سهم ناچیز انرژی‌های تجدیدپذیر در سبد انرژی کشور

بازار مشترک- الهام صادقی: بحران های مربوط به مصرف مستمر و بی رویه از سوخت های فسيلي موجب شده تا در سالیان اخیر به تدریج بشر به این نتیجه برسد که به زودی انرژی های تجديد پذير نقش قابل توجهی در تامين انرژی مورد نیازش خواهد داشت.

آنچه که موجب شده تا توجه به این مقوله هر روز بیشتر و بیشتر شود.

البته نباید از این موضوع نیز غافل شد که گرایش به سمت بهره بردن از انرژی هاي نو، جدا از آنچه که عنوان شد، سودآوری دیگری نیز دارد. اینکه می توان آن را فرصت مناسبی برای ایجاد فرصت های شغلی جدید، همچنین سرمایه گذاری در صنایع هم راستا با آن دانست.

پیش بینی IRENA برای سبد انرژی

در سناریوی نقشه راه انرژی ‌های تجدیدپذیر که آژانس بین ‌المللی انرژی ‌های تجدیدپذیر (IRENA) آن را تدوین کرده است، پیش بینی شده تا در سبد انرژی جهان میزان سهم این دسته از انرژی ‌ها تا سال2030 میلادی به عددی بیش از 30 درصد برسد.
پیش بینی که البته برای آن نیاز به تکنولوژی ‌هایی بوده تا بتوان عدد و رقم انرژی‌ های تجدیدپذیر را در ترکیب انرژی جهانی حتی به عددی بیش از مقدار مدنظر رساند.

دغدغه ای جدی برای فعالان این صنعت در ایران

در این راستا کشور ایران نیز چند سالی است که بهره بردن از این انرژی را در دستور کار خود قرار داده است، اما اینکه تا چه زمینه در چنین مقوله ای موفق بوده خود موضوع دیگری است که باید به آن پرداخت.

این در حالی است که به نظر می رسد بسیاری از تجهیزات انرژی ‌های خورشیدی وارداتی بوده و این امر به نوعی خود دغدغه ای جدی را برای فعالان این حوزه فراهم آورده است.
آن هم در شرایطی که گفته می شود بیش از 300 شرکت و سرمایه گذار در حوزه انرژی های تجدید پذیر ایجاد شده که به طور قطع آنها افزایش سهم تجدیدپذیرها در سبد انرژی کشور و فعالیت در این زمینه را مدنظر داشته اند.
با این وجود اما ابراهیم اکبرزاده، مدیرعامل یک شرکت دانش‌بنیان مستقر در پارک علم و فناوری پردیس و فعال در حوزه انرژی‌ های خورشیدی و بادی از این موضوع سخن گفته است که وارداتی بودن تجهیرات مورد نیاز از مهمترین موانعی بوده که این روزها در این زمینه وجود دارد و برای رفع آن اقدام موثری صورت نگرفته است.

به طور نمونه وی بیان کرده است که سِل به عبارتی واحدهای کوچکی که روی پنل به صورت مربع‌های کوچک قرار دارند و به آنها سلول خورشیدی گفته می شود،

همچنین سایر تجهیزات مهم در زمینه انرژی ‌های خورشیدی به صورت 100 درصدی وارداتی هستند و تنها در کشور در حد ماژول و پنل، تولیدات بسیار کمی از سوی برخی تولیدکننندگان داریم.
علاوه براین می توان گفت به طور کلی  اینورترها هم وارداتی بوده هرچند که در حد یک یا دو شرکت در کشور فعالیت دارند که  چنین تجهیزاتی تولید می ‌کنند.

با این وجود اما استقبال چندانی از انرژی‌ های خورشیدی و تجدیدپذیر در کشور نداریم. آنچه که موجب می شود تا به طور عملی شرکت های فعال در زمینه فناوری های مورد نیاز این حیطه هم رغبت زیادی برای ورود به حوزه مذکور و بومی ‌سازی تجهیزات آن را نداشته باشند.

عدم تحقق هدف گذاری ها در برنامه پنج توسعه

این در حالی بوده که در برنامه پنجم توسعه پیش بینی شده بود تا طبق پتانسیل ‌های موجود و نیازهای آینده پنج هزار مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر در کشور احداث شود، آنچه که رخ نداد و تنها همین رقم به برنامه ششم توسعه به میراث رسید.

نامه انجمن انرژی ‌های به وزیر نیرو

البته به طور قطع تحقق چنین تدابیر و برنامه ریزی هایی نیازمند؛ تامین اعتبارات لازم است.

آنچه که البته اکنون و در شروع به کار دولت سیزدهم موجب شده تا انجمن انرژی ‌های تجدیدپذیر ایران در نامه ‌ای به سکاندار جدید وزارت نیرو پیشنهاد دهد تا برای خرید تضمینی برق تولیدی تجدیدپذیرها مطابق ماده ۶۱ قانون اصلاح الگوی مصرف انرژی پرداخت شود که این امر باید از محل ارزش سوخت مورد صرفه‌ جویی و منافع ایجاد شده تامین شود که حاصل از تولید نشدن آلاینده ‌ها و حفاظت از محیط زیست بوده که به ازای برق تولیدی این قبیل نیروگاه‌ها به وزارت نیرو محاسبه می شود. 
علاوه براین با توجه به آنچه که در زمینه وارداتی بودن بیشتر تجهیزات مورد نیاز در این بخش گفته شد؛ در بسته مانع ‌زدایی در راه دستیابی به انرژی‌ های نو به این موضوع نیز اشاره شده است که مذاکره با وزارت صمت نیز مدنظر قرار گیرد تا تجهیزات نیروگاهی به عنوان تجهیزات خط تولید شامل کاهش تعرفه ‌های گمرکی شده و معافیت بر اساس بند (غ) ماده ۱۱۹ قانون امور گمرکی دریافت کند.

عمده سرمایه گذاران بخش های خصوصی هستند

به هر حال باید به یاد داشت که کشورمان از جمله مناطق پر پتانسیل در جهان در بخش انرژی های تجدیدپذیر بوده و برخی از کارشناسان براین باور هستند که ما قادر هستیم به حدود یکصد هزار مگاوات ظرفیت احداث نیروگاه های تجدیدپذیر دست یابیم.

عدد و رقمی که البته در حال حاضر مقدار ناچیزی از آن محقق شده آن هم در شرایطی که با طور عمده سرمایه گذاران کنونی اش نیز بخش های خصوصی بوده و  بخش های دیگر برق تولیدی آنها را خریداری می کنند.

حال اینکه در سال های پیش رو با توجه به روی کار آمدن مسئولان و متولیان امر در دولت جدید این موانع تا چه میزان برطرف خواهد شد تا بتوان از این امکان برای کاهش آلایندگی ها و کمتر شدن مصرف انرژی حال شده از سوخت های فصیلی بهره برد موضوعی است که نیاز به کمی زمان و انتظار دارد.