوها، صفویان و ولیعهدنشین ایران در دورهٔ قاجاریان بوده‌است

تبریز، بزرگ‌ترین قطب اقتصادی منطقهٔ آذربایجان ایران و مرکز اداری، ارتباطی، بازرگانی، سیاسی، صنعتی، فرهنگی و نظامی این منطقه شناخته می‌شود.

با توجه به موقعیت طبیعی و جغرافیایی تبریز، این شهر از سرد ترین شهرای ایران محسوب می شود که آب و هوای سرد و خشک کوهستانی دارد.

شهر های استان آذربایجان شرقی:

استان آدربایجان شرقی 21 شهرستان و 70 شهر دارد. شهر تبریز، مرکز استان آذربایجان شرقی، ۴۰٫۷۵ درصد از کل جمعیت استان و ۵۵٫۵۵ درصد از جمعیت شهرنشین استان را به خود اختصاص داده است.

مناطق حفاظت شده استان آذربایجان شرقی

استان آذربایجان شرقی، شامل 11 منطقه حفاظت شده است که مهمترین آنها، منطقه حفاظت شده ارسباران است.

دیگر مناطق حفاظت شده در این استان، شامل بزقوش، یاری قاری، صوفی چای، چاراویماق، علمدار داغی، قوری گل، کاغذ کنان، دیزمار و سهند میباشد.

منطقه حفاظت شده ارسباران: ارسباران یا قره داغ، ناحیه کوهستانی وسیعی است در شمال استان آذربایجان شرق قرار دارد و بخشی از شهرستان های اهر، کلیبر و ورزقان را در بر میگیرد.

جنگا های ارسباران با 130 هزار هکتار وسعت که از شهرت جهانی برخوردار است، دارای 1000 گونه گیاهی و 300 گونه جانوری می باشد.

از گونه های جانوری این منطقه میتوان به عقاب طلایی، عقاب مارخور، دلیجه، سهره سرسیاه، سهره کوهی، سار و ... اشاره کرد.

منطقه حفاظت شده بزقوش: این منطقه با مساحت ۵۰۲۱۲ هکتار در شرق استان آذربایجان شرقی و در شهرستان های میانه و سراب قرار دارد.

از مهمترین گیاهان منطقه می توان به خشخاش، علف پشمکی، سیر کوهی، گاو زبان، زرد پیاز، انواع یونجه، آویشن، کلاه میر حسن، جو وحشی و علف گندمی، پونه، کاکوتی، اسپرس، میخک، بومادران، بابونه، زرشک، قره میخ، قره تیکان، چاکلانقوش، بید و دوشان آلماسی و... اشاره کرد.

همچنین گونه های مهم جانوری این منطقه هم شامل سیاه گوش، خرس قهوه ای، پلنگ، سمور سنگی، گراز، گرگ، روباه، خرگوش، سنجاب زمینی، راسو و ... است.

منطقه حفاظت شده یاری قاری: منطقه حفاظت شده یاری قاری منطقه کوهستانی با وسعت ۷۱۴۴۲ هکتار در حوزه استحفاظی شهرستان های اهر، سراب و هریس در شرق استان آذربایجان شرقی قرار دارد.

موقعیت جغرافیایی از جمله شرایط توپوگرافیکی و وضعیت اقلیمی منطقه موجب افزایش تنوع زیستگاهی و پراکنش گونه های گیاهی و جانوری در منطقه شده و البته تنوع و تعدد چشمه های موجود در کنار توپوگرافی منحصربفرد در منطقه باعث افزایش فاکتورهای ضروری زیستی یعنی آب، غذا و پناهگاه گردیده است.

از جمله گونه های مهم جانوری این منطقه میتوان به کرکس، پلنگ، سنجاب زمینی، خفاش نعل اسبی مدیترانه ای، گرگ، سنجاب زمینی، خفاش نعل اسبی مدیترانه ای، جوجه تیغی و ... اشاره کرد.

منطقه حفاظت شده یاری قاری

منطقه حفاظت شده صوفی چای: منطقه حفاظت شده صوفی چای با مساحت ۱۳۰۹۷ هکتار در ارتفاعات سهند و در بالا دست شهر مراغه با فاصله ۱۹٫۵ کیلومتر قرار دارد که متصل به محدوده منطقه حفاظت شده سهند می باشد.

رودخانه صوفی چای با طول ۲۰ کیلومتر در داخل حوضه آبریز صوفی چای قرار داشته که در این محدوده ۳ زیر حوضه ترافایی، صوفی چای بالایی و صوفی چای پایین وجود دارد و یکی از زیر حوضه های دریاچه ارومیه محسوب میگردد.

این منطقه به دلیل اهمیت اکولوژیکی از جمله وجود گونه ماهی قزل آلای خال قرمز، در سال 1390 از وضعیت شکار ممنوع به منطقه حفاظت شده ارتقاء یافته است.

منطقه حفاظت شده چاراویماق: منطقه حفاظت شده چاراویماق قسمتی از منطقه شکار ممنوع چاراویماق در شهرستان چاراویماق در استان آذربایجان شرقی و مرز سیاسی استان زنجان واقع گردیده است که مساحتی در حدود ۷۳۹۲۷ هکتار را داراست.

این منطقه بعنوان یک کریدور مهاجرتی مهم حیات وحش در سطح محلی و ملی مطرح می باشد.

از پوشش های مهم گیاهی این منطقه میتوان از سیر کوهی، گاو زبان، زرد پیاز، فستوک گوسفندی، آویشن، اسپرس، آلوچه وحشی و... نام برد.

و پوشش مهم جانوری این منطقه شامل چیل، تیهو، بلدرچین، ماهی خورک کوچک، حاجی لک لک و ... میباشد.

منطقه حفاظت شده علمدار داغی: منطقه حفاظت شده علمدار داغی با مساحت ۱۲۶۰۵ هکتار در شرق استان آذربایجان شرقی هم مرز با پناهگاه حیات وحش کیامکی واقع شده است.

این منطقه گونه های متنوع جانوری از جمله، پرندگان، خزندگان، دوزیستان و پستانداران را دارد.

از گونه های مهم جانوری این منطقه میتوان از حشره خوار دندان سفید، خفاش بال بلند، موش صحرایی، خفاش سبیل دار، کرکس سیاه، مرغ حق، شاه بوف، مار بوآی شنی باریک، گـــرز مار، مار افعی البرزی، وزغ، قورباغه درختی، لاک پشت مهمیز دار، لاسرتای سبز خزری و ... نام برد.

منطقه حفاظت شده دیزمار: منطقه حفاظت شده دیزمار با مساحت ۶۸۶۰۲ هکتار، منطقه ای کوهستانی و جنگلی است که در حوزه استحفاظی شهرستان های خدافرین، ورزقان و جلفا در شمال استان آذربایجان شریی قرار دارد.

عبور رودخانه ارس از این منطقه که از چندین کشور سرچشمه گرفته و دارای تنوع زیستی بالایی می باشد، اهمیت این منطقه را دو چندان نموده است.

در منطقه حفاظت شده دیزمار ۸۴۹ گونه گیاهی شناسایی شده که ۷۶ گونه آن بومی بوده است.

گونه های جانوری منطقه حفاظت شده دیزمار حدود ۳۲۰ گونه با وجود گونه های منحصر بفرد نظیر سیاه خروس و شوکا است و از دیگر جانوران این منطقه میتوان به کل و بز وحشی، گراز، خرس قهوه ای، سیاه گوش، گربه وحشی، گربه جنگلی، پلنگ، روباه و... اشاره کرد.

منطقه حفاظت شده دیزمار

منطقه حفاظت شده قوری گل: این منطقه با مساحت ۵۵۰ هکتار در حدود ۳۰ کیلومتری شهر تبریز در مسیر جاده ترانزیت تبریز به تهران و در فاصله ۱۸ کیلومتری از بستان آباد و در حوزه این شهرستان قرار دارد.

منطقه حفاظت شده قوری گل در سال ۱۳۵۴ به عنوان تالاب بین المللی در کنوانسیون رامسر به ثبت رسیده است و به دلیل اهمیت اکولوژیکی، در سال 1390 به منطقه حفاظت شده ارتقاء یافته است.

 پوشش گیاهی این منطقه از جامعه گیاهان ساحلی بن در خاک مثل جگن، لویی، نی و… است و پوشش جانوری آن نیز، شامل اردک سر سفید، اردک بلوطی، گیلانشاه خالدار، بوتیمار، ماهی کپور و.... میباشد.

منطقه حفاظت شده کاغذ کنان: منطقه حفاظت شده کاغذکنان با مساحت ۵۰۶۲۴ هکتار در بخش کاغذکنان، در جنوب شهرستان میانه قرار دارد و در سال ۱۳۹۰ از وضعیت شکار ممنوع به منطقه حفاظت شده ارتقاء یافته است.

کاغذکنان بصورت یک توده کوهستانی در شمال شرقی و دشتهای آهوخیز در جنوب غرب در محل رفت و برگشت رودخانه قزل اوزن قرار گرفته است.

پوشش گیاهی این منطقه شامل آویشن، کلاه میر حسن، جو وحشی، علف گندمی، پونه، کاکوتی، اسپرس، میخک، بومادران، بابونه، سیاه تلو، زرشک، قره میخ، ازگیل و ... میباشد.

از جمله پوشش گیاهی این منطقه هم میتوان از راسو، جوجه تیغی، سمور سنگی، شنگ، گراز، گرگ، روباه، خرگوش، سنجاب زمینی، بالابان، عقاب طلایی، کورکور، کرکس، سارگپه، سنقرگندم زار، ماهی خورک، چنگر و ... نام برد.

منطقه حفاظت شده سهند: منطقه حفاظت شده سهند با مساحت ۵۸۱۹۴ هکتار در ارتفاعات سهند در استان آذربایجان شرقی واقع شده است.

متناسب با پراکنش گونه های گیاهی و جانوری آب مورد نیاز در منطقه وجود دارد. منابع اصلی تامین آب منطقه حفاظت شده سهند هفت رودخانه با جریان نسبتا دائمی شامل قلعه چای، چوان چای، لیقوان، زینجناب، کندوان، عنصرآباد چای، گنبرچای و ملاحیدرچای می باشد.

تیپ گیاهان این منطقه شامل گون، سیاه گون، کلاه میرحسن، قانقال، فرفیون و... است.

گونه های شاخص منطقه حفاظت شده سهند اعم از پستانداران شامل قوچ و میش ارمنی، سیاه گوش، خرس قهوه، خفاش، پلنگ و.... است.

منطقه حفاظت شده سهند

فرهنگ استان آذربایجان شرقی

فرهنگ و تمدن استان آذربایجان شرقی، ریشه در تاریخ ایران دارد.

فرهنگ مردم آذربايجان همچون ديگر فرهنگ‌ها در ارتباط با عوامل متعدد جغرافيايى، اقتصادى، از ويژگى‌هاى منحصر به فردى برخوردار است.

عمده‌ترين ويژگى فرهنگ مردم اين خطه، تکوين زبان و ويژگى‌هاى فولکلوريک آن است که به نحوى در مراسم و سنن برجسته قومى انعکاس يافته است.

آذرى‌ها، مردمانى شاعر مسلک هستند که با هر پديدهٔ طبيعى، رخدادى اجتماعى و پيشامدى ناگوار و يا خوشايند مواجه شوند، احساسات خود را با زبان شعر بيان مى‌کنند.

ساکنان این استان مسلمان بوده و به زبان ترکی آذربایجانی صحبت می‌کنند.

زنان این استان بیشتر لباس‌هایی از جنس ابریشم، ترمه یا مخمل و مردان نیز از جنس پارچه‌های پشمی می‌پوشند.

از غذاهای محلی این استان می توان به کوفته تبریزی، آبگوشت دیزی سنگی، آش دندونی، قارنی یاریخ (بادمجان شکم‌‌پر)، کوکوی لوبیا سبز و... اشاره کرد.

بازار تاریخی تبریز

اقتصاد استان آذربایجان شرقی

استان آذربایجان شرقی به جهت تمرکز صنایع بزرگ تولیدی در شهر تبریز، از قطب‌های مهم صنعتی در سطح ایران به‌شمار می‌رود و از دیگر شهرهای صنعتی استان می‌توان به شهرهای شبستر، بستان آباد، مرند، مراغه، میانه، بناب و جلفا اشاره کرد.

اهمیت نسبی صنایع بزرگ و بهره‌برداری‌های كشاورزی و تجاری در استان آذربایجان شرقی نسبت به سایر استان‌های كشور قابل توجه است. این استان از ظرفیت تولیدی مهمی برخوردار است به طوری كه اغلب واحدهای اقتصادی آن دارای مقیاس كلان هستند.

تركیب فعالیت‌های اقتصادی مناطق شهری استان با وجود توسعه صنعتی، نشانگر رونق‌بخش خدمات نسب به سایر بخش‌ها است.

در مناطق روستایی استان نیز وجه غالب با بخش كشاورزی است و خدمات پس از آن قرار دارد. در مجموع، بخش خدمات، كشاورزی و صنعت، عمد‌ه‌ترین بخش‌های اقتصادی استان آذربایجان شرقی را تشكیل می‌دهند.

این استان در صادرات غیرنفتی، رتبهٔ اول را در کشور داراست.

آذربایجان شرقی به لحاظ ساختار اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی، از كانون‌های مهم صنایع دستی كشور نیز به شمار می‌رود.

قالی‌بافی از صنایع دستی مهم منطقه است. این صنعت در مناطق شهری به صورت كارگاهی و در روستاها به صورت تك‌بافی انجام می‌شود.

از دیگر صنایع دستی منطقه می‌توان به گلیم و جاجیم، سفال و سرامیك، چرم و ورنی، پارچه‌های پشمی و ابریشمی، سوزن‌دوزی، نقره‌سازی، حوله و پتوبافی، كفش‌دوزی، سبدبافی، تولید پارچه‌ های حریر و شال اشاره كرد.

شهر اسکو در استان آذربایجان شرقی مرکز اصلی تجمع کارگاه‌های چاپ باتیک یا چاپ کَلاقه‌ای و قطب اصلی این هنر-صنعت در کشور محسوب می‌شود. شهر اسکو به شهر ملی چاپ باتیک در ایران شناخته می شود.

صنایع و معادن استان آذربایجان شرقی

صنایع: استان آذربایجان شرقی یکی از استان‌های کاملا صنعتی ایران به شمار می‌آید. اقتصاد مردم این استان بیش‌تر از آنکه به کشاورزی متکی باشد، به کارخانجات صنعتی بزرگ وابسته است.

 صنایع مختلفی از قبیل صنایع شیمیایی، ماشین‌آلات و تجهیزات، محصولات کانی غیرفلزی، مواد غذایی، آشامیدنی و دخانیات، نساجی، پوشاک، چرم و کفش در شهر تبریز مشغول فعالیت هستند.
ار مهمترین این محصولات میتوان به آجر آذربایجان، بافندگی لایکو، بلبرینگ‌سازی ایران، نساجی تبریز، نوشابه‌سازی پپسی‌کولا، موکت تبریز و .... اشاره کرد.

این استان 33 شهرک صنعتی مهم را در خود جای داده است که می توان به شهرک صنعتی چرمشهر، شهرک صنعتی سرامیک سازی مرند، شهرک صنعتی سرمایه گذاری خارجی شبستر، شهرک صنعتی صنایع ساختمانی، شهرک صنعتی فناوری خودرو و... اشاره کرد.

کارخانه چرم سازی خسروی تبریز

 صنایع دستی از مهمترین صنایع آذربایجان شرقی به شمار می رود. از مهمترین صنایع دستی تولیدی در این اسنان می توان به قالی بافی، پارچه بافی، نقره سازی، سفالگری، سرامیک سازی، سبدبافی، سوزن دوزی و ... اشاره کرد.

فرش دستبافت تبریز

معادن: در استان آذربایجان شرقی حدود 800 معدن وجود دارد که فقط نیمی از آنها فعال هستند.

قرار گرفتن رشته کوه آتشفشانی «سهند» در محدوده جغرافیایی تبریز، بستان‌ آباد، مراغه و هشترود، آذرشهر، عجب ‌شیر و اسکو، این شهرستان ها را به معدنی از ثروت خدادادی تبدیل کرده است.

به دلیل برخورداری آذربایجان شرقی از عوامل زمین‌شناسی مساعد، بسترهای مناسب ایجاد ذخایر معدنی در مناطق این استان فراهم شده است و در بخش کانی‌های فلزی اعم از طلا، مس، مولیبدن، آهن و منگنز و کانی‌های غیرفلزی نظیر سنگ‌های تزیینی، کائولن، نفلین سینیت، سیلیس و همچنین یکسری مصالح ساختمانی از جمله پوکه، سنگ لاشه و گچ دارای ظرفیت بسیار خوبی است.

همچنین در این استان بعضی از مواد معدنی مانند سنگ‌های قرمز آذرشهر دارای برند جهانی بوده و از ارزش بسیار بالایی در سطح جهان برخوردار است.

استان آذربایجان شرقی جز 5 رتبه برتر ایران در بهره برداری و استخراج معادن است.

معدن گچ در استان آذربایچجان شرقی

نفت، گاز و انرژی استان آذربایجان شرقی

خطه آذربایجان شرقی مستعد منابع تجدیدپذیر بوده و موقعیت جغرافیایی، زمین شناسی و زیست محیطی آن، پتانسیل مناسبی برای تولید انرژی های پاک و تجدیدپذیر به شمار می رود.

ذخایر آبی استان آذربایجان شرقی: این استان نیز برای تامین آب شرب و کشاورزی خود نیاز به ذخایر آبی بالایی دارد تا بتواند در فصول کم آب استان، ذخایر آبی داشته باشد و از آن استفاده کند.

در این استان 10 سد وجود دارد که شامل سد امند، سد ارس، سد بناب جدید، سد خدا آفرین، سد ستارخان اهر، سد شهریار، سد علویان، سد قیز قلعه سی، سد مارازاد و سد مجارشین است.

سد ارس، قدیمی ترین سد این استان است و تا سالها، تنها سد موجود در آذربایجان شرقی به شمار میرفت.

سد ستارخان در شهرستان اهر

نفت و گاز استان آذربایجان شرقی: به‌طور کلی منطقه آذربایجان، منطقه‌ای پرپتانسیلی از نظر وجود نفت و گاز نیست ولی وجود مخازن زیر زمینی نفت در آذربایجان شرقی چندی است توسط عده ای از مسئولین مطرح شده که در صورت درست بودن موضوع، مقرون به صرفه بودن آن جای تردید و شک دارد.

پالایشگاه نفت تبریز که تأسیسات آن در جنوب‌غربی تبریز مستقر می‌باشد.

نفت خام مورد نیاز پالایشگاه تبریز توسط شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب و از میدان نفتی اهواز و میدان نفتی مارون تأمین می‌شود.

شرکت پالایش نفت تبریز دارای ۱۴ واحد پالایش و ۱۰ واحد سرویس‌های جانبی می‌باشد.

منطقه آذربایجان شرقی با دارا بودن 4 انبار نفت فعال در شهرهای تبریز، مراغه، میانه و سراب، سوختگیری هواپیمایی تبریز و با همکاری چند شرکت حمل و نقل فرآورده های نفتی، سوخت رسانی را در مناطق این استان انجام می دهد.

پالایشگاه نفت تبریز

برق استان آذربایجان شرقی: صنعت برق در این استان به‌عنوان تأمین‌کننده انرژی و یکی از مهم‌ترین صنایع زیرساختی، نقش برجسته‌ای را در توسعه صنعتی ایفا می‌کند. 

در حال حاضر برق مصرفی آذربایجان شرقی از نیروگاه های سوخت فسبلی: تبریز، سهند بناب، هریس و صوفیان و نیروگاه های برق آبی سد خدا آفرین، سد شهریار، سد قیز قلعه‌سی و سد مارازاد تامین می شود که این تعداد نیروگاه برای این استان بسیار کم است و در فصل سرد سال، مجبور به بکار گیری مازوت هستند که از مضرات آن میتوان به تشدید آلودگی هوا اشاره کرد.

نیروگاه حرارتی تبریز

کشاورزی و دامپروری استان آذربایجان شرقی

کشاورزی استان آذربایجان شرقی: شرایط آب و هوایی، ویژ‌گی‌های خاك و فراوانی آب آذربایجان شرقی را به منطقه‌ای مناسب و مستعد برای كشاورزی و زراعت تبدیل كرده است. 

آذربایجان شرقی با داشتن یک میلیون و ۲۰۰ هزار هکتار اراضی مستعد کشاورزی و تولید سالانه حدود پنج میلیون تن محصولات کشاورزی یکی از اصلی‌ترین قطب‌های کشاورزی ایران به شمار می‌رود.

این استان در تولید محصولاتی همچون گندم، سنجد، زغال اخته، سیب، زرد آلو و یونجه، دارای رتبه بالایی در کشور است.

از دیگر محصولات مهم این استان میتوان به پیاز، سیب زمینی، گوجه فرنگی، قارچ، کاهو، کلم و... اشاره کرد.

همچنین محصولات کشاورزی این استان به ۵۴ کشور جهان صادر میشود.

باغ سیب در شهرستان مرند

دامپروری استان آذربایجان شرقی: شرایط طبیعی و اقلیمی خاص استان و وجود مراتع نسبتاً غنی و چمنزارهای سرسبز و خرم، موقعیت مناسبی برای پرورش زنبور عسل و دام‌پروری فراهم كرده است. به همین جهت این استان یكی از مناطق مستعد دام‌پروری ایران به شمار می‌رود. از طرف دیگر، فعالیت‌ دام‌داری عشایرِ كوچنده منطقه نیز اهمیت و موقعیت اقتصاد دامی استان را دو چندان ساخته است.

علاوه بر دام‌داریِ سنتی، دام‌داریِ نیمه صنعتی نیز كه عمدتاً در اطراف شهرهای بزرگ، با استفاده از دام‌های اصیل خارجی دایر شده، از اهمیت خاص در زمینه تولید شیر برخوردار است.
پرورش طیور به شكل گسترده‌ای با سه روش صنعتی، نیمه صنعتی و سنتی انجام می‌شود.

در این استان ۵۸۰ واحد دامپروری فعالیت می کنند که از این میزان تعداد ۱۴۶ واحد صنعتی و مابقی نیمه صنعتی است.

شهرستان مرند، قطب دامپروری آذربایجان شرقی شناخته شده است.

استان آذربایجان شرقی در تولید گوشت قرمز و تخم مرغ نیز جز رتبه های برتر کشور به شمار می رود.

همچنین صادرات بخش دام و طیور در این استان شامل شیر، پنیر، دوغ، تخم مرغ و... می‌شود.

در این سرزمین وسیع محصولاتی نظیر گندم، جو، برنج، حبوبات، سبزی‌جات، صیفی‌جات، نباتات صنعتی، محصولات علوفه‌ای، انواع محصولات باغی، پیاز، سیب‌زمینی و خشكبار به دست می‌آید كه برخی از آن‌ها به خارج از منطقه و كشور نیز صادر می‌شود.

 

گردشگری استان آذربایجان شرقی

آذربایجان شرقی، یکی از جذاب‌تری استان‌های نیمه شمال غرب ایران است. تاریخ غنی و مردم مهمان‌نواز، با ویژگی‌‌های فرهنگی خاص این دیار، بر جذابیت‌های این استان زیبا افزوده است.

در این استان، بناهای تاریخی زیادی هم به چشم میخورد که نشان از قدمت بالای این استان دارد و هرساله گردشگران زیادی برای دیدن این مناطق به این استان سفر می کنند.

استان آذربایجان شرقی یکی از استان های توریست پذیر ایران است.

بازار تبریز که یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین بازار سرپوشیده در سطح جهان به‌شمار می‌رود، در مردادماه سال ۱۳۸۹ خورشیدی در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده‌است.

همچنین در گذشته به جهت قرارگرفتن شهر تبریز بر سر چهار راه جاده ابریشم و گذر روزانه هزاران کاروان از کشورهای مختلف آسیایی، آفریقایی و اروپایی از آن، این شهر و بازار آن از رونق بسیار خوبی برخوردار بوده‌است.

تعدادی از مکان های دیدنی استان آذربایجان شرقی:

• روستای کندوان
• پارک ائل گولی
• جنگل های ارسباران
• کاخ شهرداری تبریز
• جنگل فندقلو
• ربع رشیدی
• مسجد و گنبد کبود
• خانه مشروطه
• آبشار آسیاب خرابه جلفا
• غار کبوتر مراغه
• مجارشین
• مقبره الشعرا
• قلعه ضحاک
• موزه عصر آهن
• تفرجگاه عینالی
• بازار سنتی تبریز
• کلیسای استفانوس مقدس
• قلعه بابک
• کوه های آلاداغ تبریز
• و...

بازار بزرگ تبریز

مقبره الشعرا در تبریز

روستای کندوان

قلعه ضحاک

نمای هوایی از شهر تبریز

کوه های آلاداغ -آذربایجان شرقی

میدان ساعت- تبریز

موزه مشروطه
 

قلعه بابک

پارک ائل گولی

حمل و نقل استان آذربایجان شرقی

استان آذربایجان شرقی، نقش مهمی در حمل و نقل بین استانی و برون مرزی دارد.

بسیاری از بارهایی که از طریق زمینی از کشور های همسایه به ایران فرستاده می شود، از این استان به استان های دیگر در کشور پخش میشود.

در این استان سه راه برای سفر و حمل و نقل از نقطه ای به نقطه دیگر وجود دارد: حمل و نقل جاده‌ای، حمل و نقل ریلی و حمل و نقل هوایی.

ریلی:

ایستگاه راه‌آهن تبریز در سال ۱۲۹۵ خورشیدی با بهره‌برداری از محور تبریز-جلفا به‌طول ۱۴۹ کیلومتر در تبریز افتتاح شد و پس از آن در سال ۱۳۳۷ خورشیدی محور تبریز-تهران به‌طول ۷۴۸ کیلومتر به بهره‌برداری رسید.

از ویژگی‌های برجسته ایستگاه راه‌آهن تبریز می‌توان به ترابری بین‌المللی کالا به ترکیه و اروپا از طریق محور تبریز-رازی، ترابری بین‌المللی کالا به جمهوری خودمختار نخجوان از طریق محور تبریز-جلفا و تنها خط برقی راه‌آهن در ایران (خط برقی تبریز-جلفا) اشاره کرد.

همچنین این ساختمان در اسفند ماه ۹۵ به ثبت ملی رسید.

مسیر تهران-تبریز، یکی از پر تردد ترین مسیر های داخلی کشور به حساب می آید.

ساختمان راه آهن تبریز

هوایی:

استان آذربایجان شرقی دارای دو فروگاه مهم دارد: فرودگاه بین المللی شهید مدنی تبریز و فرودگاه سهند.

پروازهای بین‌المللی از فرودگاه بین المللی تبریز شامل پروازهای تبریز-استانبول، تبریز-بغداد، تبریز-مدینه، تبریز-جده، تبریز-باکو و تبریز-نجف و تبریز-هامبورگ می‌باشد که البته در موقعیت های خاص از جمله نوروز، پرواز های ویژه ای به ازمیر، اسپارتا، بودروم، آدانا، تفلیس، موناستیر و وارنا انجام می شود.

فرودگاه بین المللی شهید مدنی تبریز

زمینی:

استان آذربایجان شرقی از دیگر استان های ایران است که دارای جاده های بسیار، برای سفرهای زمینی است و حمل و نقل زمینی را از این استان، به استان های دیگر راحت کرده است.

همچنین در این استان به دلیل هم مرز بودن با دو کشور ارمنستان و جمهوری آذربایجان، سفر های زمینی برون مرزی زیادی انجام میشود.

ترمنال های مسافربری نیز بخش جدا ناپذیر از حمل و نقل عمومی هر استان هستند که از اهمیت بالایی برخوردار هستند.

تبریز دارای 2 ترمینال مسافربری برون شهری است که شبانه روزی در حال فعالیت هستند و روزانه هزارن مسافر را به مقاصد مختلف جا به جا میکنند.

ترمینال های استان آذربایجان شرقی شامل: ترمینال مرکزی تبریز و ترمینال شمال غرب است.

همچنین حمل و نقل عمومی داخل استان هم از اهمیت ویژه ای برخوردار است و همه روزه بسیاری از افراد، استفاده از حمل و نقل عمومی را به ماشین شخصی ترجیح میدهند.

 استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی داخل استان، به چند دسته تقسیم میشوند:

• مترو (شهر تبریز)
• بی آر تی (شهر تبریز)
• تاکسیرانی

مترو شهر تبریز

هتل های استان آذربایجان شرقی

استان آذربایجان شرقی، همواره به دلیل داشتن مکان های تاریخی و مناطق جنگلی بکر، دارای مسافر های زیادی از داخل و خارج کشور بوده است و به همین دلیل، در این استان، هتل های متفاوتی وجود دارد که گردشگران می توانند به راحتی محل اقامت خود را انتخاب کنند.

از بهترین هتل های این استان میتوان به هتل لاله تبریز، هتل لاله کندوان، هتل پارس ائل گولی، هتل امپریال جلفا، هتل بزرگ مراغه، هتل قصر اسکو و... اشاره کرد.

هتل لاله واقع در شهر تبریز

علم و فناوری استان آذربایجان شرقی

در استان آذربایجان شرقی تعداد 75 مرکز علمی و دانشگاهی تعریف شده است.

استان آذربایجان شرقی میزبان 148 همایش علمی تخصصی و 14 سخنرانی علمی بوده است.

همچنین پژوهشگران دانشگاه ها و مراکز علمی این استان بالغ بر 125000 مقاله علمی در سطح بین المللی منتشر نمودند.

از مهمترین مراکز علمی این استان، میتوان به دانشگاه تبریز، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمان تبریز، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمان مراغه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد هریس و... اشاره کرد.

دانشگاه تبریز

تهیه و تنظیم: تحریریه بازار مشترک